കഹാനജൈനശാസ്ത്രമാലാ] ഷഡ്ദ്രവ്യ–പംചാസ്തികായവര്ണന
ഉത്പാദയതി ന കിംചിദപി കാരണമപി തേന ന സ ഭവതി.. ൩൬..
സിദ്ധസ്യ കാര്യകാരണഭാവനിരാസോയമ്.
യഥാ സംസാരീ ജീവോ ഭാവകര്മരൂപയാത്മപരിണാമസംതത്യാ ദ്രവ്യകര്മരൂപയാ ച പുദ്ഗലപരിണാമസംതത്യാ കാരണഭൂതയാ തേന തേന ദേവമനുഷ്യതിര്യഗ്നാരകരൂപേണ കാര്യഭൂത ഉത്പദ്യതേ ന തഥാ സിദ്ധരൂപേണാപീതി. സിദ്ധോ ഹ്യുഭയകര്മക്ഷയേ സ്വയമുത്പദ്യമാനോ നാന്യതഃ കുതശ്ചിദുത്പദ്യത ഇതി. യഥൈവ ച സ ഏവ സംസാരീ ഭാവകര്മരൂപാമാത്മപരിണാമസംതതിം ദ്രവ്യകര്മരൂപാം ച പുദ്ഗലപരിണാമസംതതിം കാര്യഭൂതാം കാരണഭൂതത്വേന നിര്വര്തയന് താനി താനി ദേവമനുഷ്യതിര്യഗ്നാരകരൂപാണി കാര്യാണ്യുത്പാദയത്യാത്മനോ ന തഥാ സിദ്ധരൂപമപീതി. സിദ്ധോ ഹ്യുഭയകര്മക്ഷയേ സ്വയമാത്മാനമുത്പാദയന്നാന്യത്കിഞ്ചിദുത്പാദയതി.. ൩൬.. -----------------------------------------------------------------------------
അന്വയാര്ഥഃ– [യസ്മാത് സഃ സിദ്ധഃ] വേ സിദ്ധ [കുതശ്ചിത് അപി] കിസീ [അന്യ] കാരണസേ [ന ഉത്പന്നഃ] ഉത്പന്ന നഹീം ഹോതേ [തേന] ഇസലിയേ [കാര്യം ന] കാര്യ നഹീം ഹൈം, ഔര [കിംചിത് അപി] കുഛ ഭീ [അന്യ കാര്യകോ] [ന ഉത്പാദയതി] ഉത്പന്ന നഹീം കരതേ [തേന] ഇസലിയേ [സഃ] വേ [കാരണമ് അപി] കാരണ ഭീ [ന ഭവതി] നഹീം ഹൈം.
ടീകാഃ– യഹ, സിദ്ധകോ കാര്യകാരണഭാവ ഹോനേകാ നിരാസ ഹൈ [അര്ഥാത് സിദ്ധഭഗവാനകോ കാര്യപനാ ഔര കാരണപനാ ഹോനേകാ നിരാകരണ–ഖണ്ഡന ഹൈ].
ജിസ പ്രകാര സംസാരീ ജീവ കാരണഭൂത ഐസീ ഭാവകര്മരൂപ ആത്മപരിണാമസംതതി ഔര ദ്രവ്യകര്മരൂപ പുദ്ഗലപരിണാമസംതതി ദ്വാരാ ഉന–ഉന ദേവ–മനുഷ്യ–തിര്യംച–നാരകകേ രൂപമേം കാര്യഭൂതരൂപസേ ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര സിദ്ധരൂപസേ ഭീ ഉത്പന്ന ഹോതാ ഹൈ–– ഐേസാ നഹീം ഹൈ; [ഔര] സിദ്ധ [–സിദ്ധഭഗവാന] വാസ്തവമേം, ദോനോം കര്മോം കാ ക്ഷയ ഹോനേ പര, സ്വയം [സിദ്ധരൂപസേ] ഉത്പന്ന ഹോതേ ഹുഏ അന്യ കിസീ കാരണസേ [–ഭാവകര്മസേ യാ ദ്രവ്യകര്മസേ] ഉത്പന്ന നഹീം ഹോതേ.
പുനശ്ച, ജിസ പ്രകാര വഹീ സംസാരീ [ജീവ] കാരണഭൂത ഹോകര കാര്യഭൂത ഐസീ ഭാവകര്മരൂപ ആത്മപരിണാമസംതതി ഔര ദ്രവ്യകര്മരൂപ പുദ്ഗലപരിണാമസംതതി രചതാ ഹുആ കാര്യഭൂത ഐസേ വേ–വേ ദേവ– മനുഷ്യ–തിര്യംച–നാരകകേ രൂപ അപനേമേം ഉത്പന്ന കരതാ ഹൈ, ഉസീ പ്രകാര സിദ്ധകാ രൂപ ഭീ [അപനേമേം] ഉത്പന്ന കരതാ ഹൈ–– ഐേസാ നഹീം ഹൈ; [ഔര] സിദ്ധ വാസ്തവമേം, ദോനോം കര്മോംകാ ക്ഷയ ഹോനേ പര, സ്വയം അപനേകോ [സിദ്ധരൂപസേ] ഉത്പന്ന കരതേ ഹുഏ അന്യ കുഛ ഭീ [ഭാവദ്രവ്യകര്മസ്വരൂപ അഥവാ ദേവാദിസ്വരൂപ കാര്യ] ഉത്പന്ന നഹീം കരതേ.. ൩൬.. -------------------------------------------------------------------------- ആത്മപരിണാമസംതതി = ആത്മാകേ പരിണാമോംകീ പരമ്പരാ.