୪୬
] ପଂଚାସ୍ତିକାଯସଂଗ୍ରହ
[ଭଗଵାନଶ୍ରୀକୁନ୍ଦକୁନ୍ଦ
ସତ୍ଯପର୍ଯାଯଜାତମୁଚ୍ଛିନତ୍ତି, ନାସଦୁତ୍ପାଦଯତି ଯଦା ତୁ ଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣତ୍ଵେନ ପର୍ଯାଯମୁଖ୍ଯତ୍ଵେନ ଵିଵକ୍ଷ୍ଯତେ ତଦା
ପ୍ରାଦୁର୍ଭଵତି, ଵିନଶ୍ଯତି, ସତ୍ପର୍ଯାଯଜାତମତିଵାହିତସ୍ଵକାଲମୁଚ୍ଛିନତ୍ତି, ଅସଦୁପସ୍ଥିତ–ସ୍ଵକାଲମୁତ୍ପାଦ
ଯତି ଚେତି. ସ ଖଲ୍ଵଯଂ ପ୍ରସାଦୋଽନେକାନ୍ତଵାଦସ୍ଯ ଯଦୀଦ୍ରଶୋଽପି ଵିରୋଧୋ ନ ଵିରୋଧଃ..୨୧..
ଇତି ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯସାମାନ୍ଯପ୍ରରୂପଣା.
ଜୀଵା ପୁଗ୍ଗଲକାଯା ଆଯାସଂ ଅତ୍ଥିକାଇଯା ସେସା.
ଅମଯା ଅତ୍ଥିତ୍ତମଯା କାରଣଭୁଦା ହି ଲୋଗସ୍ସ.. ୨୨..
ଜୀଵାଃ ପୁଦ୍ଗଲକାଯା ଆକାଶମସ୍ତିକାଯୌ ଶେଷୌ.
ଅମଯା ଅସ୍ତିତ୍ଵମଯାଃ କାରଣଭୂତା ହି ଲୋକସ୍ଯ.. ୨୨..
-----------------------------------------------------------------------------
ଜବ ଜୀଵ, ପର୍ଯାଯକୀ ଗୌଣତାସେ ଔର ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ମୁଖ୍ଯତାସେ ଵିଵକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ ତବ ଵହ [୧] ଉତ୍ପନ୍ନ
ନହୀଂ ହୋତା, [୨] ଵିନଷ୍ଟ ନହୀଂ ହୋତା, [୩] କ୍ରମଵୃତ୍ତିସେ ଵର୍ତନ ନହୀଂ କରତା ଇସଲିଯେ ସତ୍ [–ଵିଦ୍ଯମାନ]
ପର୍ଯାଯସମୂକୋେ ଵିନଷ୍ଟ ନହୀଂ କରତା ଔର [୪] ଅସତ୍କୋ [–ଅଵିଦ୍ଯମାନ ପର୍ଯାଯସମୂହକୋ] ଉତ୍ପନ୍ନ ନହୀଂ
କରତା; ଔର ଜବ ଜୀଵ ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ଗୌଣତାସେ ଔର ପର୍ଯାଯକୀ ମୁଖ୍ଯତାସେ ଵିଵକ୍ଷିତ ହୋତା ହୈ ତବ ଵହ [୧]
ଉପଜତା ହୈ, [୨] ଵିନଷ୍ଟ ହୋତା ହୈ, [୩] ଜିସକା ସ୍ଵକାଲ ବୀତ ଗଯା ହୈ ଐସେ ସତ୍ [–ଵିଦ୍ଯମାନ]
ପର୍ଯାଯସମୂହକୋ ଵିନଷ୍ଟ କରତା ହୈ ଔର [୪] ଜିସକା ସ୍ଵକାଲ ଉପସ୍ଥିତ ହୁଆ ହୈ [–ଆ ପହୁଁଚା ହୈ] ଐସେ
ଅସତ୍କୋ [–ଅଵିଦ୍ଯମାନ ପର୍ଯାଯସମୂହକୋ] ଉତ୍ପନ୍ନ କରତା ହୈ.
ଵହ ପ୍ରସାଦ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଅନେକାନ୍ତଵାଦକା ହୈ କି ଐସା ଵିରୋଧ ଭୀ [ଵାସ୍ତଵମେଂ] ଵିରୋଧ ନହୀଂ ହୈ.. ୨୧..
ଇସପ୍ରକାର ଷଡ୍ଦ୍ରଵ୍ଯକୀ ସାମାନ୍ଯ ପ୍ରରୂପଣା ସମାପ୍ତ ହୁଈ.
ଗାଥା ୨୨
ଅନ୍ଵଯାର୍ଥଃ– [ଜୀଵାଃ] ଜୀଵ, [ପୁଦ୍ଗଲକାଯାଃ] ପୁଦ୍ଗଲକାଯ, [ଆକାଶମ୍] ଆକାଶ ଔର [ଶେଷୌ
ଅସ୍ତିକାଯୌ] ଶେଷ ଦୋ ଅସ୍ତିକାଯ [ଅମଯାଃ] ଅକୃତ ହୈଂ, [ଅସ୍ତିତ୍ଵମଯାଃ] ଅସ୍ତିତ୍ଵମଯ ହୈଂ ଔର [ହି]
ଵାସ୍ତଵମେଂ [ଲୋକସ୍ଯ କାରଣଭୂତାଃ] ଲୋକକେ କାରଣଭୂତ ହୈଂ.
ଟୀକାଃ– ଯହାଁ [ଇସ ଗାଥାମେଂ], ସାମାନ୍ଯତଃ ଜିନକା ସ୍ଵରୂପ [ପହଲେ] କହା ଗଯା ହୈ ଐସେ ଛହ
ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂମେଂସେ ପାଁଚକୋ ଅସ୍ତିକାଯପନା ସ୍ଥାପିତ କିଯା ଗଯା ହୈ.
--------------------------------------------------------------------------
ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯ, ପୁଦ୍ଦଗଲକାଯ, ନଭ ନେ ଅସ୍ତିକାଯୋ ଶେଷ ବେ
ଅଣୁକୃତକ ଛେ, ଅସ୍ତିତ୍ଵମଯ ଛେ, ଲୋକକାରଣଭୂତ ଛେ. ୨୨.