മൂര്തകര്മസമര്ഥനമേതത്.

യതോ ഹി കര്മണാം ഫലഭൂതഃ സുഖദുഃഖഹേതുവിഷയോ മൂര്തോ മൂര്തൈരിന്ദ്രിയൈര്ജീവേന നിയതം ഭുജ്യതേ, തതഃ കര്മണാം മൂര്തത്വമനുമീയതേ. തഥാ ഹി–മൂര്തം കര്മ, മൂര്തസംബംധേനാനുഭൂയമാനമൂര്തഫലത്വാദാഖു–വിഷവദിതി.. ൧൩൩.. -----------------------------------------------------------------------------

ഭാവാര്ഥഃ– നിശ്ചയസേ ജീവകേ അമൂര്ത ശുഭാശുഭപരിണാമരൂപ ഭാവപുണ്യപാപ ജീവകാ കര്മ ഹൈ. ശുഭാശുഭപരിണാമ ദ്രവ്യപുണ്യപാപകാ നിമിത്തകാരണ ഹോനകേ കാരണ മൂര്ത ഐസേ വേ പുദ്ഗലപരിണാമരൂപ [സാതാ– അസാതാവേദനീയാദി] ദ്രവ്യപുണ്യപാപ വ്യവഹാരസേ ജീവകാ കര്മ കഹേ ജാതേ ഹൈം.. ൧൩൨..

അന്വയാര്ഥഃ– [യസ്മാത്] ക്യോംകി [കര്മണഃ ഫലം] കര്മകാ ഫല [വിഷയഃ] ജോ [മൂര്ത] വിഷയ വേ [നിയതമ്] നിയമസേ [സ്പര്ശൈഃ] [മൂര്ത ഐസീ] സ്പര്ശനാദി–ഇന്ദ്രിയോം ദ്വാരാ [ജീവേന] ജീവസേ [സുഖം ദുഃഖം] സുഖരൂപസേ അഥവാ ദുഃഖരൂപസേ [ഭുജ്യതേ] ഭോഗേ ജാതേ ഹൈം, [തസ്മാത്] ഇസലിയേ [കര്മാണി] കര്മ [മൂര്താനി] മൂര്ത ഹൈം.

ടീകാഃ– യഹ, മൂര്ത കര്മകാ സമര്ഥന ഹൈ.

കര്മകാ ഫല ജോ സുഖ–ദുഃഖകേ ഹേതുഭൂത മൂര്ത വിഷയ വേ നിയമസേ മൂര്ത ഇന്ദ്രിയോംം ദ്വാരാ ജീവസേ ഭോഗേ ജാതേ ഹൈം, ഇസലിയേ കര്മകേ മൂര്തപനേകാ അനുമാന ഹോ സകതാ ഹൈ. വഹ ഇസ പ്രകാരഃ– ജിസ പ്രകാര മൂഷകവിഷ മൂര്ത ഹൈ ഉസീ പ്രകാര കര്മ മൂര്ത ഹൈ, ക്യോംകി [മൂഷകവിഷകേ ഫലകീ ഭാ തി] മൂര്തകേ സമ്ബന്ധ ദ്വാരാ അനുഭവമേം ആനേവാലാ ഐസാ മൂര്ത ഉസകാ ഫല ഹൈ. [ചൂഹേകേ വിഷകാ ഫല (–ശരീരമേം സൂജന ആനാ, ബുഖാര ആനാ ആദി) മൂര്ത ഹൈേ ഔര മൂര്ത ശരീരകേ സമ്ബന്ധ ദ്വാരാ അനുഭവമേം ആതാ ഹൈ–ഭോഗാ ജാതാ ഹൈ, ഇസലിയേ അനുമാന ഹോ --------------------------------------------------------------------------

൧൯൪