ସୁକ୍ଷ୍ମୈର୍ବାଦରୈଶ୍ଚାନଂତାନଂତୈର୍ଵିଵିଧୈଃ.. ୬୪..
କର୍ମଯୋଗ୍ଯପୁଦ୍ଗଲା ଅଞ୍ଜନଚୂର୍ଣପୂର୍ଣସମୁଦ୍ଗକନ୍ଯାଯେନ ସର୍ଵଲୋକଵ୍ଯାପିତ୍ଵାଦ୍ଯତ୍ରାତ୍ମା ତତ୍ରାନାନୀତା ଏଵାଵତିଷ୍ଠଂତ ଇତ୍ଯତ୍ରୌକ୍ତମ୍.. ୬୪..
ଗଚ୍ଛଂତି କମ୍ମଭାଵଂ ଅଣ୍ଣୋଣ୍ଣାଗାହମଵଗାଢା.. ୬୫..
ଗଚ୍ଛନ୍ତି କର୍ମଭାଵମନ୍ଯୋନ୍ଯାଵଗାହାଵଗାଢା.. ୬୫..
----------------------------------------------------------------------------- ଇସ ପ୍ରକାର, ‘କର୍ମ’ କର୍ମକୋ ହୀ କରତା ହୈ ଔର ଆତ୍ମା ଆତ୍ମାକୋ ହୀ କରତା ହୈ’ ଇସ ବାତମେଂ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ଦୋଷ ଆନେସେ ଯହ ବାତ ଘଟିତ ନହୀଂ ହୋତୀ – ଇସ ପ୍ରକାର ଯହାଁ ପୂର୍ଵପକ୍ଷ ଉପସ୍ଥିତ କିଯା ଗଯା ହୈ.. ୬୩..
ଅବ ସିଦ୍ଧାନ୍ତସୂତ୍ର ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଅବ ୬୩ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ କହେ ଗଯେ ପୂର୍ଵପକ୍ଷକେ ନିରାକରଣପୂର୍ଵକ ସିଦ୍ଧାନ୍ତକା ପ୍ରତିପାଦନ କରନେ ଵାଲୀ ଗାଥାଏଁ କହୀ ଜାତୀ ହୈ].
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଲୋକଃ] ଲୋକ [ସର୍ଵତଃ] ସର୍ଵତଃ [ଵିଵିଧୈଃ] ଵିଵିଧ ପ୍ରକାରକେ, [ଅନଂତାନଂତୈଃ] ଅନନ୍ତାନନ୍ତ [ସୂକ୍ଷ୍ମୈଃ ବାଦରୈଃ ଚ] ସୂକ୍ଷ୍ମ ତଥା ବାଦର [ପୁଦ୍ଗଲକାଯୈଃ] ପୁଦ୍ଗଲକାଯୋଂ [ପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧୋଂ] ଦ୍ଵାରା [ଅଵଗାଢଗାଢନିଚିତଃ] [ଵିଶିଷ୍ଟ ରୀତିସେ] ଅଵଗାହିତ ହୋକର ଗାଢ଼ ଭରା ହୁଆ ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହାଁ ଐସା କହା ହୈ କି – କର୍ମଯୋଗ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲ [କାର୍ମାଣଵର୍ଗଣାରୂପ ପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧ] ଅଂଜନଚୂର୍ଣସେ [ଅଂଜନକେ ବାରୀକ ଚୂର୍ଣସେ] ଭରୀ ହୁଈ ଡିବ୍ବୀକେ ନ୍ଯାଯସେ ସମସ୍ତ ଲୋକମେଂ ଵ୍ଯାପ୍ତ ହୈ; ଇସଲିଯେ ଜହାଁ ଆତ୍ମା ହୈ ଵହାଁ, ବିନା ଲାଯେ ହୀ [କହୀଂସେ ଲାଯେ ବିନା ହୀ], ଵେ ସ୍ଥିତ ହୈଂ.. ୬୪.. --------------------------------------------------------------------------
କର୍ମତ୍ଵରୂପେ ପରିଣମେ ଅନ୍ଯୋନ୍ଯ–ଅଵଗାହିତ ଥଈ. ୬୫.
୧୦୮