ନିଶ୍ଚଯେନ ଜୀଵସ୍ଯ ସ୍ଵଭାଵାନାଂ କର୍ତୃତ୍ଵଂ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମଣାମକର୍ତୃତ୍ଵଂ ଚାଗମେନୋପଦର୍ଶିତମତ୍ର ଇତି..୬୧..
ଜୀଵୋ ଵି ଯ ତାରିସଓ କମ୍ମସହାଵେଣ ଭାଵେଣ.. ୬୨..
ଜୀଵୋଽପି ଚ ତାଦ୍ରଶକଃ କର୍ମସ୍ଵଭାଵେନ ଭାଵେନ.. ୬୨..
ଅତ୍ର ନିଶ୍ଚଯନଯେନାଭିନ୍ନକାରକତ୍ଵାତ୍କର୍ମଣୋ ଜୀଵସ୍ଯ ଚ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵରୂପକର୍ତୃତ୍ଵମୁକ୍ତମ୍.
କର୍ମ ଖଲୁ କର୍ମତ୍ଵପ୍ରଵର୍ତମାନପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧରୂପେଣ କର୍ତୃତାମନୁବିଭ୍ରାଣଂ, କର୍ମତ୍ଵଗମନଶକ୍ତିରୂପେଣ କରଣତାମାତ୍ମସାତ୍କୁର୍ଵତ୍, ପ୍ରାପ୍ଯକର୍ମତ୍ଵପରିଣାମରୂପେଣ କର୍ମତାଂ କଲଯତ୍, ପୂର୍ଵଭାଵଵ୍ଯପାଯେଽପି ଧ୍ରୁଵତ୍ଵା– ଲଂବନାଦୁପାତ୍ତାପାଦାନତ୍ଵମ୍, ଉପଜାଯମାନପରିଣାମରୂପକର୍ମଣାଶ୍ରୀଯମାଣତ୍ଵାଦୁପୋଢସଂପ୍ରଦାନତ୍ଵମ୍, ଆଧୀଯ– ମାନପରିଣାମାଧାରତ୍ଵାଦ୍ଗୃହୀତାଧିକରଣତ୍ଵଂ, ସ୍ଵଯମେଵ ଷଟ୍କାରକୀରୂପେଣ ଵ୍ଯଵତିଷ୍ଠମାନଂ ନ କାରକାଂତରମ– ପେକ୍ଷତେ. -----------------------------------------------------------------------------
ଟୀକାଃ– ନିଶ୍ଚଯସେ ଜୀଵକୋ ଅପନେ ଭାଵୋଂକା କର୍ତୃତ୍ଵ ହୈ ଔର ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମୋଂକା ଅକର୍ତୃତ୍ଵ ହୈ ଐସା ଯହାଁ ଆଗମ ଦ୍ଵାରା ଦର୍ଶାଯା ଗଯା ହୈ.. ୬୧..
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [କର୍ମ ଅପି] କର୍ମ ଭୀ [ସ୍ଵେନ ସ୍ଵଭାଵେନ] ଅପନେ ସ୍ଵଭାଵସେ [ସ୍ଵକଂ କରୋତି] ଅପନେକୋ କରତେ ହୈଂ [ଚ] ଔର [ତାଦ୍ରଶକଃ ଜୀଵଃ ଅପି] ଵୈସା ଜୀଵ ଭୀ [କର୍ମସ୍ଵଭାଵେନ ଭାଵେନ] କର୍ମସ୍ଵଭାଵ ଭାଵସେ [–ଔଦଯିକାଦି ଭାଵସେ] [ସମ୍ଯକ୍ ଆତ୍ମାନମ୍] ବରାବର ଅପନେକୋ କରତା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ନିଶ୍ଚଯନଯସେ ଅଭିନ୍ନ କାରକ ହୋନେସେ କର୍ମ ଔର ଜୀଵ ସ୍ଵଯଂ ସ୍ଵରୂପକେ [–ଅପନେ–ଅପନେ ରୂପକେ] କର୍ତା ହୈ ଐସା ଯହାଁ କହା ହୈ.
କର୍ମ ଵାସ୍ତଵମେଂ [୧] କର୍ମରୂପସେ ପ୍ରଵର୍ତମାନ ପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧରୂପସେ କର୍ତୃତ୍ଵକୋ ଧାରଣ କରତା ହୁଆ, [୨] କର୍ମପନା ପ୍ରାପ୍ତ କରନେକୀ ଶକ୍ତିରୂପ କରଣପନେକୋ ଅଂଗୀକୃତ କରତା ହୁଆ, [୩] ପ୍ରାପ୍ଯ ଐସେ କର୍ମତ୍ଵପରିଣାମରୂପସେ କର୍ମପନେକା ଅନୁଭଵ କରତା ହୁଆ, [୪] ପୂର୍ଵ ଭାଵକା ନାଶ ହୋ ଜାନେ ପର ଭୀ ଧ୍ରୁଵତ୍ଵକୋ ଅଵଲମ୍ବନ କରନେସେ ଜିସନେ ଅପାଦାନପନେକୋ ପ୍ରାପ୍ତ କିଯା ହୈ ଐସା, [୫] ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେ ଵାଲେ ପରିଣାମରୂପ କର୍ମ ଦ୍ଵାରା ସମାଶ୍ରିତ ହୋନେସେ [ଅର୍ଥାତ୍ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେ ଵାଲେ ପରିଣାମରୂପ କାର୍ଯ ଅପନେକୋ ଦିଯା ଜାନେସେ] --------------------------------------------------------------------------
ଆତ୍ମାଯ କର୍ମସ୍ଵଭାଵରୂପ ନିଜ ଭାଵଥୀ ନିଜନେ କରେ. ୬୨.
୧୦୪