କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
ହଵଦି ଗଦି ସ୍ସ ପ୍ପସରୋ ଜୀଵାଣଂ ପୁଗ୍ଗଲାଣଂ ଚ.. ୮୮..
ଭଵତି ଗତେଃ ସଃ ପ୍ରସରୋ ଜୀଵାନାଂ ପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ଚ.. ୮୮..
ଧର୍ମାଧର୍ମଯୋର୍ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁତ୍ଵେଽପ୍ଯଂତୌଦାସୀନ୍ଯାଖ୍ଯାପନମେତତ୍.
ଯଥା ହି ଗତିପରିଣତଃ ପ୍ରଭଞ୍ଜନୋ ଵୈଜଯଂତୀନାଂ ଗତିପରିଣାମସ୍ଯ ହେତୁକର୍ତାଽଵଲୋକ୍ଯତେ ନ ତଥା ଧର୍ମଃ. ସ ଖଲୁ ନିଷ୍କ୍ରିଯତ୍ଵାତ୍ ନ କଦାଚିଦପି ଗତିପରିଣାମମେଵାପଦ୍ଯତେ. କୁତୋଽସ୍ଯ ସହକାରିତ୍ଵେନ ପରେଷାଂ -----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଧର୍ମାସ୍ତିକଃ] ଧର୍ମାସ୍ତିକାଯ [ନ ଗଚ୍ଛତି] ଗମନ ନହୀଂ କରତା [ଚ] ଔର [ଅନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକୋ [ଗମନଂ ନ କରୋତି] ଗମନ ନହୀଂ କରାତା; [ସଃ] ଵହ, [ଜୀଵାନାଂ ପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ଚ] ଜୀଵୋଂ ତଥା ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୋ [ଗତିପରିଣାମମେଂ ଆଶ୍ରଯମାତ୍ରରୂପ ହୋନେସେ] [ଗତେଃ ପ୍ରସରଃ] ଗତିକା ଉଦାସୀନ ପ୍ରସାରକ [ଅର୍ଥାତ୍ ଗତିପ୍ରସାରମେଂ ଉଦାସୀନ ନିମିତ୍ତଭୂତ] [ଭଵତି] ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଧର୍ମ ଔର ଅଧର୍ମ ଗତି ଔର ସ୍ଥିତିକେ ହେତୁ ହୋନେ ପର ଭୀ ଵେ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଉଦାସୀନ ହୈଂ ଐସା ଯହାଁ କଥନ ହୈ.
ଜିସ ପ୍ରକାର ଗତିପରିଣତ ପଵନ ଧ୍ଵଜାଓଂକେ ଗତିପରିଣାମକା ହେତୁକର୍ତା ଦିଖାଈ ଦେତା ହୈ, ଉସୀ ପ୍ରକାର ଧର୍ମ [ଜୀଵ–ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ଗତିପରିଣାମକା ହେତୁକର୍ତା] ନହୀଂ ହୈ. ଵହ [ଧର୍ମ] ଵାସ୍ତଵମେଂ ନିଷ୍କ୍ରିଯ --------------------------------------------------------------------------
ଜୀଵ–ପୁଦ୍ଗଲୋନା ଗତିପ୍ରସାର ତଣୋ ଉଦାସୀନ ହେତୁ ଛେ. ୮୮.