൨൧൬
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
മിഥ്യാത്വാദിദ്രവ്യപര്യായാണാമപി ബഹിരങ്ഗകാരണദ്യോതനമേതത്.
തന്ത്രാന്തരേ കിലാഷ്ടവികല്പകര്മകാരണത്വേന ബന്ധഹേതുര്ദ്രവ്യഹേതുരൂപശ്ചതുര്വികല്പഃ പ്രോക്തഃ മിഥ്യാ–
ത്വാസംയമകഷായയോഗാ ഇതി. തേഷാമപി ജീവഭാവഭൂതാ രാഗാദയോ ബന്ധഹേതുത്വസ്യ ഹേതവഃ, യതോ
രാഗാദിഭാവാനാമഭാവേ ദ്രവ്യമിഥ്യാത്വാസംയമകഷായയോഗസദ്ഭാവേപി ജീവാ ന ബധ്യന്തേ. തതോ രാഗാ–
ദീനാമന്തരങ്ഗത്വാന്നിശ്ചയേന ബന്ധഹേതുത്വമവസേയമിതി.. ൧൪൯..
–ഇതി ബന്ധപദാര്ഥവ്യാഖ്യാനം സമാപ്തമ്.
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹ, മിഥ്യാത്വാദി ദ്രവ്യപര്യായോംകോ [–ദ്രവ്യമിഥ്യാത്വാദി പുദ്ഗലപര്യായോംകോ] ഭീ [ബംധകേ]
ബഹിരംഗ–കാരണപനേകാ പ്രകാശന ഹൈ.
൧
ഗ്രംഥാന്തരമേം [അന്യ ശാസ്ത്രമേം] മിഥ്യാത്വ, അസംയമ, കഷായ ഔര യോഗ ഇന ചാര പ്രകാരകേ
ദ്രവ്യഹേതുഓംകോ [ദ്രവ്യപ്രത്യയോംകോ] ആഠ പ്രകാരകേ കര്മോംകേ കാരണരൂപസേ ബന്ധഹേതു കഹേ ഹൈം. ഉന്ഹേം ഭീ
ബന്ധഹേതുപനേകേ ഹേതു ജീവഭാവഭൂത രാഗാദിക ഹൈം; ക്യോംകി ൨രാഗാദിഭാവോംകാ അഭാവ ഹോനേ പര ദ്രവ്യമിഥ്യാത്വ,
ദ്രവ്യ–അസംയമ, ദ്രവ്യകഷായ ഔര ദ്രവ്യയോഗകേ സദ്ഭാവമേം ഭീ ജീവ ബംധതേ നഹീം ഹൈം. ഇസലിയേ രാഗാദിഭാവോംകോ
അംതരംഗ ബന്ധഹേതുപനാ ഹോനേകേ കാരണ ൩നിശ്ചയസേ ബന്ധഹേതുപനാ ഹൈ ഐസാ നിര്ണയ കരനാ.. ൧൪൯..
ഇസ പ്രകാര ബംധപദാര്ഥകാ വ്യാഖ്യാന സമാപ്ത ഹുആ.
-------------------------------------------------------------------------
൧. പ്രകാശന=പ്രസിദ്ധ കരനാ; സമഝനാ; ദര്ശാനാ.
൨. ജീവഗത രാഗാദിരൂപ ഭാവപ്രത്യയോംകാ അഭാവ ഹോനേ പര ദ്രവ്യപ്രത്യയോംകേ വിദ്യമാനപനേമേം ഭീ ജീവ ബംധതേ നഹീം ഹൈം. യദി
ജീവഗത രാഗാദിഭാവോംകേ അഭാവമേം ഭീ ദ്രവ്യപ്രത്യയോംകേ ഉദയമാത്രസേ ബന്ധ ഹോ തോ സര്വദാ ബന്ധ ഹീ രഹേ [–മോക്ഷകാ
അവകാശ ഹീ ന രഹേ], ക്യോംകി സംസാരീയോംകോ സദൈവ കര്മോദയകാ വിദ്യമാനപനാ ഹോതാ ഹൈ.
൩. ഉദയഗത ദ്രവ്യമിഥ്യാത്വാദി പ്രത്യയോംകീ ഭാ
തി രാഗാദിഭാവ നവീന കര്മബന്ധമേം മാത്ര ബഹിരംഗ നിമിത്ത നഹീം ഹൈ കിന്തു വേ
തോ നവീന കര്മബന്ധമേം ‘അംതരംഗ നിമിത്ത’ ഹൈം ഇസലിയേ ഉന്ഹേം ‘നിശ്ചയസേ ബന്ധഹേതു’ കഹേ ഹൈം.