ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਕ੍ਰੁਤਕ੍ਰੁਤ੍ਯਤ੍ਵਾਚ੍ਚ ਸ੍ਵਤੋਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕਸੁਖਂ ਜ੍ਞਾਨਮੇਵ ਚੇਤਯਂਤ ਇਤਿ.. ੩੮..
ਪਾਣਿਤ੍ਤਮਦਿਕ੍ਕਂਤਾ ਣਾਣਂ ਵਿਂਦਂਤਿ ਤੇ ਜੀਵਾ.. ੩੯..
ਪ੍ਰਾਣਿਤ੍ਵਮਤਿਕ੍ਰਾਂਤਾਃ ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਂਦਨ੍ਤਿ ਤੇ ਜੀਵਾਃ.. ੩੯..
----------------------------------------------------------------------------- ਦ੍ਵਾਰਾ ‘ਜ੍ਞਾਨ’ ਕੋ ਹੀ – ਕਿ ਜੋ ਜ੍ਞਾਨ ਅਪਨੇਸੇ ੧ਅਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਸੁਖਵਾਲਾ ਹੈ ਉਸੀਕੋ –ਚੇਤਤੇ ਹੈਂ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਉਨ੍ਹੋਂਨੇ ਸਮਸ੍ਤ ਵੀਰ੍ਯਾਂਤਰਾਯਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯਸੇ ਅਨਨ੍ਤ ਵੀਰ੍ਯਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਿਯਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕੋ [ਵਿਕਾਰੀ ਸੁਖਦੁਃਖਰੂਪ] ਕਰ੍ਮਫਲ ਨਿਰ੍ਜਰਿਤ ਹੋ ਗਯਾ ਹੈ ਔਰ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ੨ਕ੍ਰੁਤਕ੍ਰੁਤ੍ਯਪਨਾ ਹੁਆ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਕੁਛ ਭੀ ਕਰਨਾ ਲੇਸ਼ਮਾਤ੍ਰ ਭੀ ਨਹੀਂ ਰਹਾ ਹੈ].. ੩੮..
ਕਰ੍ਮਫਲਕੋ ਵੇਦਤੇ ਹੈਂ, [ਤ੍ਰਸਾਃ] ਤ੍ਰਸ [ਹਿ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ [ਕਾਰ੍ਯਯੁਤਮ੍] ਕਾਰ੍ਯਸਹਿਤ ਕਰ੍ਮਫਲਕੋ ਵੇਦਤੇ ਹੈਂ ਔਰ [ਪ੍ਰਾਣਿਤ੍ਵਮ੍ ਅਤਿਕ੍ਰਾਂਤਾਃ] ਜੋ ਪ੍ਰਾਣਿਤ੍ਵਕਾ [–ਪ੍ਰਾਣੋਂਕਾ] ਅਤਿਕ੍ਰਮ ਕਰ ਗਯੇ ਹੈਂ [ਤੇ ਜੀਵਾਃ] ਵੇ ਜੀਵ [ਜ੍ਞਾਨਂ] ਜ੍ਞਾਨਕੋ [ਵਿਂਦਨ੍ਤਿ] ਵੇਦਤੇ ਹੈਂ.
ਹੈ.
ਚੇਤਤਾ ਹੈ, ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਉਪਲਬ੍ਧ ਕਰਤਾ ਹੈ ਔਰ ਵੇਦਤਾ ਹੈ –ਯੇ ਏਕਾਰ੍ਥ ਹੈਂ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਯਹ ਸਬ ਸ਼ਬ੍ਦ ਏਕ ਅਰ੍ਥਵਾਲੇ ਹੈਂ], ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਚੇਤਨਾ, ਅਨੁਭੂਤਿ, ਉਪਲਬ੍ਧਿ ਔਰ ਵੇਦਨਾਕਾ ਏਕ ਅਰ੍ਥ ਹੈ. ਵਹਾਁ, ਸ੍ਥਾਵਰ -------------------------------------------------------------------------- ੧. ਅਵ੍ਯਤਿਰਿਕ੍ਤ = ਅਭਿਨ੍ਨ. [ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਸੁਖ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਅਭਿਨ੍ਨ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਜ੍ਞਾਨਚੇਤਨਾ ਸ੍ਵਾਭਾਵਿਕ ਸੁਖਕੇ ਸਂਚੇਤਨ–
੨. ਕ੍ਰੁਤਕ੍ਰੁਤ੍ਯ = ਕ੍ਰੁਤਕਾਰ੍ਯ. [ਪਰਿਪੂਰ੍ਣ ਜ੍ਞਾਨਵਾਲੇ ਆਤ੍ਮਾ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਕ੍ਰੁਤਕਾਰ੍ਯ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ, ਯਦ੍ਯਪਿ ਉਨ੍ਹੇਂ ਅਨਂਤ ਵੀਰ੍ਯ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁਆ ਹੈ ਤਥਾਪਿ, ਉਨਕਾ ਵੀਰ੍ਯ ਕਾਰ੍ਯਚੇਤਨਾਕੋ [ਕਰ੍ਮਚੇਤਨਾਕੋ] ਨਹੀਂ ਰਚਤਾ, [ਔਰ ਵਿਕਾਰੀ ਸੁਖਦੁਃਖ ਵਿਨਸ਼੍ਟ ਹੋ ਗਯੇ ਹੈਂ ਇਸਲਿਯੇ ਉਨਕਾ ਵੀਰ੍ਯ ਕਰ੍ਮਫਲ ਚੇਤਨੇਾਕੋ ਭੀ ਨਹੀਂ ਰਚਤਾ,] ਜ੍ਞਾਨਚੇਤਨਾਕੋ ਹੀ ਰਚਤਾ ਹੈ.]
ਪ੍ਰਾਣਿਤ੍ਵਥੀ ਅਤਿਕ੍ਰਾਨ੍ਤ ਜੇ ਤੇ ਜੀਵ ਵੇਦੇ ਜ੍ਞਾਨਨੇ. ੩੯.