ଜୀଵା ହି ସହଜଚୈତନ୍ଯଲକ୍ଷଣପାରିଣାମିକଭାଵେନାନାଦିନିଧନାଃ. ତ ଏଵୌଦଯିକ– କ୍ଷାଯୋପଶମିକୌପଶମିକଭାଵୈଃ ସାଦିସନିଧନାଃ. ତ ଏଵ କ୍ଷାଯିକଭାଵେନ ସାଦ୍ଯନିଧନାଃ. ନ ଚ ସାଦି– ତ୍ଵାତ୍ସନିଧନତ୍ଵଂ କ୍ଷାଯିକଭାଵସ୍ଯାଶଙ୍କଯମ୍. ସ ଖଲୂପାଧିନିଵୃତ୍ତୌ ପ୍ରଵର୍ତମାନଃ ସିଦ୍ଧଭାଵ ଇଵ ସଦ୍ଭାଵ ଏଵ ଜୀଵସ୍ଯ; ସଦ୍ଭାଵେନ ଚାନଂତା ଏଵ ଜୀଵାଃ ପ୍ରତିଜ୍ଞାଯଂତେ. ନ ଚ ତେଷାମନାଦିନିଧନସହଜଚୈତନ୍ଯ–ଲକ୍ଷଣୈକଭାଵାନାଂ ସାଦିସନିଧନାନି ସାଦ୍ଯନିଧନାନି ଭାଵାଂତରାଣି ନୋପପଦ୍ଯଂତ ଇତି ଵକ୍ତଵ୍ଯମ୍; ତେ ଖଲ୍ଵନାଦିକର୍ମମଲୀମସାଃ ପଂକସଂପୃକ୍ତତୋଯଵତ୍ତଦାକାରେଣ ପରିଣତତ୍ଵାତ୍ପଞ୍ଚପ୍ରଧାନଗୁଣପ୍ରଧାନତ୍ଵେନୈଵାନୁଭୂଯଂତ ଇତି.. ୫୩.. -----------------------------------------------------------------------------
ଜୀଵ ଵାସ୍ତଵମେଂ ସହଜଚୈତନ୍ଯଲକ୍ଷଣ ପାରିଣାମିକ ଭାଵସେ ଅନାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈ. ଵେ ହୀ ଔଦଯିକ, କ୍ଷାଯୋପଶମିକ ଔର ଔପଶମିକ ଭାଵୋଂସେ ସାଦି–ସାନ୍ତ ହୈଂ. ଵେ ହୀ କ୍ଷାଯିକ ଭାଵସେ ସାଦି–ଅନନ୍ତ ହୈଂ.
‘କ୍ଷାଯିକ ଭାଵ ସାଦି ହୋନେସେ ଵହ ସାଂତ ହୋଗା’ ଐସୀ ଆଶଂକା କରନା ଯୋଗ୍ଯ ନହୀଂ ହୈ. [କାରଣ ଇସ ପ୍ରକାର ହୈଃ–] ଵହ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଉପାଧିକୀ ନିଵୃତ୍ତି ହୋନେ ପର ପ୍ରଵର୍ତତା ହୁଆ, ସିଦ୍ଧଭାଵକୀ ଭାଁତି, ଜୀଵକା ସଦ୍ଭାଵ ହୀ ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ କର୍ମୋପାଧିକେ କ୍ଷଯମେଂ ପ୍ରଵର୍ତତା ହୈ ଇସଲିଯେ କ୍ଷାଯିକ ଭାଵ ଜୀଵକା ସଦ୍ଭାଵ ହୀ ହୈ]; ଔର ସଦ୍ଭାଵସେ ତୋ ଜୀଵ ଅନନ୍ତ ହୀ ସ୍ଵୀକାର କିଯେ ଜାତେ ହୈଂ. [ଇସଲିଯେ କ୍ଷାଯିକ ଭାଵସେ ଜୀଵ ଅନନ୍ତ ହୀ ଅର୍ଥାତ୍ ଵିନାଶରହିତ ହୀ ହୈ.]
ପୁନଶ୍ଚ, ‘ଅନାଦି–ଅନନ୍ତ ସହଜଚୈତନ୍ଯଲକ୍ଷଣ ଏକ ଭାଵଵାଲେ ଉନ୍ହେଂ ସାଦି–ସାଂତ ଔର ସାଦି–ଅନନ୍ତ ଭାଵାନ୍ତର ଘଟିତ ନହୀଂ ହୋତେ [ଅର୍ଥାତ୍ ଜୀଵୋଂକୋ ଏକ ପାରିଣାମିକ ଭାଵକେ ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ଯ ଭାଵ ଘଟିତ ନହୀଂ ହୋତେ]’ ଐସା କହନା ଯୋଗ୍ଯ ନହୀଂ ହୈ; [କ୍ଯୋଂକି] ଵେ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଅନାଦି କର୍ମସେ ମଲିନ ଵର୍ତତେ ହୁଏ କାଦଵସେ ଅନୁଭଵମେଂ ଆତେ ହୈଂ.. ୫୩.. -------------------------------------------------------------------------- ଜୀଵକେ ପାରିଣାମିକ ଭାଵକା ଲକ୍ଷଣ ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ଵରୂପ ସହଜ–ଚୈତନ୍ଯ ହୈ. ଯହ ପାରିଣାମିକ ଭାଵ ଅନାଦି ଅନନ୍ତ
୯୪
୧ସଂପୃକ୍ତ ଜଲକୀ ଭାଁତି ତଦାକାରରୂପ ପରିଣତ ହୋନେକେ କାରଣ, ପାଁଚ ପ୍ରଧାନ ୨ଗୁଣୋଂସେ ପ୍ରଧାନତାଵାଲେ ହୀ
୧. କାଦଵସେ ସଂପୃକ୍ତ = କାଦଵକା ସମ୍ପର୍କ ପ୍ରାପ୍ତ; କାଦଵକେ ସଂସର୍ଗଵାଲା. [ଯଦ୍ଯପି ଜୀଵ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵସେ ଶୁଦ୍ଧ ହୈ ତଥାପି
ଵ୍ଯଵହାରସେ ଅନାଦି କର୍ମବଂଧନକେ ଵଶ, କାଦଵଵାଲେ ଜଲକୀ ଭାଁତି, ଔଦଯିକ ଆଦି ଭାଵରୂପ ପରିଣତ ହୈଂ.]
୨. ଔଦଯିକ, ଔପଶମିକ, କ୍ଷାଯୋପଶମିକ, କ୍ଷାଯିକ ଔର ପାରିଣାମିକ ଇନ ପାଁଚ ଭାଵୋଂକୋ ଜୀଵକେ ପାଁଚ ପ୍ରଧାନ ଗୁଣ
କହା ଗଯା ହୈ.