ଜୀଵେଣ ସୁହଂ ଦୁକ୍ଖଂ ତମ୍ହା କମ୍ମାଣି ମୁତ୍ତାଣି.. ୧୩୩..୍ରବଦ୍ଯ
ଜୀଵେନ ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ ତସ୍ମାତ୍କର୍ମାଣି ମୂର୍ତାନି.. ୧୩୩..
ମୂର୍ତକର୍ମସମର୍ଥନମେତତ୍.
ଯତୋ ହି କର୍ମଣାଂ ଫଲଭୂତଃ ସୁଖଦୁଃଖହେତୁଵିଷଯୋ ମୂର୍ତୋ ମୂର୍ତୈରିନ୍ଦ୍ରିଯୈର୍ଜୀଵେନ ନିଯତଂ ଭୁଜ୍ଯତେ, ତତଃ କର୍ମଣାଂ ମୂର୍ତତ୍ଵମନୁମୀଯତେ. ତଥା ହି–ମୂର୍ତଂ କର୍ମ, ମୂର୍ତସଂବଂଧେନାନୁଭୂଯମାନମୂର୍ତଫଲତ୍ଵାଦାଖୁ–ଵିଷଵଦିତି.. ୧୩୩.. -----------------------------------------------------------------------------
ଭାଵାର୍ଥଃ– ନିଶ୍ଚଯସେ ଜୀଵକେ ଅମୂର୍ତ ଶୁଭାଶୁଭପରିଣାମରୂପ ଭାଵପୁଣ୍ଯପାପ ଜୀଵକା କର୍ମ ହୈ. ଶୁଭାଶୁଭପରିଣାମ ଦ୍ରଵ୍ଯପୁଣ୍ଯପାପକା ନିମିତ୍ତକାରଣ ହୋନକେ କାରଣ ମୂର୍ତ ଐସେ ଵେ ପୁଦ୍ଗଲପରିଣାମରୂପ [ସାତା– ଅସାତାଵେଦନୀଯାଦି] ଦ୍ରଵ୍ଯପୁଣ୍ଯପାପ ଵ୍ଯଵହାରସେ ଜୀଵକା କର୍ମ କହେ ଜାତେ ହୈଂ.. ୧୩୨..
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଯସ୍ମାତ୍] କ୍ଯୋଂକି [କର୍ମଣଃ ଫଲଂ] କର୍ମକା ଫଲ [ଵିଷଯଃ] ଜୋ [ମୂର୍ତ] ଵିଷଯ ଵେ [ନିଯତମ୍] ନିଯମସେ [ସ୍ପର୍ଶୈଃ] [ମୂର୍ତ ଐସୀ] ସ୍ପର୍ଶନାଦି–ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂ ଦ୍ଵାରା [ଜୀଵେନ] ଜୀଵସେ [ସୁଖଂ ଦୁଃଖଂ] ସୁଖରୂପସେ ଅଥଵା ଦୁଃଖରୂପସେ [ଭୁଜ୍ଯତେ] ଭୋଗେ ଜାତେ ହୈଂ, [ତସ୍ମାତ୍] ଇସଲିଯେ [କର୍ମାଣି] କର୍ମ [ମୂର୍ତାନି] ମୂର୍ତ ହୈଂ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ମୂର୍ତ କର୍ମକା ସମର୍ଥନ ହୈ.
କର୍ମକା ଫଲ ଜୋ ସୁଖ–ଦୁଃଖକେ ହେତୁଭୂତ ମୂର୍ତ ଵିଷଯ ଵେ ନିଯମସେ ମୂର୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂଂ ଦ୍ଵାରା ଜୀଵସେ ଭୋଗେ ଜାତେ ହୈଂ, ଇସଲିଯେ କର୍ମକେ ମୂର୍ତପନେକା ଅନୁମାନ ହୋ ସକତା ହୈ. ଵହ ଇସ ପ୍ରକାରଃ– ଜିସ ପ୍ରକାର ମୂଷକଵିଷ ମୂର୍ତ ହୈ ଉସୀ ପ୍ରକାର କର୍ମ ମୂର୍ତ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି [ମୂଷକଵିଷକେ ଫଲକୀ ଭାଁତି] ମୂର୍ତକେ ସମ୍ବନ୍ଧ ଦ୍ଵାରା ଅନୁଭଵମେଂ ଆନେଵାଲା ଐସା ମୂର୍ତ ଉସକା ଫଲ ହୈ. [ଚୂହେକେ ଵିଷକା ଫଲ (–ଶରୀରମେଂ ସୂଜନ ଆନା, ବୁଖାର ଆନା ଆଦି) ମୂର୍ତ ହୈେ ଔର ମୂର୍ତ ଶରୀରକେ ସମ୍ବନ୍ଧ ଦ୍ଵାରା ଅନୁଭଵମେଂ ଆତା ହୈ–ଭୋଗା ଜାତା ହୈ, ଇସଲିଯେ ଅନୁମାନ ହୋ --------------------------------------------------------------------------
ଜୀଵ ଭୋଗଵେ ଦୁଃଖେ–ସୁଖେ, ତେଥୀ କରମ ତେ ମୂର୍ତ ଛେ. ୧୩୩.
୧୯୪