ସ୍ଥିତିପକ୍ଷୋପନ୍ଯାସୋଽଯମ୍.
ଯତୋ ଗତ୍ଵା ଭଗଵଂତଃ ସିଦ୍ଧାଃ ଲୋକୋପର୍ଯଵତିଷ୍ଠଂତେ, ତତୋ ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁତ୍ଵମାକାଶେ ନାସ୍ତୀତି ନିଶ୍ଚେତଵ୍ଯମ୍. ଲୋକାଲୋକାଵଚ୍ଛେଦକୌ ଧର୍ମାଧର୍ମାଵେଵ ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁ ମଂତଵ୍ଯାଵିତି.. ୯୩..
ପ୍ରସଜତ୍ଯଲୋକହାନିର୍ଲୋକସ୍ଯ ଚାଂତପରିଵୃଦ୍ଧିଃ.. ୯୪..
ଆକାଶସ୍ଯ ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁତ୍ଵାଭାଵେ ହେତୂପନ୍ଯାସୋଽଯମ୍. ନାକାଶଂ ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁଃ ଲୋକାଲୋକସୀମଵ୍ଯଵସ୍ଥାଯାସ୍ତଥୋପପତ୍ତେଃ. ଯଦି ଗତି– ସ୍ଥିତ୍ଯୋରାକାଶମେଵ ନିମିତ୍ତମିଷ୍ଯେତ୍, ତଦା ତସ୍ଯ ସର୍ଵତ୍ର ସଦ୍ଭାଵାଜ୍ଜୀଵପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ଗତିସ୍ଥିତ୍ଯୋର୍ନିଃ ସୀମତ୍ଵାତ୍ପ୍ରତିକ୍ଷଣମଲୋକୋ ହୀଯତେ, ପୂର୍ଵଂ ପୂର୍ଵଂ ଵ୍ଯଵସ୍ଥାପ୍ଯମାନଶ୍ଚାଂତୋ ଲୋକସ୍ଯୋତ୍ତରୋତ୍ତରପରିଵୃଦ୍ଧଯା ଵିଘଟତେ. ତତୋ ନ ତତ୍ର ତଦ୍ଧେତୁରିତି.. ୯୪.. -----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଯଦି] ଯଦି [ଆକାଶଂ] ଆକାଶ [ତେଷାମ୍] ଜୀଵ–ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୋ [ଗମନହେତୁଃ] ଗତିହେତୁ ଔର [ସ୍ଥାନକାରଣଂ] ସ୍ଥିତିହେତୁ [ଭଵତି] ହୋ ତୋ [ଅଲୋକହାନିଃ] ଅଲୋକକୀ ହାନିକା [ଚ] ଔର [ଲୋକସ୍ଯ ଅଂତପରିଵୃଦ୍ଧି] ଲୋକକେ ଅନ୍ତକୀ ଵୃଦ୍ଧିକା [ପ୍ରସଜତି] ପ୍ରସଂଗ ଆଏ.
ଟୀକାଃ– ଯହାଁ, ଆକାଶକୋ ଗତିସ୍ଥିତିହେତୁତ୍ଵକା ଅଭାଵ ହୋନେ ସମ୍ବନ୍ଧୀ ହେତୁ ଉପସ୍ଥିତ କିଯା ଗଯା ହୈ.
ଆକାଶ ଗତି–ସ୍ଥିତିକା ହେତୁ ନହୀଂ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଲୋକ ଔର ଅଲୋକକୀ ସୀମାକୀ ଵ୍ଯଵସ୍ଥା ଇସୀ ପ୍ରକାର ବନ ସକତୀ ହୈ. ଯଦି ଆକାଶକୋ ହୀ ଗତି–ସ୍ଥିତିକା ନିମିତ୍ତ ମାନା ଜାଏ, ତୋ ଆକାଶକୋ ସଦ୍ଭାଵ ସର୍ଵତ୍ର ହୋନେକେ କାରଣ ଜୀଵ–ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୀ ଗତିସ୍ଥିତିକୀ କୋଈ ସୀମା ନହୀଂ ରହନେସେ ପ୍ରତିକ୍ଷଣ ଅଲୋକକୀ ହାନି --------------------------------------------------------------------------
ତୋ ହାନି ଥାଯ ଅଲୋକନୀ, ଲୋକାନ୍ତ ପାମେ ଵୃଦ୍ଧିନେ. ୯୪.
୧୪୬