ସୂକ୍ଷ୍ମପରସମଯସ୍ଵରୂପାଖ୍ଯାନମେତତ୍.
ଅର୍ହଦାଦିଷୁ ଭଗଵତ୍ସୁ ସିଦ୍ଧିସାଧନୀଭୂତେଷୁ ଭକ୍ତିଭାଵାନୁରଞ୍ଜିତା ଚିତ୍ତଵୃତ୍ତିରତ୍ର ଶୁଦ୍ଧସଂପ୍ରଯୋଗଃ. ଅଥ ଖଲ୍ଵଜ୍ଞାନଲଵାଵେଶାଦ୍ଯଦି ଯାଵତ୍ ଜ୍ଞାନଵାନପି ତତଃ ଶୁଦ୍ଧସଂପ୍ରଯୋଗାନ୍ମୋକ୍ଷୋ ଭଵତୀ– ତ୍ଯଭିପ୍ରାଯେଣ ଖିଦ୍ଯମାନସ୍ତତ୍ର ପ୍ରଵର୍ତତେ ତଦା ତାଵତ୍ସୋଽପି ରାଗଲଵସଦ୍ଭାଵାତ୍ପରସମଯରତ ଇତ୍ଯୁପଗୀଯତେ. ଅଥ ନ କିଂ ପୁନର୍ନିରଙ୍କୁଶରାଗକଲିକଲଙ୍କିତାନ୍ତରଙ୍ଗଵୃତ୍ତିରିତରୋ ଜନ ଇତି.. ୧୬୫.. -----------------------------------------------------------------------------
ଟୀକାଃ– ଯହ, ସୂକ୍ଷ୍ମ ପରସମଯକେ ସ୍ଵରୂପକା କଥନ ହୈ.
ସିଦ୍ଧିକେ ସାଧନଭୂତ ଐସେ ଅର୍ହଂତାଦି ଭଗଵନ୍ତୋଂକେ ପ୍ରତି ଭକ୍ତିଭାଵସେ ଅନୁରଂଜିତ ଚିତ୍ତଵୃତ୍ତି ଵହ ଯହାଁ ‘ଶୁଦ୍ଧସମ୍ପ୍ରଯୋଗ’ ହୈ. ଅବ, ୨ଅଜ୍ଞାନଲଵକେ ଆଵେଶସେ ଯଦି ଜ୍ଞାନଵାନ ଭୀ ‘ଉସ ଶୁଦ୍ଧସମ୍ପ୍ରଯୋଗସେ ମୋକ୍ଷ ହୋତା ହୈ ’ ଐସେ ଅଭିପ୍ରାଯ ଦ୍ଵାରା ଖେଦ ପ୍ରାପ୍ତ କରତା ହୁଆ ଉସମେଂ [ଶୁଦ୍ଧସମ୍ପ୍ରଯୋଗମେଂ] ପ୍ରଵର୍ତେ, ତୋ ତବ ତକ ଵହ ଭୀ କଲଂକିତ ଐସୀ ଅଂତରଂଗ ଵୃତ୍ତିଵାଲା ଇତର ଜନ କ୍ଯା ପରସମଯରତ ନହୀଂ କହଲାଏଗା? [ଅଵଶ୍ଯ କହଲାଏଗା ହୀ]
-------------------------------------------------------------------------
କୋଈ ପୁରୁଷ ନିର୍ଵିକାର–ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମଭାଵନାସ୍ଵରୂପ ପରମୋପେକ୍ଷାସଂଯମମେଂ ସ୍ଥିତ ରହନା ଚାହତା ହୈ, ପରନ୍ତୁ ଉସମେଂ ସ୍ଥିତ
ପଂଚପରମେଷ୍ଠୀକେ ପ୍ରତି ଗୁଣସ୍ତଵନାଦି ଭକ୍ତି କରତା ହୈ, ତବ ଵହ ସୂକ୍ଷ୍ମ ପରସମଯରୂପସେ ପରିଣତ ଵର୍ତତା ହୁଆ ସରାଗ
ସମ୍ଯଗ୍ଦ୍ରଷ୍ଟି ହୈେ; ଔର ଯଦି ଵହ ପୁରୁଷ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମଭାଵନାମେଂ ସମର୍ଥ ହୋନେ ପର ଭୀ ଉସେ [ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମଭାଵନାକୋ] ଛୋଡ଼କର
‘ଶୁଭୋପଯୋଗସେ ହୀ ମୋକ୍ଷ ହୋତା ହୈ ଐସା ଏକାନ୍ତ ମାନେ, ତୋ ଵହ ସ୍ଥୂଲ ପରସମଯରୂପ ପରିଣାମ ଦ୍ଵାରା ଅଜ୍ଞାନୀ ମିଥ୍ଯାଦ୍ରଷ୍ଟି
ହୋତା ହୈ.
୨୪୨
୩ରାଗଲଵକେ ସଦ୍ଭାଵକେ କାରଣ ୪‘ପରସମଯରତ’ କହଲାତା ହୈ. ତୋ ଫିର ନିରଂକୁଶ ରାଗରୂପ କ୍ଲେଶସେ
୧. ଅନୁରଂଜିତ = ଅନୁରକ୍ତ; ରାଗଵାଲୀ; ସରାଗ.
୨. ଅଜ୍ଞାନଲଵ = କିନ୍ଚିତ୍ ଅଜ୍ଞାନ; ଅଲ୍ପ ଅଜ୍ଞାନ.
୩. ରାଗଲଵ = କିନ୍ଚିତ୍ ରାଗ; ଅଲ୍ପ ରାଗ.
୪. ପରସମଯରତ = ପରସମଯମେଂ ରତ; ପରସମଯସ୍ଥିତ; ପରସମଯକୀ ଓର ଝୁକାଵଵାଲା; ପରସମଯମେଂ ଆସକ୍ତ.
୫. ଇସ ଗାଥାକୀ ଶ୍ରୀ ଜଯସେନାଚାର୍ଯଦେଵକୃତ ଟୀକାମେଂ ଇସ ପ୍ରକାର ଵିଵରଣ ହୈଃ–