ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਸੋ ਤਸ੍ਸ ਤੇਣ ਕਤ੍ਤਾ ਹਵਦਿ ਤ੍ਤਿ ਯ ਸਾਸਣੇ ਪਢਿਦਂ.. ੫੭..
ਕਰ੍ਮ ਵੇਦਯਮਾਨੋ ਜੀਵੋ ਭਾਵਂ ਕਰੋਤਿ ਯਾਦ੍ਰਸ਼ਕਮ੍.
ਸ ਤਸ੍ਯ ਤੇਨ ਕਰ੍ਤਾ ਭਵਤੀਤਿ ਚ ਸ਼ਾਸਨੇ ਪਠਿਤਮ੍.. ੫੭..
ਜੀਵਸ੍ਯੌਦਯਿਕਾਦਿਭਾਵਾਨਾਂ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਪ੍ਰਕਾਰੋਕ੍ਤਿਰਿਯਮ੍.
ਜੀਵੇਨ ਹਿ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯੇਨਾਨੁਭੂਯਤੇ; ਤਚ੍ਚਾਨੁਭੂਯਮਾਨਂ ਜੀਵਭਾਵਾਨਾਂ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਮੁਪਵਰ੍ਣ੍ਯਤੇ. ਤਸ੍ਮਿਨ੍ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰਭੂਤੇ ਜੀਵੇਨ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਭੂਤੇਨਾਤ੍ਮਨਃ ਕਰ੍ਮਭੂਤੋ ਭਾਵਃ ਕ੍ਰਿਯਤੇ. ਅਮੁਨਾ ਯੋ ਯੇਨ ਪ੍ਰਕਾਰੇਣ ਜੀਵੇਨ ਭਾਵਃ ਕ੍ਰਿਯਤੇ, ਸ ਜੀਵਸ੍ਤਸ੍ਯ ਭਾਵਸ੍ਯ ਤੇਨ ਪ੍ਰਕਾਰੇਣ ਕਰ੍ਤਾ ਭਵਤੀਤਿ.. ੫੭..
-----------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਕਰ੍ਮ ਵੇਦਯਮਾਨਃ] ਕਰ੍ਮਕੋ ਵੇਦਤਾ ਹਆ [ਜੀਵਃ] ਜੀਵ [ਯਾਦ੍ਰਸ਼–ਕਮ੍ ਭਾਵਂ] ਜੈਸੇ ਭਾਵਕੋ [ਕਰੋਤਿ] ਕਰਤਾ ਹੈ, [ਤਸ੍ਯ] ਉਸ ਭਾਵਕਾ [ਤੇਨ] ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ [ਸਃ] ਵਹ [ਕਰ੍ਤਾ ਭਵਤਿ] ਕਰ੍ਤਾ ਹੈ–[ਇਤਿ ਚ] ਐਸਾ [ਸ਼ਾਸਨੇ ਪਠਿਤਮ੍] ਸ਼ਾਸਨਮੇਂ ਕਹਾ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਜੀਵਕੇ ਔਦਯਿਕਾਦਿ ਭਾਵੋਂਕੇ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਤ੍ਵਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਕਥਨ ਹੈ.
ਜੀਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਆਤਾ ਹੈ; ਔਰ ਵਹ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਆਤਾ ਹੁਆ ਜੀਵਭਾਵੋਂਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰ ਕਹਲਾਤਾ ਹੈ. ਵਹ [ਦ੍ਰਵ੍ਯਕਰ੍ਮ] ਨਿਮਿਤ੍ਤਮਾਤ੍ਰ ਹੋਨੇਸੇ, ਜੀਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕਰ੍ਤਾਰੂਪਸੇ ਅਪਨਾ ਕਰ੍ਮਰੂਪ [ਕਾਰ੍ਯਰੂਪ] ਭਾਵ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਯੇ ਜੋ ਭਾਵ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਜੀਵ ਦ੍ਵਾਰਾ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਭਾਵਕਾ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਵਹ ਜੀਵ ਕਰ੍ਤਾ ਹੈ.. ੫੭..
--------------------------------------------------------------------------
ਤੇ ਭਾਵਨੋ ਤੇ ਜੀਵ ਛੇ ਕਰ੍ਤਾ–ਕਹ੍ਯੁਂ ਜਿਨਸ਼ਾਸਨੇ. ੫੭.