കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
[
൬൩
അത്ര ജീവാനാം സ്വാഭാവികം പ്രമാണം മുക്താമുക്തവിഭാഗശ്ചോക്തഃ.
ജീവാ ഹ്യവിഭാഗൈകദ്രവ്യത്വാല്ലോകപ്രമാണൈകപ്രദേശാഃ. അഗുരുലഘവോ ഗുണാസ്തു തേഷാമഗുരുലഘു–
ത്വാഭിധാനസ്യ സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വനിബംധനസ്യ സ്വഭാവസ്യാവിഭാഗപരിച്ഛേദാഃ പ്രതിസമയ–
-----------------------------------------------------------------------------
ടീകാഃ– യഹാ
ജീവോംകാ സ്വാഭാവിക ൧പ്രമാണ തഥാ ഉനകാ മുക്ത ഔര അമുക്ത ഐസാ വിഭാഗ കഹാ ഹൈ.
ജീവ വാസ്തവമേം അവിഭാഗീ–ഏകദ്രവ്യപനേകേ കാരണ ലോകപ്രമാണ–ഏകപ്രദേശവാലേ ഹൈം. ഉനകേ [–
ജീവോംകേ] ൨അഗുരുലഘുഗുണ–അഗുരുലഘുത്വ നാമകാ ജോ സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വകേ കാരണഭൂത സ്വഭാവ ഉസകാ
൩അവിഭാഗ പരിച്ഛേദ–പ്രതിസമയ ഹോനേ വാലീ ൪ഷട്സ്ഥാനപതിത വൃദ്ധിഹാനിവാലേ അനന്ത ഹൈം; ഔര [ഉനകേ
അര്ഥാത് ജീവോംകേ] പ്രദേശ– ജോ കി അവിഭാഗ പരമാണു ജിതനേ മാപവാലേ സൂക്ഷ്മ അംശരൂപ ഹൈം വേ–അസംഖ്യ ഹൈം.
ഐസേ ഉന ജീവോംമേം കതിപയ കഥംചിത് [കേവലസമുദ്ഘാതകേ കാരണ] ലോകപൂരണ–അവസ്ഥാകേ പ്രകാര ദ്വാരാ
സമസ്ത ലോകമേം വ്യാപ്ത ഹോതേ ഹൈം ഔര കതിപയ സമസ്ത ലോകമേം അവ്യാപ്ത ഹോതേ ഹൈം. ഔര ഉന ജീവോംമേം ജോ
അനാദി
--------------------------------------------------------------------------
൧. പ്രമാണ = മാപ; പരിമാണ. [ജീവകേ അഗുരുലഘുത്വസ്വഭാവകേ ഛോടേസേ ഛോടേ അംശ [അവിഭാഗ പരിച്ഛേദ] കരനേ പര
സ്വഭാവസേ ഹീ സദൈവ അനന്ത അംശ ഹോതേ ഹൈം, ഇസലിയേ ജീവ സദൈവ ഐസേ [ഷട്ഗുണവൃദ്ധിഹാനിയുക്ത] അനന്ത അംശോം
ജിതനാ ഹൈം. ഔര ജീവകേ സ്വക്ഷേത്രകേ ഛോടേസേ ഛോടേ അംശ കരനേ പര സ്വഭാവസേ ഹീ സദൈവ അസംഖ്യ അംശ ഹോതേ ഹൈം,
ഇസലിയേ ജീവ സദൈവ ഐസേ അസംഖ്യ അംശോം ജിതനാ ഹൈ.]
൨. ഗുണ = അംശ; അവിഭാഗ പരിച്ഛേദ. [ജീവമേം അഗുരുലഘുത്വ നാമകാ സ്വഭാവ ഹൈ. വഹ സ്വഭാവ ജീവകോ
സ്വരൂപപ്രതിഷ്ഠത്വകേ [അര്ഥാത് സ്വരൂപമേം രഹനേകേ] കാരണഭൂത ഹൈ. ഉസകേ അവിഭാഗ പരിച്ഛേദോംകോ യഹാ
അഗുരുലഘു ഗുണ
[–അംശ] കഹേ ഹൈം.]
൩. കിസീ ഗുണമേം [അര്ഥാത് ഗുണകീ പര്യായമേം] അംശകല്പനാ കീ ജാനേപര, ഉസകാ ജോ ഛോടേസേ ഛോടാ [ജഘന്യ മാത്രാരൂപ,
നിരംശ] അംശ ഹോതാ ഹൈേ ഉസേ ഉസ ഗുണകാ [അര്ഥാത് ഗുണകീ പര്യായകാ] അവിഭാഗ പരിച്ഛേദ കഹാ ജാതാ ഹൈ.
൪. ഷട്സ്ഥാനപതിത വൃദ്ധിഹാനി = ഛഹ സ്ഥാനമേം സമാവേശ പാനേവാലീ വൃദ്ധിഹാനി; ഷട്ഗുണ വൃദ്ധിഹാനി.
[അഗുരുലഘുത്വസ്വഭാവകേേ അനന്ത അംശോമേം സ്വഭാവസേ ഹീ പ്രതിസമയ ഷട്ഗുണ വൃദ്ധിഹാനി ഹോതീ രഹതീ ഹൈ.]