୮୪
ଅଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣାନାମନନ୍ଯତ୍ଵମଭ୍ଯୁପଗମ୍ଯତେ. ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ତ୍ଵନ୍ଯତ୍ଵ– ମନନ୍ଯତ୍ଵଂ ଚ ନାଭ୍ଯୁପଗମ୍ଯତେ. ତଥା ହି–ଯଥୈକସ୍ଯ ପରମାଣୋରେକେନାତ୍ମପ୍ରଦେଶେନ ସହାଵିଭକ୍ତତ୍ଵାଦନନ୍ଯ–ତ୍ଵଂ, ତଥୈକସ୍ଯ ପରମାଣୋସ୍ତଦ୍ଵର୍ତିନାଂ ସ୍ପର୍ଶରସଗଂଧଵର୍ଣାଦିଗୁଣାନାଂ ଚାଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵାଦନନ୍ଯତ୍ଵମ୍. ଯଥା ତ୍ଵତ୍ଯଂତଵିପ୍ରକୃଷ୍ଟଯୋଃ ସହ୍ଯଵିଂଧ୍ଯଯୋରତ୍ଯଂତସନ୍ନିକୃଷ୍ଟଯୋଶ୍ଚ ମିଶ୍ରିତଯୋସ୍ତୋଯପଯସୋର୍ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵଲକ୍ଷଣ– ମନ୍ଯତ୍ଵମନନ୍ଯତ୍ଵଂ ଚ, ନ ତଥା ଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣାନାଂ ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵାଭାଵାଦନ୍ଯତ୍ଵମନନ୍ଯତ୍ଵଂ ଚେତି.. ୪୫.. -----------------------------------------------------------------------------
ଟୀକାଃ– ଯହ, ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକେ ସ୍ଵୋଚିତ ଅନନ୍ଯପନେକା କଥନ ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକୋ କୈସା ଅନନ୍ଯପନା ଘଟିତ ହୋତା ହୈ ଵହ ଯହାଁ କହା ହୈ].
ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକୋ ୧ଅଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନନ୍ଯପନା ସ୍ଵୀକାର କିଯା ଜାତା ହୈ; ପରନ୍ତୁ ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନ୍ଯପନା ତଥା [ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ] ଅନନ୍ଯପନା ସ୍ଵୀକାର ନହୀଂ କିଯା ଜାତା. ଵହ ସ୍ପଷ୍ଟ ସମଝାଯା ଜାତା ହୈଃ– ଜିସ ପ୍ରକାର ଏକ ପରମାଣୁକୋ ଏକ ସ୍ଵପ୍ରଦେଶକେ ସାଥ ଅଵିଭକ୍ତପନା ହୋନେସେ ଅନନ୍ଯପନା ହୈ, ଉସୀ ପ୍ରକାର ଏକ ପରମାଣୁକୋ ତଥା ଉସମେଂ ରହନେଵାଲେ ସ୍ପର୍ଶ–ରସ–ଗଂଧ–ଵର୍ଣ ଆଦି ଗୁଣୋଂକୋ ଅଵିଭକ୍ତ ପ୍ରଦେଶ ହୋନେସେ [ଅଵିଭକ୍ତ–ପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ] ଅନନ୍ଯପନା ହୈ; ପରନ୍ତୁ ଜିସ ପ୍ରକାର ଅତ୍ଯନ୍ତ ଦୂର ଐସେ ୨ସହ୍ଯ ଔର ଵିଂଧ୍ଯକୋ ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନ୍ଯପନା ହୈ ତଥା ଅତ୍ଯନ୍ତ ନିକଟ ଐସେ ମିଶ୍ରିତ ୩କ୍ଷୀର–ନୀରକୋ ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନନ୍ଯପନା ହୈ, ଉସୀ ପ୍ରକାର ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକୋ ଵିଭକ୍ତ ପ୍ରଦେଶ ନ ହୋନେସେ [ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ] ଅନ୍ଯପନା ତଥା [ଵିଭକ୍ତପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ] ଅନନ୍ଯପନା ନହୀଂ ହୈ.. ୪୫.. -------------------------------------------------------------------------- ୧. ଅଵିଭକ୍ତ = ଅଭିନ୍ନ. [ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକେ ପ୍ରଦେଶ ଅଭିନ୍ନ ହୈ ଇସଲିଯେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକୋ ଅଭିନ୍ନପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ
୨. ଅତ୍ଯନ୍ତ ଦୂର ସ୍ଥିତ ସହ୍ଯ ଔର ଵିଂଧ୍ଯ ନାମକେ ପର୍ଵତୋଂକୋ ଭିନ୍ନପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନ୍ଯପନା ହୈ. ୩. ଅତ୍ଯନ୍ତ ନିକଟ ସ୍ଥିତ ମିଶ୍ରିତ ଦୂଧ–ଜଲକୋ ଭିନ୍ନପ୍ରଦେଶତ୍ଵସ୍ଵରୂପ ଅନନ୍ଯପନା ହୈ. ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ଗୁଣୋଂକୋ ଐସା