੭੬
ਜ੍ਞਾਨੋਪਯੋਗਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਣਾਂ ਨਾਮਸ੍ਵਰੂਪਾਭਿਧਾਨਮੇਤਤ੍.
ਤਤ੍ਰਾਭਿਨਿਬੋਧਿਕਜ੍ਞਾਨਂ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਮਵਧਿਜ੍ਞਾਨਂ ਮਨਃਪਰ੍ਯਯਜ੍ਞਾਨਂ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਂ ਕੁਮਤਿਜ੍ਞਾਨਂ ਕੁਸ਼੍ਰੁਤ–ਜ੍ਞਾਨਂ ਵਿਭਙ੍ਗਜ੍ਞਾਨਮਿਤਿ ਨਾਮਾਭਿਧਾਨਮ੍. ਆਤ੍ਮਾ ਹ੍ਯਨਂਤਸਰ੍ਵਾਤ੍ਮਪ੍ਰਦੇਸ਼ਵ੍ਯਾਪਿਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜ੍ਞਾਨਸਾਮਾਨ੍ਯਾਤ੍ਮਾ. ਸ ਖਲ੍ਵਨਾਦਿਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਕਰ੍ਮਾਵਚ੍ਛਨ੍ਨਪ੍ਰਦੇਸ਼ਃ ਸਨ੍, ਯਤ੍ਤਦਾਵਰਣਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਦਿਨ੍ਦ੍ਰਿ–ਯਾਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਲਮ੍ਬਾਚ੍ਚ ਮੂਰ੍ਤਾਮੂਰ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਵਿਕਲਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ ਤਦਾਭਿਨਿਬੋਧਿਕਜ੍ਞਾਨਮ੍, ਯਤ੍ਤਦਾ– ਵਰਣਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਦਨਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਵਲਂਬਾਚ੍ਚ ਮੂਰ੍ਤਾਮੂਰ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਵਿਕਲਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ ਤਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਮ੍, ਯਤ੍ਤਦਾਵਰਣਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਦੇਵ ਮੂਰ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਵਿਕਲਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣਾਵਬੁਧ੍ਯਤੇ ਤਦਵਧਿਜ੍ਞਾਨਮ੍, ਯਤ੍ਤਦਾ–ਵਰਣਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਾਦੇਵ
-----------------------------------------------------------------------------
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਜ੍ਞਾਨੋਪਯੋਗਕੇ ਭੇਦੋਂਕੇ ਨਾਮ ਔਰ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.
ਵਹਾਁ, [੧] ਆਭਿਨਿਬੋਧਿਕਜ੍ਞਾਨ, [੨] ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ, [੩] ਅਵਧਿਜ੍ਞਾਨ, [੪] ਮਨਃਪਰ੍ਯਯਜ੍ਞਾਨ, [੫] ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨ, [੬] ਕੁਮਤਿਜ੍ਞਾਨ, [੭] ਕੁਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਔਰ [੮] ਵਿਭਂਗਜ੍ਞਾਨ–ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ [ਜ੍ਞਾਨੋਪਯੋਗਕੇ ਭੇਦੋਂਕੇ] ਨਾਮਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.
[ਅਬ ਉਨਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਕਥਨ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈਃ–] ਆਤ੍ਮਾ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਅਨਨ੍ਤ, ਸਰ੍ਵ ਆਤ੍ਮਪ੍ਰਦੇਸ਼ੋਂਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪਕ, ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜ੍ਞਾਨਸਾਮਾਨ੍ਯਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ. ਵਹ [ਆਤ੍ਮਾ] ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਅਨਾਦਿ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਕਰ੍ਮਸੇ ਆਚ੍ਛਾਦਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਵਾਲਾ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੁਆ, [੧] ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਮਤਿਜ੍ਞਾਨਕੇ] ਆਵਰਣਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਸੇ ਔਰ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯ–ਮਨਕੇ ਅਵਲਮ੍ਬਨਸੇ ਮੂਰ੍ਤ–ਅਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ੧ਵਿਕਲਰੂਪਸੇ ੨ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ਅਵਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਆਭਿਨਿਬੋਧਿਕਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, [੨] ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨਕੇ] ਆਵਰਣਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਸੇ ਔਰ ਮਨਕੇ ਅਵਲਮ੍ਬਨਸੇ ਮੂਰ੍ਤ–ਅਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਵਿਕਲਰੂਪਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ਅਵਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਸ਼੍ਰੁਤਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, [੩] ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਆਵਰਣਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਸੇ ਹੀ ਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਵਿਕਲਰੂਪਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ਅਵਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਅਵਧਿਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, [੪] ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਆਵਰਣਕੇ ਕ੍ਸ਼ਯੋਪਸ਼ਮਸੇ ਹੀ ਪਰਮਨੋਗਤ [–ਦੂਸਰੋਂਕੇ ਮਨਕੇ ਸਾਥ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧਵਾਲੇ] ਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਵਿਕਲਰੂਪਸੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ਅਵਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹ ਮਨਃਪਰ੍ਯਯਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, [੫] ਸਮਸ੍ਤ ਆਵਰਣਕੇ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਕ੍ਸ਼ਯਸੇ, ਕੇਵਲ ਹੀ [–ਆਤ੍ਮਾ ਅਕੇਲਾ ਹੀ], ਮੂਰ੍ਤ–ਅਮੂਰ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਾ ਸਕਲਰੂਪਸੇ -------------------------------------------------------------------------- ੧. ਵਿਕਲਰੂਪਸੇ = ਅਪੂਰ੍ਣਰੂਪਸੇ; ਅਂਸ਼ਤਃ. ੨. ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਃ ਅਵਬੋਧਨ ਕਰਨਾ = ਜਾਨਨਾ. [ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਵਬੋਧ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰਤਿਭਾਸ ਸੋ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ.]