൨൧൮
ദ്രവ്യകര്മമോക്ഷഹേതുപരമസംവരരൂപേണ ഭാവമോക്ഷസ്വരൂപാഖ്യാനമേതത്. ആസ്രവഹേതുര്ഹി ജീവസ്യ മോഹരാഗദ്വേഷരൂപോ ഭാവഃ. തദഭാവോ ഭവതി ജ്ഞാനിനഃ. തദഭാവേ ഭവത്യാസ്രവഭാവാഭാവഃ. ആസ്രവഭാവാഭാവേ ഭവതി കര്മാഭാവഃ. കര്മാഭാവേന ഭവതി സാര്വജ്ഞം സര്വ– ദര്ശിത്വമവ്യാബാധമിന്ദ്രിയവ്യാപാരാതീതമനന്തസുഖത്വഞ്ചേതി. സ ഏഷ ജീവന്മുക്തിനാമാ ഭാവമോക്ഷഃ. കഥമിതി ചേത്. ഭാവഃ ഖല്വത്ര വിവക്ഷിതഃ കര്മാവൃത്തചൈതന്യസ്യ ക്രമപ്രവര്തമാനജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപഃ. സ ഖലു സംസാരിണോനാദിമോഹനീയകര്മോദയാനുവൃത്തിവശാദശുദ്ധോ ദ്രവ്യകര്മാസ്രവഹേതുഃ. സ തു ജ്ഞാനിനോ മോഹരാഗ– ദ്വേഷാനുവൃത്തിരൂപേണ പ്രഹീയതേ. തതോസ്യ ആസ്രവഭാവോ നിരുധ്യതേ. തതോ നിരുദ്ധാസ്രവഭാവസ്യാസ്യ മോഹക്ഷയേണാത്യന്തനിര്വികാരമനാദിമുദ്രിതാനന്തചൈതന്യവീര്യസ്യ ശുദ്ധജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപേണാന്തര്മുഹൂര്ത– മതിവാഹ്യ യുഗപഞ്ജ്ഞാനദര്ശനാവരണാന്തരായക്ഷേയണ കഥഞ്ചിച് കൂടസ്ഥജ്ഞാനത്വമവാപ്യ ജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപേ ക്രമപ്രവൃത്ത്യഭാവാദ്ഭാവകര്മ വിനശ്യതി. -----------------------------------------------------------------------------
ആസ്രവകാ ഹേതു വാസ്തവമേം ജീവകാ മോഹരാഗദ്വേഷരൂപ ഭാവ ഹൈ. ജ്ഞാനീകോ ഉസകാ അഭാവ ഹോതാ ഹൈ. ഉസകാ അഭാവ ഹോനേ പര ആസ്രവഭാവകാ അഭാവ ഹോതാ ഹൈ. ആസ്രവഭാവകാ അഭാവ ഹോനേ പര കര്മകാ അഭാവ ഹോതാ ഹൈ. കര്മകാ അഭാവ ഹോനേ പര സര്വജ്ഞതാ, സര്വദര്ശിതാ ഔര അവ്യാബാധ, ൧ഇന്ദ്രിയവ്യാപാരാതീത, അനന്ത സുഖ ഹോതാ ഹൈ. യഹ നിമ്നാനുസാര പ്രകാര സ്പഷ്ടീകരണ ഹൈേഃ–
യഹാ ജോ ‘ഭാവ’ ൩വിവക്ഷിത ഹൈ വഹ കര്മാവൃത [കര്മസേ ആവൃത ഹുഏ] ചൈതന്യകീ ക്രമാനുസാര പ്രവര്തതീ ജ്ഞാപ്തിക്രിയാരൂപ ഹൈ. വഹ [ക്രമാനുസാര പ്രവര്തതീ ജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപ ഭാവ] വാസ്തവമേം സംസാരീകോ അനാദി കാലസേ മോഹനീയകര്മകേ ഉദയകാ അനുസരണ കരതീ ഹുഈ പരിണതികേ കാരണ അശുദ്ധ ഹൈ, ദ്രവ്യകര്മാസ്രവകാ ഹേതു ഹൈ. പരന്തു വഹ [ക്രമാനുസാര പ്രവര്തതീ ജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപ ഭാവ] ജ്ഞാനീകോ മോഹരാഗദ്വേഷവാലീ പരിണതിരൂപസേ ഹാനികോ പ്രാപ്ത ഹോതാ ഹൈ ഇസലിയേ ഉസേ ആസ്രവഭാവകോ നിരോധ ഹോതാ ഹൈ. ഇസലിയേ ജിസേ ആസ്രവഭാവകാ നിരോധ ഹുആ ഹൈ ഐസേ ഉസ ജ്ഞാനീകോ മോഹകേ ക്ഷയ ദ്വാരാ അത്യന്ത നിര്വികാരപനാ ഹോനേസേ, ജിസേ അനാദി കാലസേ അനന്ത ചൈതന്യ ഔര [അനന്ത] വീര്യ മുംദ ഗയാ ഹൈ ഐസാ വഹ ജ്ഞാനീ [ക്ഷീണമോഹ ഗുണസ്ഥാനമേം] ശുദ്ധ ജ്ഞപ്തിക്രിയാരൂപസേ അംതര്മുഹൂര്ത വ്യതീത കരകേ യുഗപദ് ജ്ഞാനാവരണ, ദര്ശനാവരണ ഔര അന്തരായകാ ക്ഷയ ഹോനേസേ കഥംചിത് ൧കൂടസ്ഥ ജ്ഞാനകോ പ്രാപ്ത കരതാ ഹൈ ഔര ഇസ പ്രകാര ഉസേ ജ്ഞപ്തിക്രിയാകേ രൂപമേം ക്രമപ്രവൃത്തികാ അഭാവ ഹോനേസേ ഭാവകര്മകാ വിനാശ ഹോതാ ഹൈ. ------------------------------------------------------------------------- ൧. ഇന്ദ്രിയവ്യാപാരാതീത=ഇന്ദ്രിയവ്യാപാര രഹിത. ൨. ജീവന്മുക്തി = ജീവിത രഹതേ ഹുഏ മുക്തി; ദേഹ ഹോനേ പര ഭീ മുക്തി. ൩. വിവക്ഷിത=കഥന കരനാ ഹൈ.