କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
ସୋ ତସ୍ସ ତେଣ କତ୍ତା ହଵଦି ତ୍ତି ଯ ସାସଣେ ପଢିଦଂ.. ୫୭..
କର୍ମ ଵେଦଯମାନୋ ଜୀଵୋ ଭାଵଂ କରୋତି ଯାଦ୍ରଶକମ୍.
ସ ତସ୍ଯ ତେନ କର୍ତା ଭଵତୀତି ଚ ଶାସନେ ପଠିତମ୍.. ୫୭..
ଜୀଵସ୍ଯୌଦଯିକାଦିଭାଵାନାଂ କର୍ତୃତ୍ଵପ୍ରକାରୋକ୍ତିରିଯମ୍.
ଜୀଵେନ ହି ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମ ଵ୍ଯଵହାରନଯେନାନୁଭୂଯତେ; ତଚ୍ଚାନୁଭୂଯମାନଂ ଜୀଵଭାଵାନାଂ ନିମିତ୍ତମାତ୍ରମୁପଵର୍ଣ୍ଯତେ. ତସ୍ମିନ୍ନିମିତ୍ତମାତ୍ରଭୂତେ ଜୀଵେନ କର୍ତୃଭୂତେନାତ୍ମନଃ କର୍ମଭୂତୋ ଭାଵଃ କ୍ରିଯତେ. ଅମୁନା ଯୋ ଯେନ ପ୍ରକାରେଣ ଜୀଵେନ ଭାଵଃ କ୍ରିଯତେ, ସ ଜୀଵସ୍ତସ୍ଯ ଭାଵସ୍ଯ ତେନ ପ୍ରକାରେଣ କର୍ତା ଭଵତୀତି.. ୫୭..
-----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [କର୍ମ ଵେଦଯମାନଃ] କର୍ମକୋ ଵେଦତା ହଆ [ଜୀଵଃ] ଜୀଵ [ଯାଦ୍ରଶ–କମ୍ ଭାଵଂ] ଜୈସେ ଭାଵକୋ [କରୋତି] କରତା ହୈ, [ତସ୍ଯ] ଉସ ଭାଵକା [ତେନ] ଉସ ପ୍ରକାରସେ [ସଃ] ଵହ [କର୍ତା ଭଵତି] କର୍ତା ହୈ–[ଇତି ଚ] ଐସା [ଶାସନେ ପଠିତମ୍] ଶାସନମେଂ କହା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ଜୀଵକେ ଔଦଯିକାଦି ଭାଵୋଂକେ କର୍ତୃତ୍ଵପ୍ରକାରକା କଥନ ହୈ.
ଜୀଵ ଦ୍ଵାରା ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମ ଵ୍ଯଵହାରନଯସେ ଅନୁଭଵମେଂ ଆତା ହୈ; ଔର ଵହ ଅନୁଭଵମେଂ ଆତା ହୁଆ ଜୀଵଭାଵୋଂକା ନିମିତ୍ତମାତ୍ର କହଲାତା ହୈ. ଵହ [ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମ] ନିମିତ୍ତମାତ୍ର ହୋନେସେ, ଜୀଵ ଦ୍ଵାରା କର୍ତାରୂପସେ ଅପନା କର୍ମରୂପ [କାର୍ଯରୂପ] ଭାଵ କିଯା ଜାତା ହୈ. ଇସଲିଯେ ଜୋ ଭାଵ ଜିସ ପ୍ରକାରସେ ଜୀଵ ଦ୍ଵାରା କିଯା ଜାତା ହୈ, ଉସ ଭାଵକା ଉସ ପ୍ରକାରସେ ଵହ ଜୀଵ କର୍ତା ହୈ.. ୫୭..
--------------------------------------------------------------------------
ତେ ଭାଵନୋ ତେ ଜୀଵ ଛେ କର୍ତା–କହ୍ଯୁଂ ଜିନଶାସନେ. ୫୭.