Panchastikay Sangrah-Hindi (Oriya transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 33 of 264
PDF/HTML Page 62 of 293

 

background image
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
[
୩୩
ଽନେକାନ୍ତଦ୍ଯୋତକଃ କଥଂଚିଦର୍ଥେ ସ୍ଯାଚ୍ଛବ୍ଦୋ ନିପାତଃ. ତତ୍ର ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈରାଦ୍ଷ୍ଟିମସ୍ତି ଦ୍ରଵ୍ଯଂ,
ପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈରାଦିଷ୍ଟଂ ନାସ୍ତି ଦ୍ରଵ୍ଯଂ, ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚ କ୍ରମେଣା–
ଦିଷ୍ଟମସ୍ତି ଚ ନାସ୍ତି ଚ ଦଵ୍ଯଂ, ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚ ଯୁଗପଦାଦିଷ୍ଟମଵକ୍ତଵ୍ଯଂ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ,
ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈର୍ଯୁଗପତ୍ସ୍ଵପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚାଦିଷ୍ଟମସ୍ତି ଚାଵକ୍ତଵ୍ଯଂ ଚ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ, ଚରଦ୍ରଵ୍ଯ–
କ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈର୍ଯୁଗପତ୍ସ୍ଵପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚାଦିଷ୍ଟଂ ନାସ୍ତି ଚାଵକ୍ତଵ୍ଯଂ ଚ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ, ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ର–କାଲଭାଵୈଃ
ପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚ ଯୁଗପତ୍ସ୍ଵପରଦ୍ରଵ୍ଯକ୍ଷେତ୍ରକାଲଭାଵୈଶ୍ଚାଦିଷ୍ଟମସ୍ତି ଚ ନାସ୍ତି ଚାଵକ୍ତଵ୍ଯଂ ଚ ଦ୍ରଵ୍ଯମିତି. ନ
ଚୈତଦନୁପପନ୍ନମ୍, ସର୍ଵସ୍ଯ ଵସ୍ତୁନଃ ସ୍ଵରୂପାଦିନା ଅଶୂନ୍ଯତ୍ଵାତ୍, ପରରୂପାଦିନା ଶୂନ୍ଯତ୍ଵାତ୍,
-----------------------------------------------------------------------------
ଯହାଁ [ସପ୍ତଭଂଗୀମେଂ] ସର୍ଵଥାପନେକା ନିଷେଧକ, ଅନେକାନ୍ତକା ଦ୍ଯୋତକ ‘ସ୍ଯାତ୍’ ଶବ୍ଦ ‘କଥଂଚିତ୍’ ଐସେ
ଅର୍ଥମେଂ ଅଵ୍ଯଯରୂପସେ ପ୍ରଯୁକ୍ତ ହୁଆ ହୈ. ଵହାଁ –[୧] ଦ୍ରଵ୍ଯ ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କଥନ କିଯା ଜାନେ
ପର ‘ଅସ୍ତି’ ହୈ; [୨] ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘ନାସ୍ତି’ ହୈେ; [୩] ଦ୍ରଵ୍ଯ
ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ ଔର ପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କ୍ରମଶଃ କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘ଅସ୍ତି
ଔର ନାସ୍ତି’ ହୈ; [୪] ଦ୍ରଵ୍ଯ ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ ଔର ପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ ଯୁଗପଦ୍
କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘
ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ’ ହୈ; [୫] ଦ୍ରଵ୍ଯ ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ ଔର ଯୁଗପଦ୍ ସ୍ଵପର–
ଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘ଅସ୍ତି ଔର ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ’ ହୈ; [୬] ଦ୍ରଵ୍ଯ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–
କାଲ–ଭାଵସେ ଔର ଯୁଗପଦ୍ ସ୍ଵପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘ନାସ୍ତି ଔର
ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ’ ହୈ; [୭] ଦ୍ରଵ୍ଯ ସ୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ ଔର ଯୁଗପଦ୍
ସ୍ଵପରଦ୍ରଵ୍ଯ–କ୍ଷେତ୍ର–କାଲ–ଭାଵସେ କଥନ କିଯା ଜାନେ ପର ‘ଅସ୍ତି, ନାସ୍ତି ଔର ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ’ ହୈ. – ଯହ
[ଉପର୍ଯୁକ୍ତ ବାତ] ଅଯୋଗ୍ଯ ନହୀଂ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ସର୍ଵ ଵସ୍ତୁ [୧] ସ୍ଵରୂପାଦିସେ ‘
ଅଶୂନ୍ଯ’ ହୈ, [୨]
ପରରୂପାଦିସେ ‘ଶୂନ୍ଯ’ ହୈ, [୩] ଦୋନୋଂସେ [ସ୍ଵରୂପାଦିସେ ଔର ପରରୂପାଦିସେ] ‘ଅଶୂନ୍ଯ ଔର ଶୂନ୍ଯ’ ହୈ
[୪] ଦୋନୋଂସେ [ସ୍ଵରୂପାଦିସେ ଔର
--------------------------------------------------------------------------
୧ ସ୍ଯାତ୍=କଥଂଚିତ୍; କିସୀ ପ୍ରକାର; କିସୀ ଅପେକ୍ଷାସେ. [‘ସ୍ଯାତ୍’ ଶବ୍ଦ ସର୍ଵଥାପନେକା ନିଷେଧ କରତା ହୈ ଔର ଅନେକାନ୍ତକୋ
ପ୍ରକାଶିତ କରତା ହୈ – ଦର୍ଶାତା ହୈ.]

୨. ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ=ଜୋ କହା ନ ଜା ସକେ; ଅଵାଚ୍ଯ. [ଏକହୀ ସାଥ ସ୍ଵଚତୁଷ୍ଟଯ ତଥା ପରଚତୁଷ୍ଟଯକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ଦ୍ରଵ୍ଯ କଥନମେଂ
ନହୀଂ ଆ ସକତା ଇସଲିଯେ ‘ଅଵକ୍ତଵ୍ଯ’ ହୈ.]

୩. ଅଶୂନ୍ଯ=ଜୋ ଶୂନ୍ଯ ନହୀଂ ହୈ ଐସା; ଅସ୍ତିତ୍ଵ ଵାଲା; ସତ୍.

୪. ଶୂନ୍ଯ=ଜିସକା ଅସ୍ତିତ୍ଵ ନହୀଂ ହୈ ଐସା; ଅସତ୍.