കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] നവപദാര്ഥപൂര്വക–മോക്ഷമാര്ഗപ്രപംചവര്ണന
[
൨൧൫
മോഹനീയവിപാകസംപാദിതവികാര ഇത്യര്ഥഃ. തദത്ര മോഹനീയവിപാകസംപാദിതവികാര ഇത്യര്ഥഃ. തദത്ര
പുദ്ഗലാനാം ഗ്രഹണഹേതുത്വാദ്ബഹിരങ്ഗകാരണം യോഗഃ, വിശിഷ്ടശക്തിസ്ഥിതിഹേതുത്വാദന്തരങ്ഗകാരണം ജീവഭാവ
ഏവേതി.. ൧൪൮..
ഹേദൂ ചദുവ്വിയപ്പോ അട്ഠവിയപ്പസ്സ കാരണം ഭണിദം.
തേസിം പി യ രാഗാദീ തേസിമഭാവേ ണ ബജ്ഝംതി.. ൧൪൯..
ഹേതുശ്ചതുര്വികല്പോഷ്ടവികല്പസ്യ കാരണം ഭണിതമ്.
തേഷാമപി ച രാഗാദയസ്തേഷാമഭാവേ ന ബധ്യന്തേ.. ൧൪൯..
-----------------------------------------------------------------------------
ജീവകേ കിസീ ഭീ പരിണാമമേം വര്തതാ ഹുആ യോഗ കര്മകേ പ്രകൃതി–പ്രദേശകാ അര്ഥാത് ‘ഗ്രഹണ’ കാ
നിമിത്ത ഹോതാ ഹൈ ഔര ജീവകേ ഉസീ പരിണാമമേം വര്തതാ ഹുആ മോഹരാഗദ്വേഷഭാവ കര്മകേ സ്ഥിതി–അനുഭാഗകാ
അര്ഥാത് ‘ബംധ’ കാ നിമിത്ത ഹോതാ ഹൈ; ഇസലിയേ മോഹരാഗദ്വേഷഭാവകോ ‘ബന്ധ’ കാ അംതരംഗ കാരണ [അംതരംഗ
നിമിത്ത] കഹാ ഹൈ ഔര യോഗകോ – ജോ കി ‘ഗ്രഹണ’ കാ നിമിത്ത ഹൈ ഉസേ–‘ബന്ധ’ കാ ബഹിരംഗ കാരണ
[ബാഹ്യ നിമിത്ത] കഹാ ഹൈ.. ൧൪൮..
ഇസലിയേ യഹാ
[ബന്ധമേംം], ബഹിരംഗ കാരണ [–നിമിത്ത] യോഗ ഹൈ ക്യോംകി വഹ പുദ്ഗലോംകേ ഗ്രഹണകാ
ഹേതു ഹൈ, ഔര അംതരംഗ കാരണ [–നിമിത്ത] ജീവഭാവ ഹീ ഹൈ ക്യോംകി വഹ [കര്മപുദ്ഗലോംകീ] വിശിഷ്ട ശക്തി
തഥാ സ്ഥിതികാ ഹേതു ഹൈ.. ൧൪൮..
ഭാവാര്ഥഃ– കര്മബന്ധപര്യായകേ ചാര വിശേഷ ഹൈംഃ പ്രകൃതിബന്ധ, പ്രദേശബന്ധ, സ്ഥിതിബന്ധ ഔര അനുഭാഗബന്ധ.
ഇസമേം സ്ഥിതി–അനുഭാഗ ഹീ അത്യന്ത മുഖ്യ വിശേഷ ഹൈം, പ്രകൃതി–പ്രദേശ തോ അത്യന്ത ഗൌണ വിശേഷ ഹൈം; ക്യോംകി
സ്ഥിതി–അനുഭാഗ ബിനാ കര്മബന്ധപര്യായ നാമമാത്ര ഹീ രഹതീ ഹൈ. ഇസലിയേ യഹാ
പ്രകൃതി–പ്രദേശബന്ധകാ മാത്ര
‘ഗ്രഹണ’ ശബ്ദസേ കഥന കിയാ ഹൈ ഔര സ്ഥിതി–അനുഭാഗബന്ധകാ ഹീ ‘ബന്ധ’ ശബ്ദസേ കഹാ ഹൈ.
ഗാഥാ ൧൪൯
അന്വയാര്ഥഃ– [ചതുര്വികല്പഃ ഹേതുഃ] [ദ്രവ്യമിഥ്യാത്വാദി] ചാര പ്രകാരകേ ഹേതു [അഷ്ടവികല്പസ്യ
കാരണമ്] ആഠ പ്രകാരകേ കര്മോംകേ കാരണ [ഭണിതമ്] കഹേ ഗയേ ഹൈം; [തേഷാമ് അപി ച] ഉന്ഹേം ഭീ
[രാഗാദയഃ] [ജീവകേ] രാഗാദിഭാവ കാരണ ഹൈം; [തേഷാമ് അഭാവേ] രാഗാദിഭാവോംകേ അഭാവമേം [ന ബധ്യന്തേ]
ജീവ നഹീംം ബ
ധതേ.
-------------------------------------------------------------------------
ഹേതു ചതുര്വിധ അഷ്ടവിധ കര്മോ തണാം കാരണ കഹ്യാ,
തേനാംയ ഛേ രാഗാദി, ജ്യാം രാഗാദി നഹി ത്യാം ബംധ നാ. ൧൪൯.