കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
അത്രാസത്പ്രാദുര്ഭാവത്വമുത്പാദസ്യ സദുച്ഛേദത്വം വിഗമസ്യ നിഷിദ്ധമ്.
ഭാവസ്യ സതോ ഹി ദ്രവ്യസ്യ ന ദ്രവ്യത്വേന വിനാശഃ, അഭാവസ്യാസതോന്യദ്രവ്യസ്യ ന ദ്രവ്യത്വേനോത്പാദഃ. കിന്തു ഭാവാഃ സന്തി ദ്രവ്യാണി സദുച്ഛേദമസദുത്പാദം ചാന്തരേണൈവ ഗുണപര്യായേഷു വിനാശമുത്പാദം ചാരഭന്തേ. യഥാ ഹി ഘൃതോത്പതൌ ഗോരസസ്യ സതോ ന വിനാശഃ ന ചാപി ഗോരസവ്യതിരിക്തസ്യാര്ഥാന്തരസ്യാസതഃ ഉത്പാദഃ കിന്തു ഗോരസസ്യൈവ സദുച്ഛേദമസദുത്പാദം ചാനുപലഭ–മാനസ്യ സ്പര്ശരസഗന്ധവര്ണാദിഷു പരിണാമിഷു ഗുണേഷു പൂര്വാവസ്ഥയാ വിനശ്യത്സൂത്തരാവസ്ഥയാ പ്രാദര്ഭവത്സു നശ്യതി ച നവനീതപര്യായോ ഘതൃപര്യായ ഉത്പദ്യതേ, തഥാ സര്വഭാവാനാമപീതി.. ൧൫..
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹാ ഉത്പാദമേം അസത്കേ പ്രാദുര്ഭാവകാ ഔര വ്യയമേം സത്കേ വിനാശകാ നിഷേധ കിയാ ഹൈ [അര്ഥാത് ഉത്പാദ ഹോനേസേ കഹീം അസത്കീ ഉത്പത്തി നഹീം ഹോതീ ഔര വ്യയ ഹോനേസേ കഹീം സത്കാ വിനാശ നഹീം ഹോതാ ––ഐസാ ഇസ ഗാഥാമേം കഹാ ഹൈ].
ഭാവകാ–സത് ദ്രവ്യകാ–ദ്രവ്യരൂപസേ വിനാശ നഹീം ഹൈ, അഭാവകാ –അസത് അന്യദ്രവ്യകാ –ദ്രവ്യരൂപസേ ഉത്പാദ നഹീം ഹൈ; പരന്തു ഭാവ–സത് ദ്രവ്യോം, സത്കേ വിനാശ ഔര അസത്കേ ഉത്പാദ ബിനാ ഹീ, ഗുണപര്യായോംമേം വിനാശ ഔര ഉത്പാദ കരതേ ഹൈം. ജിസപ്രകാര ഘീകീ ഉത്പത്തിമേം ഗോരസകാ–സത്കാ–വിനാശ നഹീം ഹൈ തഥാ ഗോരസസേ ഭിന്ന പദാര്ഥാന്തരകാ–അസത്കാ–ഉത്പാദ നഹീം ഹൈ, കിന്തു ഗോരസകോ ഹീ, സത്കാ വിനാശ ഔര അസത്കാ ഉത്പാദ കിയേ ബിനാ ഹീ, പൂര്വ അവസ്ഥാസേ വിനാശ പ്രാപ്ത ഹോനേ വാലേ ഔര ഉത്തര അവസ്ഥാസേ ഉത്പന്ന ഹോനേ വാലേ സ്പര്ശ–രസ–ഗംധ–വര്ണാദിക പരിണാമീ ഗുണോംമേം മക്ഖനപര്യായ വിനാശകോ പ്രാപ്ത ഹോതീ ഹൈ തഥാ ഘീപര്യായ ഉത്പന്ന ഹോതീ ഹൈ; ഉസീപ്രകാര സര്വ ഭാവോംകാ ഭീ വൈസാ ഹീ ഹൈ [അര്ഥാത് സമസ്ത ദ്രവ്യോംകോ നവീന പര്യായകീ ഉത്പത്തിമേം സത്കാ വിനാശ നഹീം ഹൈ തഥാ അസത്കാ ഉത്പാദ നഹീം ഹൈ, കിന്തു സത്കാ വിനാശ ഔര അസത്കാ ഉത്പാദ കിയേ ബിനാ ഹീ, പഹലേകീ [പുരാനീ] അവസ്ഥാസേ വിനാശകോ പ്രാപ്ത ഹോനേവാലേ ഔര ബാദകീ [നവീന] അവസ്ഥാസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ പരിണാമീ ഗുണോംമേം പഹലേകീ പര്യായ വിനാശ ഔര ബാദകീ പര്യായകീ ഉത്പത്തി ഹോതീ ഹൈ].. ൧൫.. -------------------------------------------------------------------------- പരിണാമീ=പരിണമിത ഹോനേവാലേ; പരിണാമവാലേ. [പര്യായാര്ഥിക നയസേ ഗുണ പരിണാമീ ഹൈം അര്ഥാത് പരിണമിത ഹോതേ ഹൈം.]