ദ്രവ്യസ്യ ഹി സഹക്രമപ്രവൃത്തഗുണപര്യായസദ്ഭാവരൂപസ്യ ത്രികാലാവസ്ഥായിനോനാദിനിധനസ്യ ന സമുച്ഛേദസമുദയൌ യുക്തൌ. അഥ തസ്യൈവ പര്യായാണാം സഹപ്രവൃത്തിഭാജാം കേഷാംചിത് ധ്രൌവ്യസംഭവേപ്യരേഷാം ക്രമപ്രവൃത്തിഭാജാം വിനാശസംഭവസംഭാവനമുപപന്നമ്. തതോ ദ്രവ്യാര്ഥാര്പണായാമനുത്പാദമുച്ഛേദം സത്സ്വഭാവമേവ ദ്രവ്യം, തദേവ പര്യായാര്ഥാര്പണായാം സോത്പാദം സോച്ഛേദം ചാവബോദ്ധവ്യമ്. സര്വമിദമനവദ്യഞ്ച ദ്രവ്യപര്യായാണാമഭേദാത്.. ൧൧..
ദോണ്ഹം അണണ്ണഭൂദം ഭാവം സമണാ പരുവിംതി.. ൧൨..
ദ്വയോരനന്യഭൂതം ഭാവം ശ്രമണാഃ പ്രരൂപയന്തി.. ൧൨..
അത്ര ദ്രവ്യപര്യായാണാമഭേദോ നിര്ദിഷ്ട. ----------------------------------------------------------------------------- സഹവര്തീ കതിപയ [പര്യായോം] കാ ധ്രൌവ്യ ഹോനേ പര ഭീ അന്യ ക്രമവര്തീ [പര്യായോം] കേ–വിനാശ ഔര ഉത്പാദ ഹോനാ ഘടിത ഹോതേ ഹൈം. ഇസലിയേ ദ്രവ്യ ദ്രവ്യാര്ഥിക ആദേശസേ [–കഥനസേ] ഉത്പാദ രഹിത, വിനാശ രഹിത, സത്സ്വഭാവവാലാ ഹീ ജാനനാ ചാഹിയേ ഔര വഹീ [ദ്രവ്യ] പര്യായാര്ഥിക ആദേശസേ ഉത്പാദവാലാ ഔര വിനാശവാലാ ജാനനാ ചാഹിയേ.
–––യഹ സബ നിരവദ്യ [–നിര്ദോഷ, നിര്ബാധ, അവിരുദ്ധ] ഹൈ, ക്യോംകി ദ്രവ്യ ഔര പര്യായോംകാ അഭേദ [–അഭിന്നപനാ ] ഹൈ.. ൧൧..
അന്വയാര്ഥഃ– [പര്യയവിയുതം] പര്യായോംസേ രഹിത [ദ്രവ്യം] ദ്രവ്യ [ച] ഔര [ദ്രവ്യവിയുക്താഃ] ദ്രവ്യ രഹിത [പര്യായാഃ] പര്യായേം [ന സന്തി] നഹീം ഹോതീ; [ദ്വയോഃ] ദോനോംകാ [അനന്യഭൂതം ഭാവം] അനന്യഭാവ [– അനന്യപനാ] [ശ്രമണാഃ] ശ്രമണ [പ്രരൂപയന്തി] പ്രരൂപിത കരതേ ഹൈം.
ടീകാഃ– യഹാ ദ്രവ്യ ഔര പര്യായോംകാ അഭേദ ദര്ശായാ ഹൈ. --------------------------------------------------------------------------
പര്യായ തേമ ജ ദ്രവ്യ കേരീ അനന്യതാ ശ്രമണോ കഹേ. ൧൨.
൩൦