କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
ଅଥ କର୍ତୃତ୍ଵଗୁଣଵ୍ଯାଖ୍ଯାନମ୍. ତତ୍ରାଦିଗାଥାତ୍ରଯେଣ ତଦୁପୋଦ୍ଧାତଃ–
ସବ୍ଭାଵଦୋ ଅଣଂତା ପଂଚଗ୍ଗଗୁଣପ୍ପଧାଣା ଯ.. ୫୩..
ସଦ୍ଭାଵତୋଽନଂତାଃ ପଞ୍ଚାଗ୍ରଗୁଣପ୍ରଧାନାଃ ଚ.. ୫୩..
ଜୀଵା ହି ନିଶ୍ଚଯେନ ପରଭାଵାନାମକରଣାତ୍ସ୍ଵଭାଵାନାଂ କର୍ତାରୋ ଭଵିଷ୍ଯନ୍ତି. ତାଂଶ୍ଚ କୁର୍ଵାଣାଃ କିମନାଦିନିଧନାଃ, କିଂ ସାଦିସନିଧନାଃ, କିଂ ସାଦ୍ଯନିଧମାଃ, କିଂ ତଦାକାରେଣ ପରିଣତାଃ, କିମପରିଣତାଃ ଭଵିଷ୍ଯଂତୀତ୍ଯାଶଙ୍କଯେଦମୁକ୍ତମ୍. -----------------------------------------------------------------------------
ଅବ କର୍ତୃତ୍ଵଗୁଣକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ. ଉସମେଂ, ପ୍ରାରମ୍ଭକୀ ତୀନ ଗାଥାଓଂସେ ଉସକା ଉପୋଦ୍ଘାତ କିଯା ଜାତା ହୈ.
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଜୀଵାଃ] ଜୀଵ [ଅନାଦିନିଧନାଃ] [ପାରିଣାମିକଭାଵସେ] ଅନାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈ, [ସାଂତାଃ] [ତୀନ ଭାଵୋଂଂସେ] ସାଂତ [ଅର୍ଥାତ୍ ସାଦି–ସାଂତ] ହୈ [ଚ] ଔର [ଜୀଵଭାଵାତ୍ ଅନଂତାଃ] ଜୀଵଭାଵସେ ଅନନ୍ତ ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଜୀଵକେ ସଦ୍ଭାଵରୂପ କ୍ଷାଯିକଭାଵସେ ସାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈ] [ସଦ୍ଭାଵତଃ ଅନଂତାଃ] କ୍ଯୋଂକି ସଦ୍ଭାଵସେ ଜୀଵ ଅନନ୍ତ ହୀ ହୋତେ ହୈଂ. [ପଞ୍ଚାଗ୍ରଗୁଣପ୍ରଧାନାଃ ଚ] ଵେ ପାଁଚ ମୁଖ୍ଯ ଗୁଣୋଂସେ ପ୍ରଧାନତାଵାଲେ ହୈଂ.
ଟୀକାଃ– ନିଶ୍ଚଯସେ ପର–ଭାଵୋଂକା କତୃତ୍ଵ ନ ହୋନେସେ ଜୀଵ ସ୍ଵ–ଭାଵୋଂକେ କର୍ତା ହୋତେ ହୈଂ ; ଔର ଉନ୍ହେଂ [–ଅପନେ ଭାଵୋଂକୋ] କରତେ ହୁଏ, କ୍ଯା ଵେ ଅନାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈଂ? କ୍ଯା ସାଦି–ସାଂତ ହୈଂ? କ୍ଯା ସାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈଂ? କ୍ଯା ତଦାକାରରୂପ [ଉସ–ରୂପ] ପରିଣତ ହୈ? କ୍ଯା [ତଦାକାରରୂପ] ଅପରିଣତ ହୈଂ?– ଐସୀ ଆଶଂକା କରକେ ଯହ କହା ଗଯା ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଉନ ଆଶଂକାଓଂକେ ସମାଧାନରୂପସେ ଯହ ଗାଥା କହୀ ଗଈ ହୈ]. --------------------------------------------------------------------------
ସଦ୍ଭାଵଥୀ ନହି ଅଂତ ହୋଯ; ପ୍ରଧାନତା ଗୁଣ ପାଂଚଥୀ. ୫୩.