ഗന്ധവര്ണപൃഗ്ഥഭൂതപുദ്ഗലവദ്ഗുണൈര്വിനാ ദ്രവ്യം ന സംഭവതി. തതോ ദ്രവ്യഗുണാനാമപ്യാദേശവശാത് കഥംചിദ്ഭേദേപ്യേകാസ്തിത്വനിയതത്വാദന്യോന്യാജഹദ്വൃത്തീനാം വസ്തുത്വേനാഭേദ ഇതി.. ൧൩..
സിയ അത്ഥി ണത്ഥി ഉഹയം അവ്വത്തവ്വം പുണോ യ തത്തിദയം.
ദവ്വം ഖു സതഭംഗം ആദേസവസേണ സംഭവദി.. ൧൪..
ദ്രവ്യം ഖലു സപ്തഭങ്ഗമാദേശവശേന സമ്ഭവതി.. ൧൪..
അത്ര ദ്രവ്യസ്യാദേശവശേനോക്താ സപ്തഭങ്ഗീ. സ്യാദസ്തി ദ്രവ്യം, സ്യാന്നാസ്തി ദ്രവ്യം, സ്യാദസ്തി ച നാസ്തി ച ദ്രവ്യം, സ്യാദവക്തവ്യം ദ്രവ്യം, സ്യാദസ്തി ചാവക്തവ്യം ച ദ്രവ്യം, സ്യാന്നാസ്തി ചാവക്തവ്യം ച ദ്രവ്യം, സ്യാദസ്തി ച നാസ്തി ചാവക്തവ്യം ച ദ്രവ്യമിതി. അത്ര സര്വഥാത്വനിഷേധകോ ----------------------------------------------------------------------------- നഹീം ഹോതാ. ഇസലിയേ, ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോംകാ ആദേശവശാത് കഥംചിത ഭേദ ഹൈ തഥാപി, വേ ഏക അസ്തിത്വമേം നിയത ഹോനേകേ കാരണ അന്യോന്യവൃത്തി നഹീം ഛോഡതേ ഇസലിഏ വസ്തുരൂപസേ ഉനകാ ഭീ അഭേദ ഹൈ [അര്ഥാത് ദ്രവ്യ ഔര പര്യായോംകീ ഭാ തി ദ്രവ്യ ഔര ഗുണോംകാ ഭീ വസ്തുരൂപസേ അഭേദ ഹൈ].. ൧൩..
അന്വയാര്ഥഃ– [ദ്രവ്യം] ദ്രവ്യ [ആദേശവശേന] ആദേശവശാത് [–കഥനകേ വശ] [ഖുല] വാസ്തവമേം [സ്യാത് അസ്തി] സ്യാത് അസ്തി, [നാസ്തി] സ്യാത് നാസ്തി, [ഉഭയമ്] സ്യാത് അസ്തി–നാസ്തി, [അവക്തവ്യമ്] സ്യാത് അവക്തവ്യ [പുനഃ ച] ഔര ഫിര [തത്ത്രിതയമ്] അവക്തവ്യതായുക്ത തീന ഭംഗവാലാ [– സ്യാത് അസ്തി–അവക്തവ്യ, സ്യാത് നാസ്തി–അവക്തവ്യ ഔര സ്യാത് അസ്തി–നാസ്തി–അവക്തവ്യ] [–സപ്തധങ്ഗമ്] ഇസപ്രകാര സാത ഭംഗവാലാ [സമ്ഭവതി] ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹാ ദ്രവ്യകേ ആദേശകേ വശ സപ്തഭംഗീ കഹീ ഹൈ.
[൧] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് അസ്തി’ ഹൈ; [൨] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് നാസ്തി’ ഹൈ; [൩] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് അസ്തി ഔര നാസ്തി’ ഹൈ; [൪] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് അവക്തവ്യ’ ഹൈേ; [൫] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് അസ്തി ഔര അവക്തവ്യ’ ഹൈ; [൬] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് നാസ്തി ഔര അവക്തവ്യ’ ഹൈ; [൭] ദ്രവ്യ ‘സ്യാത് അസ്തി, നാസ്തി ഔര അവക്തവ്യ’ ഹൈ. --------------------------------------------------------------------------
ആദേശവശ തേ സാത ഭംഗേ യുക്ത സര്വേ ദ്രവ്യ ഛേ. ൧൪.
൩൨