ଭୋକ୍ତୃ. କୁତଃ? ଚୈତନ୍ଯପୂର୍ଵକାନୁଭୂତିସଦ୍ଭାଵାଭାଵାତ୍. ତତଶ୍ଚେତ–ନତ୍ଵାତ୍ କେଵଲ ଏଵ ଜୀଵଃ କର୍ମଫଲଭୂତାନାଂ କଥଂଚିଦାତ୍ମନଃ ସୁଖଦୁଃଖପରିଣାମାନାଂ କଥଂଚିଦିଷ୍ଟା–ନିଷ୍ଟଵିଷଯାଣାଂ ଭୋକ୍ତା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଇତି.. ୬୮..
ହିଡଦି ପାରମପାରଂ ସଂସାରଂ ମୋହସଂଛଣ୍ଣୋ.. ୬୯..
ହିଂଡତେ ପାରମପାରଂ ସଂସାରଂ ମୋହସଂଛନ୍ନଃ.. ୬୯..
କର୍ମସଂଯୁକ୍ତତ୍ଵମୁଖେନ ପ୍ରଭୁତ୍ଵଗୁଣଵ୍ଯାଖ୍ଯାନମେତତ୍. ଏଵମଯମାତ୍ମା ପ୍ରକଟିତପ୍ରଭୁତ୍ଵଶକ୍ତିଃ ସ୍ଵକୈଃ କର୍ମଭିର୍ଗୃହୀତକର୍ତୃତ୍ଵଭୋକ୍ତୃତ୍ଵାଧିକାରୋଽନାଦିମୋହା– ଵଚ୍ଛନ୍ନତ୍ଵାଦୁପଜାତଵିପରୀତାଭିନିଵେଶଃ ପ୍ରତ୍ଯସ୍ତମିତସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତିଃ ସାଂତମନଂତଂ ଵା ସଂସାରଂ ପରିଭ୍ରମତୀତି.. ୬୯.. ----------------------------------------------------------------------------- ମାତ୍ର ଜୀଵ ହୀ କର୍ମଫଲକା – କଥଂଚିତ୍ ଆତ୍ମାକେ ସୁଖଦୁଃଖପରିଣାମୋଂକା ଔର କଥଂଚିତ୍ ଈଷ୍ଟାନିଷ୍ଟ ଵିଷଯୋଂକା – ଭୋକ୍ତା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହୈ.. ୬୮..
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଏଵଂ] ଇସ ପ୍ରକାର [ସ୍ଵକୈଃ କର୍ମଭିଃ] ଅପନେ କର୍ମୋଂସେ [କର୍ତା ଭୋକ୍ତା ଭଵନ୍] କର୍ତା– ଭୋକ୍ତା ହୋତା ହୁଆ [ଆତ୍ମା] ଆତ୍ମା [ମୋହସଂଛନ୍ନଃ] ମୋହାଚ୍ଛାଦିତ ଵର୍ତତା ହୁଆ [ପାରମ୍ ଅପାରଂ ସଂସାରଂ] ସାନ୍ତ ଅଥଵା ଅନନ୍ତ ସଂସାରମେଂ [ହିଂଡତେ] ପରିଭ୍ରମଣ କରତା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, କର୍ମସଂଯୁକ୍ତପନେକୀ ମୁଖ୍ଯତାସେ ପ୍ରଭୁତ୍ଵଗୁଣକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ.
ଇସ ପ୍ରକାର ପ୍ରଗଟ ପ୍ରଭୁତ୍ଵଶକ୍ତିକେ କାରଣ ଜିସନେ ଅପନେ କର୍ମୋଂ ଦ୍ଵାରା [–ନିଶ୍ଚଯସେ ଭାଵକର୍ମୋଂ ଔର ଵ୍ଯଵହାରସେ ଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମୋଂ ଦ୍ଵାରା] କର୍ତୃତ୍ଵ ଔର ଭୋକ୍ତୃତ୍ଵକା ଅଧିକାର ଗ୍ରହଣ କିଯା ହୈ ଐସେ ଇସ ଆତ୍ମାକୋ, ଅନାଦି ମୋହାଚ୍ଛାଦିତପନେକେ କାରଣ ଵିପରୀତ ଅଭିନିଵେଶକୀ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋନେସେ ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତି ଅସ୍ତ ହୋ ଗଈ ହୈ, ଇସଲିଯେ ଵହ ସାନ୍ତ ଅଥଵା ଅନନ୍ତ ସଂସାରମେଂ ପରିଭ୍ରମଣ କରତା ହୈ. [ଇସ ପ୍ରକାର ଜୀଵକେ କର୍ମସହିତପନେକୀ ମୁଖ୍ଯତାପୂର୍ଵକ ପ୍ରଭୁତ୍ଵଗୁଣକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ କିଯା ଗଯା..] ୬୯.. -------------------------------------------------------------------------- ଅଭିନିଵେଶ =ଅଭିପ୍ରାଯ; ଆଗ୍ରହ.
କର୍ତା ଅନେ ଭୋକ୍ତା ଥତୋ ଏ ରୀତ ନିଜ କର୍ମୋ ଵଡେ
ଜୀଵ ମୋହଥୀ ଆଚ୍ଛନ୍ନ ସାନ୍ତ ଅନନ୍ତ ସଂସାରେ ଭମେ. ୬୯.
୧୧୪