തത്പരിണാമാന്യഥാനുപപതിഗമ്യമാനത്വാദനുക്തോപി നിശ്ചയകാലോ–സ്തീതി നിശ്ചീയതേ. യസ്തു
നിശ്ചയകാലപര്യായരൂപോ വ്യവഹാരകാലഃ സ ജീവപദ്ഗലപരിണാമേനാഭി–വ്യജ്യമാനത്വാത്തദായത്ത ഏവാഭിഗമ്യത
ഏവേതി.. ൨൩..
സദ്ഭാവമേം ദിഖാഈ ദേതാ ഹൈ, ഗതി–സ്ഥിത–അവഗാഹപരിണാമകീ ഭാ തി. [ജിസപ്രകാര ഗതി, സ്ഥിതി ഔര
അവഗാഹരൂപ പരിണാമ ധര്മ, അധര്മ ഔര ആകാശരൂപ സഹകാരീ കാരണോംകേ സദ്ഭാവമേം ഹോതേ ഹൈം, ഉസീ പ്രകാര
ഉത്പാദവ്യയധ്രൌവ്യകീ ഏകതാരൂപ പരിണാമ സഹകാരീ കാരണകേ സദ്ഭാവമേം ഹോതേ ഹൈം.] യഹ ജോ സഹകാരീ
കാരണ സോ കാല ഹൈ.
ഔര ജോ നിശ്ചയകാലകീ പര്യായരൂപ വ്യവഹാരകാല വഹ, ജീവ–പുദ്ഗലോംകേ പരിണാമസേ വ്യക്ത [–ഗമ്യ]
ഹോതാ ഹൈ ഇസലിയേ അവശ്യ തദാശ്രിത ഹീ [–ജീവ തഥാ പുദ്ഗലകേ പരിണാമകേ ആശ്രിത ഹീ] ഗിനാ ജാതാ ഹൈ
..൨൩..
പരിണാമകീ ഹീ ബാത ലീ ഗഈ ഹൈ.
പരിണാമ അര്ഥാത് ഉനകീ സമയവിശിഷ്ട വൃത്തി. വഹ സമയവിശിഷ്ട വൃത്തി സമയകോ ഉത്പന്ന കരനേവാലേ കിസീ പദാര്ഥകേ
ബിനാ [–നിശ്ചയകാലകേ ബിനാ] നഹീം ഹോ സകതീ. ജിസപ്രകാര ആകാശ ബിനാ ദ്രവ്യ അവഗാഹന പ്രാപ്ത നഹീം കര
സകതേ അര്ഥാത് ഉനകാ വിസ്താര [തിര്യകപനാ] നഹീം ഹോ സകതാ ഉസീ പ്രകാര നിശ്ചയകാല ബിനാ ദ്രവ്യ പരിണാമകോ
പ്രാപ്ത നഹീം ഹോ സകതേ അര്ഥാത് ഉനകോ പ്രവാഹ [ഊര്ധ്വപനാ] നഹീം ഹോ സകതാ. ഇസ പ്രകാര നിശ്ചയകാലകേ അസ്തിത്വ
ബിനാ [അര്ഥാത് നിമിത്തഭൂത കാലദ്രവ്യകേ സദ്ഭാവ ബിനാ] അന്യ കിസീ പ്രകാര ജീവ–പുദ്ഗലകേ പരിണാമ ബന നഹീം
സകതേ ഇസലിയേ ‘നിശ്ചയകാല വിദ്യമാന ഹൈ’ ഐസാ ജ്ഞാത ഹോതാ ഹൈ– നിശ്ചിത ഹോതാ ഹൈ.]