൩൦
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
ദ്രവ്യസ്യ ഹി സഹക്രമപ്രവൃത്തഗുണപര്യായസദ്ഭാവരൂപസ്യ ത്രികാലാവസ്ഥായിനോനാദിനിധനസ്യ ന
സമുച്ഛേദസമുദയൌ യുക്തൌ. അഥ തസ്യൈവ പര്യായാണാം സഹപ്രവൃത്തിഭാജാം കേഷാംചിത് ധ്രൌവ്യസംഭവേപ്യരേഷാം
ക്രമപ്രവൃത്തിഭാജാം വിനാശസംഭവസംഭാവനമുപപന്നമ്. തതോ ദ്രവ്യാര്ഥാര്പണായാമനുത്പാദമുച്ഛേദം സത്സ്വഭാവമേവ
ദ്രവ്യം, തദേവ പര്യായാര്ഥാര്പണായാം സോത്പാദം സോച്ഛേദം ചാവബോദ്ധവ്യമ്. സര്വമിദമനവദ്യഞ്ച
ദ്രവ്യപര്യായാണാമഭേദാത്.. ൧൧..
പജ്ജയവിജുദം ദവ്വം ദവ്വവിജുത്താ യ പജ്ജയാ ണത്ഥി.
ദോണ്ഹം അണണ്ണഭൂദം ഭാവം സമണാ പരുവിംതി.. ൧൨..
പര്യയവിയുതം ദ്രവ്യം ദ്രവ്യവിയുക്താശ്ച പര്യായാ ന സന്തി.
ദ്വയോരനന്യഭൂതം ഭാവം ശ്രമണാഃ പ്രരൂപയന്തി.. ൧൨..
അത്ര ദ്രവ്യപര്യായാണാമഭേദോ നിര്ദിഷ്ട.
-----------------------------------------------------------------------------
സഹവര്തീ കതിപയ [പര്യായോം] കാ ധ്രൌവ്യ ഹോനേ പര ഭീ അന്യ ക്രമവര്തീ [പര്യായോം] കേ–വിനാശ ഔര ഉത്പാദ
ഹോനാ ഘടിത ഹോതേ ഹൈം. ഇസലിയേ ദ്രവ്യ ദ്രവ്യാര്ഥിക ആദേശസേ [–കഥനസേ] ഉത്പാദ രഹിത, വിനാശ രഹിത,
സത്സ്വഭാവവാലാ ഹീ ജാനനാ ചാഹിയേ ഔര വഹീ [ദ്രവ്യ] പര്യായാര്ഥിക ആദേശസേ ഉത്പാദവാലാ ഔര
വിനാശവാലാ ജാനനാ ചാഹിയേ.
–––യഹ സബ നിരവദ്യ [–നിര്ദോഷ, നിര്ബാധ, അവിരുദ്ധ] ഹൈ, ക്യോംകി ദ്രവ്യ ഔര പര്യായോംകാ അഭേദ
[–അഭിന്നപനാ ] ഹൈ.. ൧൧..
ഗാഥാ ൧൨
അന്വയാര്ഥഃ– [പര്യയവിയുതം] പര്യായോംസേ രഹിത [ദ്രവ്യം] ദ്രവ്യ [ച] ഔര [ദ്രവ്യവിയുക്താഃ] ദ്രവ്യ രഹിത
[പര്യായാഃ] പര്യായേം [ന സന്തി] നഹീം ഹോതീ; [ദ്വയോഃ] ദോനോംകാ [അനന്യഭൂതം ഭാവം] അനന്യഭാവ [–
അനന്യപനാ] [ശ്രമണാഃ] ശ്രമണ [പ്രരൂപയന്തി] പ്രരൂപിത കരതേ ഹൈം.
ടീകാഃ– യഹാ
ദ്രവ്യ ഔര പര്യായോംകാ അഭേദ ദര്ശായാ ഹൈ.
--------------------------------------------------------------------------
പര്യായവിരഹിത ദ്രവ്യ നഹി, നഹി ദ്രവ്യഹീന പര്യായ ഛേ,
പര്യായ തേമ ജ ദ്രവ്യ കേരീ അനന്യതാ ശ്രമണോ കഹേ. ൧൨.