କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
[
୩
ପଞ୍ଚାସ୍ତିକାଯଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରକାରେଣ ପ୍ରରୂପଣମ୍.
ପୂର୍ଵଂ ମୂଲପଦାର୍ଥାନାମିହ ସୂତ୍ରକୃତା କୃତମ୍.. ୪..
ଜୀଵାଜୀଵଦ୍ଵିପର୍ଯାଯରୂପାଣାଂ ଚିତ୍ରଵର୍ତ୍ମନାମ୍.
ତତୋନଵପଦାର୍ଥାନାଂ ଵ୍ଯଵସ୍ଥା ପ୍ରତିପାଦିତା.. ୫..
ତତସ୍ତତ୍ତ୍ଵପରିଜ୍ଞାନପୂର୍ଵେଣ ତ୍ରିତଯାତ୍ମନା.
ପ୍ରୋକ୍ତା ମାର୍ଗେଣ କଲ୍ଯାଣୀ ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତିରପଶ୍ଚିମା.. ୬..
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥଃ–] ଯହାଁ ପ୍ରଥମ ସୁତ୍ରକର୍ତାନେ ମୂଲ ପଦାର୍ଥୋଂକା ପଂଚାସ୍ତିକାଯ ଏଵେଂ ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯକେ ପ୍ରକାରସେ
ପ୍ରରୂପଣ କିଯା ହୈ [ଅର୍ଥାତ୍ ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରକେ ପ୍ରଥମ ଅଧିକାରମେଂ ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵନେ ଵିଶ୍ଵକେ ମୂଲ
ପଦାର୍ଥୋଂକା ପାଁଚ ଅସ୍ତିକାଯ ଔର ଛହ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ପଦ୍ଧତିସେ ନିରୂପଣ କିଯା ହୈ]. [୪]
[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥଃ–] ପଶ୍ଚାତ୍ [ଦୂସରେ ଅଧିକାରମେଂ], ଜୀଵ ଔର ଅଜୀଵ– ଇନ ଦୋ କୀ ପର୍ଯାଯୋଂରୂପ ନଵ
ପଦାର୍ଥୋଂକୀ–କି ଜିନକେ ମାର୍ଗ ଅର୍ଥାତ୍ କାର୍ଯ ଭିନ୍ନ–ଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରକେ ହୈଂ ଉନକୀ–ଵ୍ଯଵସ୍ଥା ପ୍ରତିପାଦିତ କୀ ହୈ.
[୫]
[ଶ୍ଲୋକାର୍ଥଃ–] ପଶ୍ଚାତ୍ [ଦୂସରେ ଅଧିକାରକେ ଅନ୍ତମେଂ] , ତତ୍ତ୍ଵକେ ପରିଜ୍ଞାନପୂର୍ଵକ [ପଂଚାସ୍ତିକାଯ,
ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ ତଥା ନଵ ପଦାର୍ଥୋଂକେ ଯଥାର୍ଥ ଜ୍ଞାନପୂର୍ଵକ] ତ୍ରଯାତ୍ମକ ମାର୍ଗସେ [ସମ୍ଯଗ୍ଦର୍ଶନ ଜ୍ଞାନଚାରିତ୍ରାତ୍ମକ
ମାର୍ଗସେ] କଲ୍ଯାଣସ୍ଵରୂପ ଉତ୍ତମ ମୋକ୍ଷପ୍ରାପ୍ତି କହୀ ହୈ. [୬]
--------------------------------------------------------------------------
ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରକେ କର୍ତା ଶ୍ରୀମଦ୍ଭଗଵତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵ ହୈଂ. ଉନକେ ଦୂସରେ ନାମ ପଦ୍ମନଂଦୀ, ଵକ୍ରଗ୍ରୀଵାଚାର୍ଯ,
ଏଲାଚାର୍ଯ ଔର ଗୃଦ୍ଧପିଚ୍ଛାଚାର୍ଯ ହୈଂ. ଶ୍ରୀ ଜଯସେନାଚାର୍ଯଦେଵ ଇସ ଶାସ୍ତ୍ରକୀ ତାତ୍ପର୍ଯଵୃତ୍ତି ନାମକ ଟୀକା ପ୍ରାରମ୍ଭ
କରତେ ହୁଏ ଲିଖତେ ହୈଂ କିଃ–– ‘ଅବ ଶ୍ରୀ କୁମାରନଂଦୀ–ସିଦ୍ଧାଂତିଦେଵକେ ଶିଷ୍ଯ ଶ୍ରୀମତ୍କୁନ୍ଦକୁନ୍ଦାଚାର୍ଯଦେଵନେ–
ଜିନକେ ଦୂସରେ ନାମ ପଦ୍ମନଂଦୀ ଆଦି ଥେ ଉନ୍ହୋଂନେ – ପ୍ରସିଦ୍ଧକଥାନ୍ଯାଯସେ ପୂର୍ଵଵିଦେହମେଂ ଜାକର ଵୀତରାଗ–
ସର୍ଵଜ୍ଞ ସୀମଂଧରସ୍ଵାମୀ ତୀର୍ଥଂକରପରମଦେଵକେ ଦର୍ଶନ କରକେ, ଉନକେ ମୁଖକମଲସେ ନୀକଲୀ ହୁଈ ଦିଵ୍ଯ ଵାଣୀକେ
ଶ୍ରଵଣସେ ଅଵଧାରିତ ପଦାର୍ଥ ଦ୍ଵାରା ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵାଦି ସାରଭୂତ ଅର୍ଥ ଗ୍ରହଣ କରକେ, ଵହାଁସେ ଲୌଟକର
ଅଂତଃତତ୍ତ୍ଵ ଏଵଂ ବହିଃତତ୍ତ୍ଵକେ ଗୌଣ–ମୁଖ୍ଯ ପ୍ରତିପାଦନକେ ହେତୁ ଅଥଵା ଶିଵକୁମାରମହାରାଜାଦି ସଂକ୍ଷେପରୁଚି
ଶିଷ୍ଯୋଂକେ ପ୍ରତିବୋଧନାର୍ଥ ରଚେ ହୁଏ ପଂଚାସ୍ତିକାଯପ୍ରାଭୃତଶାସ୍ତ୍ରକା ଯଥାକ୍ରମସେ ଅଧିକାରଶୁଦ୍ଧିପୂର୍ଵକ
ତାତ୍ପର୍ଯାର୍ଥରୂପ ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନ କିଯା ଜାତା ହୈ.