൬൬
] പംചാസ്തികായസംഗ്രഹ
[ഭഗവാനശ്രീകുന്ദകുന്ദ
സ്വപ്രദേശോപസംഹാരേണ തദ്വയാപ്നോത്യണുശരീരമിതി.. ൩൩..
സവ്വത്ഥ അത്ഥി ജീവോ ണ യ ഏക്കോ ഏക്കകായ ഏക്കട്ഠോ.
അജ്ഝവസാണവിസിട്ഠോ ചിട്ഠദി മലിണോ രജമലേഹിം.. ൩൪..
സര്വത്രാസ്തി ജീവോ ന ചൈക ഏകകായേ ഐക്യസ്ഥഃ.
അധ്യവസാനവിശിഷ്ടശ്ചേഷ്ടതേ മലിനോ രജോമലൈഃ.. ൩൪..
അത്ര ജീവസ്യ ദേഹാദ്ദേഹാംതരേസ്തിത്വം, ദേഹാത്പൃഥഗ്ഭൂതത്വം, ദേഹാംതരസംചരണകാരണം ചോപന്യസ്തമ്.
-----------------------------------------------------------------------------
വ്യാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര ജീവ അന്യ ഛോടേ ശരീരമേം സ്ഥിതികോ പ്രാപ്ത ഹോനേ പര സ്വപ്രദേശോംകേ സംകോച
ദ്വാരാ ഉസ ഛോടേ ശരീരമേം വ്യാപ്ത ഹോതാ ഹൈ.
ഭാവാര്ഥഃ– തീന ലോക ഔര തീന കാലകേ സമസ്ത ദ്രവ്യ–ഗുണ–പര്യായോംകോ ഏക സമയമേം പ്രകാശിത
കരനേമേം സമര്ഥ ഐസേ വിശുദ്ധ–ദര്ശനജ്ഞാനസ്വഭാവവാലേ ചൈതന്യചമത്കാരമാത്ര ശുദ്ധക്വവാസ്തികായസേ വിലക്ഷണ
മിഥ്യാത്വരാഗാദി വികല്പോം ദ്വാരാ ഉപാര്ജിത ജോ ശരീരനാമകര്മ ഉസസേ ജനിത [അര്ഥാത് ഉസ
ശരീരനാമകര്മകാ ഉദയ ജിസമേം നിമിത്ത ഹൈ ഐസേ] സംകോചവിസ്താരകേ ആധീനരൂപസേ ജീവ സര്വോത്കൃഷ്ട
അവഗാഹരൂപസേ പരിണമിത ഹോതാ ഹുആ സഹസ്രയോജനപ്രമാണ മഹാമത്സ്യകേ ശരീരമേം വ്യാപ്ത ഹോതാ ഹൈ, ജഘന്യ
അവഗാഹരൂപസേ പരിണമിത ഹോതാ ഹുആ ഉത്സേധ ഘനാംഗുലകേ അസംഖ്യാതവേം ഭാഗ ജിതനേ ലബ്ധ്യപര്യാപ്ത
സൂക്ഷ്മനിഗോദകേ ശരീരമേം വ്യാപ്ത ഹോതാ ഹൈ ഔര മധ്യമ അവഗാഹരൂപസേ പരിണമിത ഹോതാ ഹുആ മധ്യമ ശരീരമേം
വ്യാപ്ത ഹോതാ ഹൈ.. ൩൩..
ഗാഥാ ൩൪
അന്വയാര്ഥഃ– [ജീവഃ] ജീവ [സര്വത്ര] സര്വത്ര [ക്രമവര്തീ സര്വ ശരീരോമേം] [അസ്തി] ഹൈ [ച] ഔര
[ഏകകായേ] കിസീ ഏക ശരീരമേം [ഐക്യസ്ഥഃ] [ക്ഷീരനീരവത്] ഏകരൂപസേ രഹതാ ഹൈ തഥാപി [ന ഏകഃ]
ഉസകേ സാഥ ഏക നഹീം ഹൈ; [അധ്യവസാനവിശിഷ്ടഃ] അധ്യവസായവിശിഷ്ട വര്തതാ ഹുആ [രജോമലൈഃ മലിനഃ]
രജമല [കര്മമല] ദ്വാരാ മലിന ഹോനേസേ [ചേഷ്ടതേ] വഹ ഭമണ കരതാ ഹൈ.
ടീകാഃ– യഹാ
ജീവകാ ദേഹസേ ദേഹാംതരമേം [–ഏക ശരീരസേ അന്യ ശരീരമേം] അസ്തിത്വ, ദേഹസേ പൃഥക്ത്വ
തഥാ ദേഹാന്തരമേം ഗമനകാ കാരണ കഹാ ഹൈ.
--------------------------------------------------------------------------
തന തന ധരേ ജീവ, തന മഹീം ഐകയസ്ഥ പണ നഹി ഏക ഛേ,
ജീവ വിവിധ അധ്യവസായയുത, രജമളമലിന ഥഈനേ ഭമേ. ൩൪.