କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ନଵପଦାର୍ଥପୂର୍ଵକ–ମୋକ୍ଷମାର୍ଗପ୍ରପଂଚଵର୍ଣନ
ସ୍ଵସମଯପରସମଯୋପାଦାନଵ୍ଯୁଦାସପୁରସ୍ସରକର୍ମକ୍ଷଯଦ୍ଵାରେଣ ଜୀଵସ୍ଵଭାଵନିଯତଚରିତସ୍ଯ ମୋକ୍ଷ– ମାର୍ଗତ୍ଵଦ୍ଯୋତନମେତତ୍.
ସଂସାରିଣୋ ହି ଜୀଵସ୍ଯ ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନାଵସ୍ଥିତତ୍ଵାତ୍ ସ୍ଵଭାଵନିଯତସ୍ଯାପ୍ଯନାଦିମୋହନୀଯୋ– ଦଯାନୁଵୃତ୍ତିପରତ୍ଵେନୋପରକ୍ତୋପଯୋଗସ୍ଯ ସତଃ ସମୁପାତ୍ତଭାଵଵୈଶ୍ଵରୁପ୍ଯତ୍ଵାଦନିଯତଗୁଣପର୍ଯାଯତ୍ଵଂ ପରସମଯଃ ପରଚରିତମିତି ଯାଵତ୍. ତସ୍ଯୈଵାନାଦିମୋହନୀଯୋଦଯାନୁଵୃତ୍ତିପରତ୍ଵମପାସ୍ଯାତ୍ଯନ୍ତଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗସ୍ଯ ସତଃ ସମୁପାତ୍ତଭାଵୈକ୍ଯରୁପ୍ଯତ୍ଵାନ୍ନିଯତଗୁଣପର୍ଯାଯତ୍ଵଂ ସ୍ଵସମଯଃ ସ୍ଵଚରିତମିତି ଯାଵତ୍ ଅଥ ଖଲୁ ଯଦି କଥଞ୍ଚନୋଦ୍ଭିନ୍ନସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତିର୍ଜୀଵଃ ପରସମଯଂ ଵ୍ଯୁଦସ୍ଯ ସ୍ଵସମଯମୁପାଦତ୍ତେ ତଦା କର୍ମବନ୍ଧାଦଵଶ୍ଯଂ ଭ୍ରଶ୍ଯତି. ଯତୋ ହି ଜୀଵସ୍ଵଭାଵନିଯତଂ ଚରିତଂ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗ ଇତି.. ୧୫୫.. -----------------------------------------------------------------------------
ଟୀକାଃ– ସ୍ଵସମଯକେ ଗ୍ରହଣ ଔର ପରସମଯକେ ତ୍ଯାଗପୂର୍ଵକ କର୍ମକ୍ଷଯ ହୋତା ହୈ– ଐସେ ପ୍ରତିପାଦନ ଦ୍ଵାରା ଯହାଁ [ଇସ ଗାଥାମେଂ] ‘ଜୀଵସ୍ଵଭାଵମେଂ ନିଯତ ଚାରିତ୍ର ଵହ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗ ହୈ’ ଐସା ଦର୍ଶାଯା ହୈ.
ସଂସାରୀ ଜୀଵ, [ଦ୍ରଵ୍ଯ–ଅପେକ୍ଷାସେ] ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନମେଂ ଅଵସ୍ଥିତ ହୋନେକେ କାରଣ ସ୍ଵଭାଵମେଂ ନିଯତ [–ନିଶ୍ଚଲରୂପସେ ସ୍ଥିତ] ହୋନେ ପର ଭୀ ଜବ ଅନାଦି ମୋହନୀଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରକେ ପରିଣତି କରନେ କେ କାରଣ ଉପରକ୍ତ ଉପଯୋଗଵାଲା [–ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗଵାଲା] ହୋତା ହୈ ତବ [ସ୍ଵଯଂ] ଭାଵୋଂକା ଵିଶ୍ଵରୂପପନା [–ଅନେକରୂପପନା] ଗ୍ରହଣ କିଯା ହୋନକେେ କାରଣ ଉସେେ ଜୋ ଅନିଯତଗୁଣପର୍ଯାଯପନା ହୋତା ହୈ ଵହ ପରସମଯ ଅର୍ଥାତ୍ ପରଚାରିତ୍ର ହୈ; ଵହୀ [ଜୀଵ] ଜବ ଅନାଦି ମୋହନୀଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରନେ ଵାଲୀ ପରିଣତି କରନା ଛୋଡ଼କର ଅତ୍ଯନ୍ତ ଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗଵାଲା ହୋତା ହୈ ତବ [ସ୍ଵଯଂ] ଭାଵକା ଏକରୂପପନା ଗ୍ରହଣ କିଯା ହୋନେକେ କାରଣ ଉସେ ଜୋ ନିଯତଗୁଣପର୍ଯାଯପନା ହୋତା ହୈ ଵହ ସ୍ଵସମଯ ଅର୍ଥାତ୍ ସ୍ଵଚାରିତ୍ର ହୈ.
ଅବ, ଵାସ୍ତଵମେଂ ଯଦି କିସୀ ଭୀ ପ୍ରକାର ସମ୍ଯଗ୍ଜ୍ଞାନଜ୍ଯୋତି ପ୍ରଗଟ କରକେ ଜୀଵ ପରସମଯକୋ ଛୋଡ଼କର ସ୍ଵସମଯକୋ ଗ୍ରହଣ କରତା ହୈ ତୋ କର୍ମବନ୍ଧସେ ଅଵଶ୍ଯ ଛୂଟତା ହୈ; ଇସଲିଯେ ଵାସ୍ତଵମେଂ [ଐସା ନିଶ୍ଚିତ ହୋତା ହୈ କି] ଜୀଵସ୍ଵଭାଵମେଂ ନିଯତ ଚାରିତ୍ର ଵହ ମୋକ୍ଷମାର୍ଗ ହୈ.. ୧୫୫.. ------------------------------------------------------------------------- ୧. ଉପରକ୍ତ=ଉପରାଗଯୁକ୍ତ [କିସୀ ପଦାର୍ଥମେଂ ହୋନେଵାଲା. ଅନ୍ଯ ଉପାଧିକେ ଅନୁରୂପ ଵିକାର [ଅର୍ଥାତ୍ ଅନ୍ଯ ଉପାଧି ଜିସମେଂ
୨. ଅନିଯତ=ଅନିଶ୍ଚିତ; ଅନେକରୂପ; ଵିଵିଧ ପ୍ରକାରକେ. ୩. ନିଯତ=ନିଶ୍ଚିତ; ଏକରୂପ; ଅମୁକ ଏକ ହୀ ପ୍ରକାରକେ.