൬൪
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
സംഭവത്ഷട്സ്ഥാനപതിതവൃദ്ധിഹാനയോനംതാഃ. പ്രദേശാസ്തു അവിഭാഗപരമാണുപരിച്ഛിന്നസൂക്ഷ്മാംശരൂപാ
അസംഖ്യേയാഃ. ഏവംവിധേഷു തേഷു കേചിത്കഥംചില്ലോകപൂരണാവസ്ഥാപ്രകാരേണ സര്വലോകവ്യാപിനഃ, കേചിത്തു
തദവ്യാപിന ഇതി. അഥ യേ തേഷു മിഥ്യാദര്ശനകഷായയോഗൈരനാദിസംതതിപ്രവൃത്തൈര്യുക്താസ്തേ സംസാരിണഃ, യേ
വിമുക്താസ്തേ സിദ്ധാഃ, തേ ച പ്രത്യേകം ബഹവ ഇതി.. ൩൧–൩൨..
ജഹ പഉമരായരയണം ഖിത്തം ഖീരേ പഭാസയദി ഖീരം.
തഹ ദേഹീ ദേഹത്ഥോ സദേഹമിത്തം പഭാസയദി.. ൩൩..
യഥാ പദ്മരാഗരത്നം ക്ഷിപ്തം ക്ഷീരേ പ്രഭാസയതി ക്ഷീരമ്.
തഥാ ദേഹീ ദേഹസ്ഥഃ സ്വദേഹമാത്രം പ്രഭായസതി.. ൩൩..
ഏഷ ദേഹമാത്രത്വദ്രഷ്ടാംതോപന്യാസഃ.
-----------------------------------------------------------------------------
പ്രവാഹരൂപസേ പ്രവര്തമാന മിഥ്യാദര്ശന–കഷായ–യോഗ സഹിത ഹൈം വേ സംസാരീ ഹൈം, ജോ ഉനസേ വിമുക്ത ഹൈം [അര്ഥാത്
മിഥ്യാദര്ശന–കഷായ–യോഗസേ രഹിത ഹൈം] വേ സിദ്ധ ഹൈം; ഔര വേ ഹര പ്രകാരകേ ജീവ ബഹുത ഹൈം [അര്ഥാത്
സംസാരീ തഥാ സിദ്ധ ജീവോംമേംസേ ഹരഏക പ്രകാരകേ ജീവ അനന്ത ഹൈം].. ൩൧–൩൨..
ഗാഥാ ൩൩
അന്വയാര്ഥഃ– [യഥാ] ജിസ പ്രകാര [പദ്മരാഗരത്നം] പദ്മരാഗരത്ന [ക്ഷീരേ ക്ഷിപ്തം] ദൂധമേം ഡാലാ ജാനേ
പര [ക്ഷീരമ് പ്രഭാസയതി] ദൂധകോ പ്രകാശിത കരതാ ഹൈ, [തഥാ] ഉസീ പ്രകാര [ദേഹീ] ദേഹീ [ജീവ]
[ദേഹസ്ഥഃ] ദേഹമേം രഹതാ ഹുആ [സ്വദേഹമാത്രം പ്രഭാസയതി] സ്വദേഹപ്രമാണ പ്രകാശിത ഹോതാ ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹ ദേഹപ്രമാണപനേകേ ദ്രഷ്ടാന്തകാ കഥന ഹൈ [അര്ഥാത് യഹാ
ജീവകാ ദേഹപ്രമാണപനാ സമഝാനേകേ
ലിയേ ദ്രഷ്ടാന്ത കഹാ ഹൈ].
--------------------------------------------------------------------------
യഹാ
യഹ ധ്യാന രഖനാം ചാഹിയേ കി ദ്രഷ്ടാന്ത ഔര ദാര്ഷ്ടാംന്ത അമുക അംശോമേം ഹീ ഏക–ദൂസരേകേ സാഥ മിലതേ ഹൈം [–
സമാനതാവാലേ] ഹോതേ ഹൈം, സര്വ അംശോമേം നഹീം.
ജ്യമ ദൂധമാം സ്ഥിത പദ്മരാഗമണി പ്രകാശേ ദൂധനേ,
ത്യമ ദേഹമാം സ്ഥിത ദേഹീ ദേഹപ്രമാണ വ്യാപകതാ ലഹേ. ൩൩.