୨୨୬
ସୋ ସଗଚରିତ୍ତଭଟ୍ଠୋ
ସ ସ୍ଵକଚରିତ୍ରଭ୍ରଷ୍ଟଃ ପରଚରିତଚରୋ ଭଵତି ଜୀଵଃ.. ୧୫୬..
ପରଚରିତପ୍ରଵୃତ୍ତସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍.
ଯୋ ହି ମୋହନୀଯୋଦଯାନୁଵୃତ୍ତିଵଶାଦ୍ରଜ୍ଯମାନୋପଯୋଗଃ ସନ୍ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ଶୁଭମଶୁଭଂ ଵା ଭାଵମାଦଧାତି, ସ ସ୍ଵକଚରିତ୍ରଭ୍ରଷ୍ଟଃ ପରଚରିତ୍ରଚର ଇତ୍ଯୁପଗୀଯତେ; ଯତୋ ହି ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯେ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗଵୃତ୍ତିଃ ସ୍ଵଚରିତଂ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ସୋପରାଗୋପଯୋଗଵୃତ୍ତିଃ ପରଚରିତମିତି.. ୧୫୬.. -----------------------------------------------------------------------------
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଯଃ] ଜୋ [ରାଗେଣ] ରାଗସେ [–ରଂଜିତ ଅର୍ଥାତ୍ ମଲିନ ଉପଯୋଗସେ] [ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ] ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ [ଶୁଭମ୍ ଅଶୁଭମ୍ ଭାଵମ୍] ଶୁଭ ଯା ଅଶୁଭ ଭାଵ [ଯଦି କରୋତି] କରତା ହୈ, [ସଃ ଜୀଵଃ] ଵହ ଜୀଵ [ସ୍ଵକଚରିତ୍ରଭ୍ରଷ୍ଟଃ] ସ୍ଵଚାରିତ୍ରଭ୍ରଷ୍ଟ ଐସା [ପରଚରିତଚରଃ ଭଵତି] ପରଚାରିତ୍ରକା ଆଚରଣ କରନେଵାଲା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ପରଚାରିତ୍ରମେଂ ପ୍ରଵର୍ତନ କରନେଵାଲେକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ.
ଜୋ [ଜୀଵ] ଵାସ୍ତଵମେଂ ମୋହନୀଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରନେଵାଲୀେ ପରିଣତିକେ ଵଶ [ଅର୍ଥାତ୍ ମୋହନୀଯକେ ଉଦଯକା ଅନୁସରଣ କରକେ ପରିଣମିତ ହୋନେକେ କାରଣ ] ରଂଜିତ–ଉପଯୋଗଵାଲା [ଉପରକ୍ତଉପଯୋଗଵାଲା] ଵର୍ତତା ହୁଆ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ଶୁଭ ଯା ଅଶୁଭ ଭାଵକୋ ଧାରଣ କରତା ହୈ, ଵହ [ଜୀଵ] ସ୍ଵଚାରିତ୍ରସେ ଭ୍ରଷ୍ଟ ଐସା ପରଚାରିତ୍ରକା ଆଚରଣ କରନେଵାଲା କହା ଜାତା ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଵାସ୍ତଵମେଂ ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ଂଶୁଦ୍ଧ–ଉପଯୋଗରୂପ ପରିଣତି ଵହ ସ୍ଵଚାରିତ୍ର ହୈ ଔର ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ସୋପରାଗ–ଉପଯୋଗରୂପ ପରିଣତି ଵହ ପରଚାରିତ୍ର ହୈ.. ୧୫୬..
------------------------------------------------------------------------- ୧. ସୋପରାଗ=ଉପରାଗଯୁକ୍ତ; ଉପରକ୍ତ; ମଲିନ; ଵିକାରୀ; ଅଶୁଦ୍ଧ [ଉପଯୋଗମେଂ ହୋନେଵାଲା, କର୍ମୋଦଯରୂପ ଉପାଧିକେ ଅନୁରୂପ
ଜେ ରାଗଥୀ ପରଦ୍ରଵ୍ଯମାଂ କରତୋ ଶୁଭାଶୁଭ ଭାଵନେ,
ତେ ସ୍ଵକଚରିତ୍ରଥୀ ଭ୍ରଷ୍ଟ ପରଚାରିତ୍ର ଆଚରନାର ଛେ. ୧୫୬.