କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ନଵପଦାର୍ଥପୂର୍ଵକ–ମୋକ୍ଷମାର୍ଗପ୍ରପଂଚଵର୍ଣନ
ପରପରିଦାଵପଵାଦୋ ପାଵସ୍ସ ଯ ଆସଵଂ କୁଣଦି.. ୧୩୯..
ପରପରିତାପାପଵାଦଃ ପାପସ୍ଯ ଚାସ୍ରଵଂ କରୋତି.. ୧୩୯..
ପାପାସ୍ରଵସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍. ପ୍ରମାଦବହୁଲଚର୍ଯାପରିଣତିଃ, କାଲୁଷ୍ଯପରିଣତିଃ, ଵିଷଯଲୌଲ୍ଯପରିଣତିଃ, ପରପରିତାପପରିଣତିଃ, ପରାପଵାଦପରିଣତିଶ୍ଚେତି ପଞ୍ଚାଶୁଭା ଭାଵା ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵସ୍ଯ ନିମିତ୍ତମାତ୍ରତ୍ଵେନ କାରଣଭୂତତ୍ଵା– ତ୍ତଦାସ୍ରଵକ୍ଷଣାଦୂର୍ଧ୍ଵଂ ଭାଵପାପାସ୍ରଵଃ. ତନ୍ନିମିତ୍ତୋଽଶୁଭକର୍ମପରିଣାମୋ ଯୋଗଦ୍ଵାରେଣ ପ୍ରଵିଶତାଂ ପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵ ଇତି.. ୧୩୯.. -----------------------------------------------------------------------------
କ୍ରୋଧ, ମାନ, ମାଯା ଔର ଲୋଭକେ ତୀଵ୍ର ଉଦଯସେ ଚିତ୍ତକା କ୍ଷୋଭ ସୋ କଲୁଷତା ହୈ. ଉନ୍ହୀଂକେ [– କ୍ରୋଧାଦିକେ ହୀ] ମଂଦ ଉଦଯସେ ଚିତ୍ତକୀ ପ୍ରସନ୍ନତା ସୋ ଅକଲୁଷତା ହୈ. ଵହ ଅକଲୁଷତା, କଦାଚିତ୍ କଷାଯକା ଵିଶିଷ୍ଟ [–ଖାସ ପ୍ରକାରକା] କ୍ଷଯୋପଶମ ହୋନେ ପର, ଅଜ୍ଞାନୀକୋ ହୋତୀ ହୈ; କଷାଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରନେଵାଲୀ ପରିଣତିମେଂସେ ଉପଯୋଗକୋ ୧ଅସମଗ୍ରରୂପସେ ଵିମୁଖ କିଯା ହୋ ତବ [ଅର୍ଥାତ୍ କଷାଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରନେଵାଲେ ପରିଣମନମେଂସେ ଉପଯୋଗକୋ ପୂର୍ଣ ଵିମୁଖ ନ କିଯା ହୋ ତବ], ମଧ୍ଯମ ଭୂମିକାଓଂମେଂ [– ମଧ୍ଯମ ଗୁଣସ୍ଥାନୋଂମେଂ], କଦାଚିତ୍ ଜ୍ଞାନୀକୋ ଭୀ ହୋତୀ ହୈ.. ୧୩୮..
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ପ୍ରମାଦବହୁଲା ଚର୍ଯା] ବହୁ ପ୍ରମାଦଵାଲୀ ଚର୍ଯା, [କାଲୁଷ୍ଯଂ] କଲୁଷତା, [ଵିଷଯେଷୁ ଚ ଲୋଲତା] ଵିଷଯୋଂକେ ପ୍ରତି ଲୋଲୁପତା, [ପରପରିତାପାପଵାଦଃ] ପରକୋ ପରିତାପ କରନା ତଥା ପରକେ ଅପଵାଦ ବୋଲନା–ଵହ [ପାପସ୍ଯ ଚ ଆସ୍ରଵଂ କରୋତି] ପାପକା ଆସ୍ରଵ କରତା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ପାପାସ୍ରଵକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ.
ବହୁ ପ୍ରମାଦଵାଲୀ ଚର୍ଯାରୂପ ପରିଣତି [–ଅତି ପ୍ରମାଦସେ ଭରେ ହୁଏ ଆଚରଣରୂପ ପରିଣତି], କଲୁଷତାରୂପ ପରିଣତି, ଵିଷଯଲୋଲୁପତାରୂପ ପରିଣତି, ପରପରିତାପରୂପ ପରିଣତି [–ପରକୋ ଦୁଃଖ ଦେନେରୂପ ପରିଣତି] ଔର ପରକେ ଅପଵାଦରୂପ ପରିଣତି–ଯହ ପାଁଚ ଅଶୁଭ ଭାଵ ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵକୋ ନିମିତ୍ତମାତ୍ରରୂପସେ -------------------------------------------------------------------------
ପରିତାପ ନେ ଅପଵାଦ ପରନା, ପାପ–ଆସ୍ରଵନେ କରେ. ୧୩୯.
୧. ଅସମଗ୍ରରୂପସେ = ଅପୂର୍ଣରୂପସେ; ଅଧୂରେରୂପସେ; ଅଂଶତଃ.