
ഹി ഘൃതോത്പതൌ ഗോരസസ്യ സതോ ന വിനാശഃ ന ചാപി ഗോരസവ്യതിരിക്തസ്യാര്ഥാന്തരസ്യാസതഃ ഉത്പാദഃ കിന്തു
ഗോരസസ്യൈവ സദുച്ഛേദമസദുത്പാദം ചാനുപലഭ–മാനസ്യ സ്പര്ശരസഗന്ധവര്ണാദിഷു പരിണാമിഷു ഗുണേഷു
പൂര്വാവസ്ഥയാ വിനശ്യത്സൂത്തരാവസ്ഥയാ പ്രാദര്ഭവത്സു നശ്യതി ച നവനീതപര്യായോ ഘതൃപര്യായ ഉത്പദ്യതേ, തഥാ
സര്വഭാവാനാമപീതി.. ൧൫..
ടീകാഃ– യഹാ ഉത്പാദമേം അസത്കേ പ്രാദുര്ഭാവകാ ഔര വ്യയമേം സത്കേ വിനാശകാ നിഷേധ കിയാ ഹൈ
ഹോതാ ––ഐസാ ഇസ ഗാഥാമേം കഹാ ഹൈ].
വിനാശ ഔര ഉത്പാദ കരതേ ഹൈം. ജിസപ്രകാര ഘീകീ ഉത്പത്തിമേം ഗോരസകാ–സത്കാ–വിനാശ നഹീം ഹൈ തഥാ
ഗോരസസേ ഭിന്ന പദാര്ഥാന്തരകാ–അസത്കാ–ഉത്പാദ നഹീം ഹൈ, കിന്തു ഗോരസകോ ഹീ, സത്കാ വിനാശ ഔര
അസത്കാ ഉത്പാദ കിയേ ബിനാ ഹീ, പൂര്വ അവസ്ഥാസേ വിനാശ പ്രാപ്ത ഹോനേ വാലേ ഔര ഉത്തര അവസ്ഥാസേ ഉത്പന്ന
ഹോനേ വാലേ സ്പര്ശ–രസ–ഗംധ–വര്ണാദിക പരിണാമീ ഗുണോംമേം മക്ഖനപര്യായ വിനാശകോ പ്രാപ്ത ഹോതീ ഹൈ തഥാ
ഘീപര്യായ ഉത്പന്ന ഹോതീ ഹൈ; ഉസീപ്രകാര സര്വ ഭാവോംകാ ഭീ വൈസാ ഹീ ഹൈ [അര്ഥാത് സമസ്ത ദ്രവ്യോംകോ നവീന
പര്യായകീ ഉത്പത്തിമേം സത്കാ വിനാശ നഹീം ഹൈ തഥാ അസത്കാ ഉത്പാദ നഹീം ഹൈ, കിന്തു സത്കാ വിനാശ ഔര
അസത്കാ ഉത്പാദ കിയേ ബിനാ ഹീ, പഹലേകീ [പുരാനീ] അവസ്ഥാസേ വിനാശകോ പ്രാപ്ത ഹോനേവാലേ ഔര ബാദകീ
[നവീന] അവസ്ഥാസേ ഉത്പന്ന ഹോനേവാലേ
പരിണാമീ=പരിണമിത ഹോനേവാലേ; പരിണാമവാലേ. [പര്യായാര്ഥിക നയസേ ഗുണ പരിണാമീ ഹൈം അര്ഥാത് പരിണമിത ഹോതേ ഹൈം.]