କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ନଵପଦାର୍ଥପୂର୍ଵକ–ମୋକ୍ଷମାର୍ଗପ୍ରପଂଚଵର୍ଣନ
ପାଉଣ୍ଣଂତି ଯ ଅଣ୍ଣଂ ଗଦିମାଉସ୍ସଂ ସଲେସ୍ସଵସା.. ୧୧୯..
ପ୍ରାପ୍ନୁଵନ୍ତି ଚାନ୍ଯାଂ ଗତିମାଯୁଷ୍କଂ ସ୍ଵଲେଶ୍ଯାଵଶାତ୍.. ୧୧୯..
ଗତ୍ଯାଯୁର୍ନାମୋଦଯନିର୍ଵୃତ୍ତତ୍ଵାଦ୍ଦେଵତ୍ଵାଦୀନାମନାତ୍ମସ୍ଵଭାଵତ୍ଵୋଦ୍ଯୋତନମେତତ୍.
କ୍ଷୀଯତେ ହି କ୍ରମେଣାରବ୍ଧଫଲୋ ଗତିନାମଵିଶେଷ ଆଯୁର୍ଵିଶେଷଶ୍ଚ ଜୀଵାନାମ୍. ଏଵମପି ତେଷାଂ ଗତ୍ଯଂତରସ୍ଯାଯୁରଂତରସ୍ଯ ଚ କଷାଯାନୁରଂଜିତା ଯୋଗପ୍ରଵୃତ୍ତିର୍ଲେଶ୍ଯା ଭଵତି ବୀଜଂ, ତତସ୍ତଦୁଚିତମେଵ ----------------------------------------------------------------------------- ପଂଚେନ୍ଦ୍ରିଯ ହୋତେ ହୈଂ ଔର କତିପଯ ଏକେନ୍ଦ୍ରିଯ, ଦ୍ଵୀନ୍ଦ୍ରିଯ, ତ୍ରୀନ୍ଦ୍ରିଯ ଔର ଚତୁରିନ୍ଦ୍ରିଯ ଭୀ ହୋତେ ହୈଂ.
ଭାଵାର୍ଥଃ– ଯହାଁ ଐସା ତାତ୍ପର୍ଯ ଗ୍ରହଣ କରନା ଚାହିଯେ କି ଚାର ଗତିସେ ଵିଲକ୍ଷଣ, ସ୍ଵାତ୍ମୋପଲବ୍ଧି ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସୀ ଜୋ ସିଦ୍ଧଗତି ଉସକୀ ଭାଵନାସେ ରହିତ ଜୀଵ ଅଥଵା ସିଦ୍ଧସଦ୍ରଶ ନିଜଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାକୀ ଭାଵନାସେ ରହିତ ଜୀଵ ଜୋ ଚତୁର୍ଗତିନାମକର୍ମ ଉପାର୍ଜିତ କରତେ ହୈଂ ଉସକେ ଉଦଯଵଶ ଵେ ଦେଵାଦି ଗତିଯୋଂମେଂ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତେ ହୈଂ.. ୧୧୮..
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ପୂର୍ଵନିବଦ୍ଧେ] ପୂର୍ଵବଦ୍ଧ [ଗତିନାମ୍ନି ଆଯୁଷି ଚ] ଗତିନାମକର୍ମ ଔର ଆଯୁଷକର୍ମ [କ୍ଷୀଣେ] କ୍ଷୀଣ ହୋନେସେ [ତେ ଅପି] ଜୀଵ [ସ୍ଵଲେଶ୍ଯାଵଶାତ୍] ଅପନୀ ଲେଶ୍ଯାକେ ଵଶ [ଖଲୁ] ଵାସ୍ତଵମେଂ [ଅନ୍ଯାଂ ଗତିମ୍ ଆଯୁଷ୍କଂ ଚ] ଅନ୍ଯ ଗତି ଔର ଆଯୁଷ୍ଯ [ପ୍ରାପ୍ନୁଵନ୍ତି] ପ୍ରାପ୍ତ କରତେ ହୈଂ.
ଟୀକାଃ– ଯହାଁ, ଗତିନାମକର୍ମ ଔର ଆଯୁଷକର୍ମକେ ଉଦଯସେ ନିଷ୍ପନ୍ନ ହୋତେ ହୈଂ ଇସଲିଯେ ଦେଵତ୍ଵାଦି ଅନାତ୍ମସ୍ଵଭାଵଭୂତ ହୈଂ [ଅର୍ଥାତ୍ ଦେଵତ୍ଵ, ମନୁଷ୍ଯତ୍ଵ, ତିର୍ଯଂଚତ୍ଵ ଔର ନାରକତ୍ଵ ଆତ୍ମାକା ସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ ହୈ] ଐସା ଦର୍ଶାଯା ଗଯା ହୈ.
ଜୀଵୋଂକୋ, ଜିସକା ଫଲ ପ୍ରାରମ୍ଭ ହୋଜାତା ହୈ ଐସା ଅମୁକ ଗତିନାମକର୍ମ ଔର ଅମୁକ ଆଯୁଷକର୍ମ କ୍ରମଶଃ କ୍ଷଯକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ. ଐସା ହୋନେ ପର ଭୀ ଉନ୍ହେଂ କଷାଯ–ଅନୁରଂଜିତ ଯୋଗପ୍ରଵୃତ୍ତିରୂପ ଲେଶ୍ଯା ଅନ୍ଯ -------------------------------------------------------------------------- କଷାଯ–ଅନୁରଂଜିତ =କଷାଯରଂଜିତ; କଷାଯସେ ରଂଗୀ ହୁଈ. [କଷାଯସେ ଅନୁରଂଜିତ ଯୋଗପ୍ରଵୃତ୍ତି ସୋ ଲେଶ୍ଯା ହୈ.]
ତ୍ଯାଂ ଅନ୍ଯ ଗତି–ଆଯୁଷ୍ଯ ପାମେ ଜୀଵ ନିଜଲେଶ୍ଯାଵଶେ. ୧୧୯.