Panchastikay Sangrah-Hindi (Oriya transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 45 of 264
PDF/HTML Page 74 of 293

 

background image
କହାନଜୈନଶାସ୍ତ୍ରମାଲା] ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯ–ପଂଚାସ୍ତିକାଯଵର୍ଣନ
[
୪୫
ଜୀଵସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯସଦୁଚ୍ଛେଦାସଦୁତ୍ପାଦକର୍ତୃତ୍ଵୋପପତ୍ତ୍ଯୁପସଂହାରୋଽଯମ୍.
ଦ୍ରଵ୍ଯଂ ହି ସର୍ଵଦାଽଵିନଷ୍ଟାନୁତ୍ପନ୍ନମାମ୍ନତମ୍ ତତୋ ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯରୂପେଣ ନିତ୍ଯତ୍ଵମୁପନ୍ଯସ୍ତମ୍ ତସ୍ଯୈଵ
ଦେଵାଦିପର୍ଯାଯରୂପେଣ ପ୍ରାଦୁର୍ଭଵତୋ ଭାଵକର୍ତୃତ୍ଵମୁକ୍ତଂ; ତସ୍ଯୈଵ ଚ ମନୁଷ୍ଯାଦିପର୍ଯାଯରୂପେଣ
ଵ୍ଯଯତୋଽଭାଵକର୍ତୃତ୍ଵମାଖ୍ଯାତଂ; ତସ୍ଯୈଵ ଚ ସତୋ ଦେଵାଦିପର୍ଯାଯସ୍ଯୋଚ୍ଛେଦମାରଭମାଣସ୍ଯ ଭାଵାଭାଵ–
କର୍ତୃତ୍ଵମୁଦିତଂ; ତସ୍ଯୈଵ ଚାସତଃ ପୁନର୍ମନୁଷ୍ଯାଦିପର୍ଯାଯସ୍ଯୋତ୍ପାଦମାରଭମାଣସ୍ଯାଭାଵଭାଵକର୍ତୃତ୍ଵମଭିହିତମ୍
ସର୍ଵମିଦମନଵଦ୍ଯଂ ଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯାଣାମନ୍ଯତରଗୁଣମୁଖ୍ଯତ୍ଵେନ ଵ୍ଯାଖ୍ଯାନାତ୍ ତଥା ହି–ଯଦା ଜୀଵଃ ପର୍ଯାଯ–ଗୁଣତ୍ଵେନ
ଦ୍ରଵ୍ଯମୁଖ୍ଯତ୍ଵେନ ଵିଵକ୍ଷ୍ଯତେ ତଦା ନୋତ୍ପଦ୍ଯତେ, ନ ଵିନଶ୍ଯତି, ନ ଚ କ୍ରମଵୃତ୍ତ୍ଯାଵର୍ତମାନତ୍ଵାତ୍
-----------------------------------------------------------------------------
ଗାଥା ୨୧
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଏଵମ୍] ଇସପ୍ରକାର [ଗୁଣପର୍ଯଯୈଃ ସହିତ] ଗୁଣପର୍ଯାଯ ସହିତ [ଜୀଵଃ] ଜୀଵ [ସଂସରନ୍]
ସଂସରଣ କରତା ହୁଆ [ଭାଵମ୍] ଭାଵ, [ଅଭାଵମ୍] ଅଭାଵ, [ଭାଵାଭାଵମ୍] ଭାଵାଭାଵ [ଚ] ଔର
[ଅଭାଵଭାଵମ୍] ଅଭାଵଭାଵକୋ [କରୋତି] କରତା ହୈ.
ଟୀକାଃ– ଯହ, ଜୀଵ ଉତ୍ପାଦ, ଵ୍ଯଯ, ସତ୍–ଵିନାଶ ଔର ଅସତ୍–ଉତ୍ପାଦକା କର୍ତୃତ୍ଵ ହୋନେକୀ
ସିଦ୍ଧିରୂପ ଉପସଂହାର ହୈ.
ଦ୍ରଵ୍ଯ ଵାସ୍ତଵମେଂ ସର୍ଵଦା ଅଵିନଷ୍ଟ ଔର ଅନୁତ୍ପନ୍ନ ଆଗମମେଂ କହା ହୈ; ଇସଲିଯେ ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯକୋ ଦ୍ରଵ୍ଯରୂପସେ
ନିତ୍ଯପନା କହା ଗଯା. [୧] ଦେଵାଦିପର୍ଯାଯରୂପସେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୈ ଇସଲିଯେ ଉସୀକୋ [–ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯକୋ ହୀ]
ଭାଵକା [–ଉତ୍ପାଦକା] କର୍ତୃତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ; [୨] ମନୁଷ୍ଯାଦିପର୍ଯାଯରୂପସେ ନାଶକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ
ଇସଲିଯେ ଉସୀକୋ ଅଭାଵକା [–ଵ୍ଯଯକା] କର୍ତୃତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ; [୩] ସତ୍ [ଵିଦ୍ଯମାନ] ଦେଵାଦିପର୍ଯାଯକା
ନାଶ କରତା ହୈ ଇସଲିଯେ ଉସୀକୋ ଭାଵାଭାଵକା [–ସତ୍କେ ଵିନାଶକା] କର୍ତୃତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ; ଔର [୪]
ଫିରସେ ଅସତ୍ [–ଅଵିଦ୍ଯମାନ] ମନୁଷ୍ଯାଦିପର୍ଯାଯକା ଉତ୍ପାଦ କରତା ହୈ ଇସଲିଯେ ଉସୀକୋ ଅଭାଵଭାଵକା [–
ଅସତ୍କେ ଉତ୍ପାଦକା] କର୍ତୃତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ.
–ଯହ ସବ ନିରଵଦ୍ଯ [ନିର୍ଦୋଷ, ନିର୍ବାଧ, ଅଵିରୁଦ୍ଧ] ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଦ୍ରଵ୍ଯ ଔର ପର୍ଯାଯୋମେଂସେ ଏକକୀ
ଗୌଣତାସେ ଔର ଅନ୍ଯକୀ ମୁଖ୍ଯତାସେ କଥନ କିଯା ଜାତା ହୈ. ଵହ ଇସ ପ୍ରକାର ହୈଃ––