କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
ସୋ ସସ୍ସଦୋ ଅସଦ୍ଦୋ ଏକ୍କୋ ଅଵିଭାଗୀ ମୁତ୍ତିଭଵୋ.. ୭୭..
ସ ଶାଶ୍ଵତୋଽଶବ୍ଦଃ ଏକୋଽଵିଭାଗୀ ଭୂର୍ତିଭଵଃ.. ୭୭..
ପରମାଣୁଵ୍ଯାଖ୍ଯେଯମ୍.
ଉକ୍ତାନାଂ ସ୍କଂଧରୂପପର୍ଯାଯାଣାଂ ଯୋଽନ୍ତ୍ଯୋ ଭେଦଃ ସ ପରମାଣୁଃ. ସ ତୁ ପୁନର୍ଵିଭାଗାଭାଵାଦ–ଵିଭାଗୀ, ନିର୍ଵିଭାଗୈକପ୍ରଦେଶତ୍ଵାଦେକଃ, ମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯତ୍ଵେନ ସଦାପ୍ଯଵିନଶ୍ଵରତ୍ଵାନ୍ନିତ୍ଯଃ, ଅନାଦିନିଧନରୂପାଦିପରିଣାମୋତ୍ପନ୍ନତ୍ଵାନ୍ମୂର୍ତିଭଵଃ, ରୂପାଦିପରିଣାମୋତ୍ପନ୍ନତ୍ଵେଽପି ଶବ୍ଦସ୍ଯ ପରମାଣୁଗୁଣତ୍ଵାଭାଵାତ୍ପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧପର୍ଯାଯତ୍ଵେନ ଵକ୍ଷ୍ଯମାଣତ୍ଵାଚ୍ଚାଶବ୍ଦୋ ନିଶ୍ଚୀଯତ ଇତି.. ୭୭.. -----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ସର୍ଵଷାଂ ସ୍କଂଧାନାଂ] ସର୍ଵ ସ୍କଂଧୋଂକା [ଯଃ ଅନ୍ତ୍ଯଃ] ଜୋ ଅନ୍ତିମ ଭାଗ [ତଂ] ଉସେ [ପରମାଣୁମ୍ ଵିଜାନୀହି] ପରମାଣୁ ଜାନୋ. [ସଃ] ଵହ [ଅଵିଭାଗୀ] ଅଵିଭାଗୀ, [ଏକଃ] ଏକ, [ଶାଶ୍ଵତଃ], ଶାଶ୍ଵତ [ମୂର୍ତିଭଵଃ] ମୂର୍ତିପ୍ରଭଵ [ମୂର୍ତରୂପସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା] ଔର [ଅଶବ୍ଦଃ] ଅଶବ୍ଦ ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ପରମାଣୁକୀ ଵ୍ଯାଖ୍ଯା ହୈ.
ପୂର୍ଵୋକ୍ତ ସ୍କଂଧରୂପ ପର୍ଯାଯୋଂକା ଜୋ ଅନ୍ତିମ ଭେଦ [ଛୋଟେ–ସେ–ଛୋଟା ଅଂଶ] ଵହ ପରମାଣୁ ହୈ. ଔର ଵହ ତୋ, ଵିଭାଗକେ ଅଭାଵକେ କାରଣ ଅଵିଭାଗୀ ହୈ; ନିର୍ଵିଭାଗ–ଏକ–ପ୍ରଦେଶୀ ହୋନେସେ ଏକ ହୈ; ମୂର୍ତଦ୍ରଵ୍ଯରୂପସେ ସଦୈଵ ଅଵିନାଶୀ ହୋନେସେ ନିତ୍ଯ ହୈ; ଅନାଦି–ଅନନ୍ତ ରୂପାଦିକେ ପରିଣାମସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେକେ କାରଣ ମୂର୍ତିପ୍ରଭଵ ହୈ; ଔର ରୂପାଦିକେ ପରିଣାମସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେ ପର ଭୀ ଅଶବ୍ଦ ହୈ ଐସା ନିଶ୍ଚିତ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଶବ୍ଦ ପରମାଣୁକା ଗୁଣ ନହୀଂ ହୈ ତଥା ଉସକା[ଶବ୍ଦକା] ଅବ [୭୯ ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ] ପୁଦ୍ଗଲସ୍କଂଧପର୍ଯାଯରୂପସେ କଥନ ହୈ.. ୭୭.. -------------------------------------------------------------------------- ମୂର୍ତିପ୍ରଭଵ = ମୂର୍ତପନେରୂପସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋନେଵାଲା ଅର୍ଥାତ୍ ରୂପ–ଗନ୍ଧ–ରସ ସ୍ପର୍ଶକେ ପରିଣାମରୂପସେ ଜିସକା ଉତ୍ପାଦ ହୋତା ହୈ ଐସା.[ମୂର୍ତି = ମୂର୍ତପନା]
ତେ ଏକନେ ଅଵିଭାଗ, ଶାଶ୍ଵତ, ମୂର୍ତିପ୍ରଭଵ, ଅଶବ୍ଦ ଛେ. ୭୭.