ਅਥ ਜੀਵਵਿਕਲ੍ਪਾ ਉਚ੍ਯਨ੍ਤੇ.
ਚਦੁਚਂਕਮਣੋ ਭਣਿਦੋ ਪਂਚਗ੍ਗਗੁਣਪ੍ਪਧਾਣੋ ਯ.. ੭੧..
ਛਕ੍ਕਾਪਕ੍ਕਮਜੁਤੋ ਉਵਉਤ੍ਤੋ ਸਤ੍ਤਭਙ੍ਗਸਬ੍ਭਾਵੋ.
ਚਤੁਸ਼੍ਚਂਕ੍ਰਮਣੋ ਭਣਿਤਃ ਪਞ੍ਚਾਗ੍ਰਗੁਣਪ੍ਰਧਾਨਸ਼੍ਚ.. ੭੧..
ਸ਼ਟ੍ਕਾਪਕ੍ਰਮਯੁਕ੍ਤਃ ਉਪਯੁਕ੍ਤਃ ਸਪ੍ਤਭਙ੍ਗਸਦ੍ਭਾਵਃ.
ਅਸ਼੍ਟਾਸ਼੍ਰਯੋ ਨਵਾਰ੍ਥੋ ਜੀਵੋ ਦਸ਼ਸ੍ਥਾਨਗੋ ਭਣਿਤਃ.. ੭੨..
----------------------------------------------------------------------------- [–ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ, ਪਰਿਣਮਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ, ਆਚਰਣ ਕਰਤਾ ਹੈ], ਤਬ ਵਹ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧ ਆਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਕੀ ਉਪਲਬ੍ਧਿਰੂਪ ਅਪਵਰ੍ਗਨਗਰਕੋ [ਮੋਕ੍ਸ਼ਪੁਰਕੋ] ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਤਾ ਹੈ. [ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕੇ ਕਰ੍ਮਰਹਿਤਪਨੇਕੀ ਮੁਖ੍ਯਤਾਪੂਰ੍ਵਕ ਪ੍ਰਭੁਤ੍ਵਗੁਣਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਕਿਯਾ ਗਯਾ ..] ੭੦..
ਅਬ ਜੀਵਕੇ ਭੇਦ ਕਹੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ.
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਸਃ ਮਹਾਤ੍ਮਾ] ਵਹ ਮਹਾਤ੍ਮਾ [ਏਕਃ ਏਵ] ਏਕ ਹੀ ਹੈ, [ਦ੍ਵਿਵਿਕਲ੍ਪਃ] ਦੋ ਭੇਦਵਾਲਾ ਹੈ ਔਰ [ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਃ ਭਵਤਿ] ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ; [ਚਤੁਸ਼੍ਚਂਕ੍ਰਮਣਃ] ਔਰ ਉਸੇ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧ ਭ੍ਰਮਣਵਾਲਾ [ਚ] ਤਥਾ [ਪਞ੍ਚਾਗ੍ਰਗੁਣਪ੍ਰਧਾਨਃ] ਪਾਁਚ ਮੁਖ੍ਯ ਗੁਣੋਸੇ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾਵਾਲਾ [ਭਣਿਤਃ] ਕਹਾ ਹੈ. [ਉਪਯੁਕ੍ਤਃ ਜੀਵਃ] ਉਪਯੋਗੀ ਐਸਾ ਵਹ ਜੀਵ [ਸ਼ਟ੍ਕਾਪਕ੍ਰਮਯੁਕ੍ਤਃ] ਛਹ ਅਪਕ੍ਰਮ ਸਹਿਤ, [ਸਪ੍ਤਭਂਗਸਦ੍ਭਾਵਃ] ਸਾਤ ਭਂਗਪੂਰ੍ਵਕ ਸਦ੍ਭਾਵਵਾਨ, [ਅਸ਼੍ਟਾਸ਼੍ਰਯਃ] ਆਠਕੇ ਆਸ਼੍ਰਯਰੂਪ, [ਨਵਾਰ੍ਥਃ] ਨੌ–ਅਰ੍ਥਰੂਪ ਔਰ [ਦਸ਼ਸ੍ਥਾਨਗਃ] ਦਸ਼ਸ੍ਥਾਨਗਤ [ਭਣਿਤਃ] ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------- ਅਪਕ੍ਰਮ=[ਸਂਸਾਰੀ ਜੀਵਕੋ ਅਨ੍ਯ ਭਵਮੇਂ ਜਾਤੇ ਹੁਏ] ਅਨੁਸ਼੍ਰੇਣੀ ਗਮਨ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵਿਦਿਸ਼ਾਓਂਕੋ ਛੋੜਕਰ ਗਮਨ.
ਚਉਭ੍ਰਮਣਯੁਤ, ਪਂਚਾਗ੍ਰਗੁਣਪਰਧਾਨ ਜੀਵ ਕਹੇਲ ਛੇ; ੭੧.
ਉਪਯੋਗੀ ਸ਼ਟ–ਅਪਕ੍ਰਮਸਹਿਤ ਛੇ, ਸਪ੍ਤਭਂਗੀਸਤ੍ਤ੍ਵ ਛੇ,
ਜੀਵ ਅਸ਼੍ਟ–ਆਸ਼੍ਰਯ, ਨਵ–ਅਰਥ, ਦਸ਼ਸ੍ਥਾਨਗਤ ਭਾਖੇਲ ਛੇ. ੭੨.
੧੧੬