ദ്വയണുകപുദ്ഗലസ്കന്ധാനാമപി തഥാവിധത്വമ്. അണവശ്ച മഹാന്തശ്ച വ്യക്തിശക്തിരൂപാഭ്യാമിതി പരമാണു– നാമേകപ്രദേശാത്മകത്വേപി തത്സിദ്ധിഃ. വ്യക്തയപേക്ഷയാ ശക്തയപേക്ഷയാ ച പ്രദേശ പ്രചയാത്മകസ്യ മഹത്ത്വസ്യാഭാവാത്കാലാണൂനാമസ്തിത്വനിയതത്വേപ്യകായത്വമനേനൈവ സാധിതമ്. അത ഏവ തേഷാമസ്തികായ– പ്രകരണേ സതാമപ്യനുപാദാനമിതി.. ൪.. -----------------------------------------------------------------------------

ഉനകേ കായപനാ ഭീ ഹൈ ക്യോംകി വേ അണുമഹാന ഹൈം. യഹാ അണു അര്ഥാത് പ്രദേശ–മൂര്ത ഔര അമൂര്ത നിര്വിഭാഗ [ഛോടേസേ ഛോടേ] അംശ; ‘ഉനകേ ദ്വാരാ [–ബഹു പ്രദേശോം ദ്വാരാ] മഹാന ഹോ’ വഹ അണുമഹാന; അര്ഥാത് പ്രദേശപ്രചയാത്മക [–പ്രദേശോംകേ സമൂഹമയ] ഹോ വഹ അണുമഹാന ഹൈ. ഇസപ്രകാര ഉന്ഹേം [ഉപര്യുക്ത പാ ച ദ്രവ്യോംകോ] കായത്വ സിദ്ധ ഹുആ. [ഉപര ജോ അണുമഹാനകീ വ്യുത്പത്തി കീ ഉസമേം അണുഓംകേ അര്ഥാത് പ്രദേശോംകേ ലിയേ ബഹുവചനകാ ഉപയോഗ കിയാ ഹൈ ഔര സംസ്കൃത ഭാഷാകേ നിയമാനുസാര ബഹുവചനമേം ദ്വിവചനകാ സമാവേശ നഹീം ഹോതാ ഇസലിയേ അബ വ്യുത്പത്തിമേം കിംചിത് ഭാഷാകാ പരിവര്തന കരകേ ദ്വി–അണുക സ്കംധോംകോ ഭീ അണുമഹാന ബതലാകര ഉനകാ കായത്വ സിദ്ധ കിയാ ജാതാ ഹൈഃ] ‘ദോ അണുഓം [–ദോ പ്രദേശോം] ദ്വാരാ മഹാന ഹോ’ വഹ അണുമഹാന– ഐസീ വ്യുത്പത്തിസേ ദ്വി–അണുക പുദ്ഗലസ്കംധോംകോ ഭീ [അണുമഹാനപനാ ഹോനേസേ] കായത്വ ഹൈ. [അബ, പരമാണുഓംകോ അണുമഹാനപനാ കിസപ്രകാര ഹൈ വഹ ബതലാകര പരമാണുഓംകോ ഭീ കായത്വ സിദ്ധ കിയാ ജാതാ ഹൈ;] വ്യക്തി ഔര ശക്തിരൂപസേ ‘അണു തഥാ മഹാന’ ഹോനേസേ [അര്ഥാത് പരമാണു വ്യക്തിരൂപസേ ഏക പ്രദേശീ തഥാ ശക്തിരൂപസേ അനേക പ്രദേശീ ഹോനേകേ കാരണ] പരമാണുഓംകോ ഭീ , ഉനകേ ഏക പ്രദേശാത്മകപനാ ഹോനേ പര ഭീ [അണുമഹാനപനാ സിദ്ധ ഹോനേസേ] കായത്വ സിദ്ധ ഹോതാ ഹൈ. കാലാണുഓംകോ വ്യക്തി–അപേക്ഷാസേ തഥാ ശക്തി–അപേക്ഷാസേ പ്രദേശപ്രചയാത്മക മഹാനപനേകാ അഭാവ ഹോനേസേ, യദ്യപി വേ അസ്തിത്വമേം നിയത ഹൈ തഥാപി, ഉനകേ അകായത്വ ഹൈ ––ഐസാ ഇസീസേ [–ഇസ കഥനസേ ഹീ] സിദ്ധ ഹുആ. ഇസലിയേ, യദ്യപി വേ സത് [വിദ്യമാന] ഹൈം തഥാപി, ഉന്ഹേം അസ്തികായകേ പ്രകരണമേം നഹീം ലിയാ ഹൈ. ഭാവാര്ഥഃ– പാ ച അസ്തികായോംകേ നാമ ജീവ, പുദ്ഗല, ധര്മ, അധര്മ ഔര ആകാശ ഹൈം. വേ നാമ ഉനകേ അര്ഥാനുസാര ഹൈം .

യേ പാ ചോം ദ്രവ്യ പര്യായാര്ഥിക നയസേ അപനേസേ കഥംചിത ഭിന്ന ഐസേ അസ്തിത്വമേം വിദ്യമാന ഹൈം ഔര ദ്രവ്യാര്ഥിക നയസേ അസ്തിത്വസേ അനന്യ ഹൈം.

൧൨