Panchastikay Sangrah-Hindi (Oriya transliteration). Sanvar padarth ka vyakhyan Gatha: 141.

< Previous Page   Next Page >


Page 203 of 264
PDF/HTML Page 232 of 293

 

କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ନଵପଦାର୍ଥପୂର୍ଵକ–ମୋକ୍ଷମାର୍ଗପ୍ରପଂଚଵର୍ଣନ

[
୨୦୩

ରାଗଦ୍ଵେଷୋଦ୍ରେକାତ୍ପ୍ରିଯ–ସଂଯୋଗାପ୍ରିଯଵିଯୋଗଵେଦନାମୋକ୍ଷଣନିଦାନାକାଂକ୍ଷଣରୂପମାର୍ତମ୍, କଷାଯକ୍ରୂରାଶଯତ୍ଵାଦ୍ଧିଂସାଽସତ୍ଯସ୍ତେଯଵିଷଯ–ସଂରକ୍ଷଣାନଂଦରୂପଂ ରୌଦ୍ରମ୍, ନୈଷ୍କର୍ମ୍ଯଂ ତୁ ଶୁଭକର୍ମଣଶ୍ଚାନ୍ଯତ୍ର ଦୁଷ୍ଟତଯା ପ୍ରଯୁକ୍ତଂ ଜ୍ଞାନମ୍, ସାମାନ୍ଯେନ ଦର୍ଶନ–ଚାରିତ୍ରମୋହନୀଯୋଦଯୋପଜନିତାଵିଵେକରୂପୋ ମୋହଃ, –ଏଷଃ ଭାଵପାପାସ୍ରଵପ୍ରପଞ୍ଚୋ ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵପ୍ରପଞ୍ଚପ୍ରଦୋ ଭଵତୀତି.. ୧୪୦..

–ଇତି ଆସ୍ରଵପଦାର୍ଥଵ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ ସମାପ୍ତମ୍.

ଅଥ ସଂଵରପଦାର୍ଥଵ୍ଯାଖ୍ଯାନମ୍.

ଇଂଦିଯକସାଯସଣ୍ଣା ଣିଗ୍ଗହିଦା ଜେହିଂ ସୁଟ୍ଠୁ ମଗ୍ଗମ୍ହି.
ଜାଵତ୍ତାଵତ୍ତେସିଂ ପିହିଦଂ
ପାଵାସଵଚ୍ଛିଦ୍ଦଂ.. ୧୪୧..

----------------------------------------------------------------------------- ରାଗଦ୍ଵେଷକେ ଉଦଯକେ ପ୍ରକର୍ଷକେ କାରଣ ଵର୍ତତା ହୁଆ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଧୀନପନା; ରାଗଦ୍ଵେଷକେ ଉଦ୍ରେକକେ କାରଣ ପ୍ରିଯକେ ସଂଯୋଗକୀ, ଅପ୍ରିଯକେ ଵିଯୋଗକୀ, ଵେଦନାସେ ଛୁଟକାରାକୀ ତଥା ନିଦାନକୀ ଇଚ୍ଛାରୂପ ଆର୍ତଧ୍ଯାନଃ କଷାଯ ଦ୍ଵାରା ରୌଦ୍ରଧ୍ଯାନ; ନିଷ୍ପ୍ରଯୋଜନ [–ଵ୍ଯର୍ଥ] ଶୁଭ କର୍ମସେ ଅନ୍ଯତ୍ର [–ଅଶୁଭ କାର୍ଯମେଂ] ଦୁଷ୍ଟରୂପସେ ଲଗା ହୁଆ ଜ୍ଞାନ; ଔର ସାମାନ୍ଯରୂପସେ ଦର୍ଶନଚାରିତ୍ର ମୋହନୀଯକେ ଉଦଯସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଅଵିଵେକରୂପ ମୋହ;– ଯହ, ଭାଵପାପାସ୍ରଵକା ଵିସ୍ତାର ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵକେ ଵିସ୍ତାରକୋ ପ୍ରଦାନ କରନେଵାଲା ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଉପରୋକ୍ତ ଭାଵପାପାସ୍ରଵରୂପ ଅନେକଵିଧ ଭାଵ ଵୈସେ–ଵୈସେ ଅନେକଵିଧ ଦ୍ରଵ୍ଯପାପାସ୍ରଵମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ ହୈଂ].. ୧୪୦..

ଇସ ପ୍ରକାର ଆସ୍ରଵପଦାର୍ଥକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ସମାପ୍ତ ହୁଆ.

ଅବ, ସଂଵରପଦାର୍ଥକା ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ ହୈ. -------------------------------------------------------------------------

୧. ପ୍ରକର୍ଷ = ଉତ୍କର୍ଷ; ଉଗ୍ରତା

୨. ଉଦ୍ରେକ = ବହୁଲତା; ଅଧିକତା .

୩. କ୍ରୂର = ନିର୍ଦଯ; କଠୋର; ଉଗ୍ର.

ମାର୍ଗେ ରହୀ ସଂଜ୍ଞା–କଷାଯୋ–ଇନ୍ଦ୍ରିନୋ ନିଗ୍ରହ କରେ,
ପାପାସରଵନୁଂ ଛିଦ୍ର ତେନେ ତେଟଲୁଂ ରୂଂଧାଯ ଛେ. ୧୪୧.

କ୍ରୂର ଐସେ ପରିଣାମକେ କାରଣ ହୋନେଵାଲା ହିଂସାନନ୍ଦ, ଅସତ୍ଯାନନ୍ଦ, ସ୍ତେଯାନନ୍ଦ ଏଵଂ ଵିଷଯସଂରକ୍ଷଣାନନ୍ଦରୂପ