ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਏਕੇਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨ ਦ੍ਵਯਾਦਿਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਭਾਵਾਦਾਤ੍ਮਾਦਿਨਾਤ੍ਮਮਧ੍ਯੇਨਾਤ੍ਮਾਂਤੇਨ ਨ ਸਾਵਕਾਸ਼ਃ. ਏਕੇਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨ ਸ੍ਕਂਧਾਨਾਂ ਭੇਦਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਵਾਤ੍ ਸ੍ਕਂਧਾਨਾਂ ਭੇਤ੍ਤਾ. ਐਕਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨ ਸ੍ਕਂਧਸਂਘਾਤਨਿਮਿਤ੍ਤਤ੍ਵਾਤ੍ਸ੍ਕਂਧਾਨਾਂ ਕਰ੍ਤਾ ਏਕੇਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨੈਕਾਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਤਿਵਰ੍ਤਿਤਦ੍ਨਤਿਪਰਿਣਾਮਾਪਨ੍ਨੇਨ ਸਮਯਲਕ੍ਸ਼ਣਕਾਲਵਿਭਾਗਕਰਣਾਤ੍ ਕਾਲਸ੍ਯ ਪ੍ਰਵਿਭਕ੍ਤਾ. ਏਕੇਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨ ਤਤ੍ਸੂਤ੍ਰਤ੍ਰਿਤਦ੍ਵਯਾਦਿਭੇਦਪੂਰ੍ਵਿਕਾਯਾਃ ਸ੍ਕਂਧੇਸ਼ੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਖ੍ਯਾਯਾਃ ਏਕੇਨ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਨ ਤਦਵਚ੍ਛਿਨ੍ਨੈਕਾਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼– ----------------------------------------------------------------------------- ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕਾ ਅਤਿਕ੍ਰਮਣ ਕਰਨੇਵਾਲੇ [–ਲਾਁਘਨੇਵਾਲੇ] ਅਪਨੇ ਗਤਿਪਰਿਣਾਮਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ –‘ਸਮਯ’ ਨਾਮਕ ਕਾਲਕਾ ਵਿਭਾਗ ਕਰਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਕਾਲਕਾ ਵਿਭਾਜਕ ਹੈ; ਵਹ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸਂਖ੍ਯਾਕਾ ਭੀ ੧ਵਿਭਾਜਕ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ [੧] ਵਹ ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਸਕੇ ਰਚੇ ਜਾਨੇਵਾਲੇ ਦੋ ਆਦਿ ਭੇਦੋਂਸੇ ਲੇਕਰ [ਤੀਨ ਅਣੁ, ਚਾਰ ਅਣੁ, ਅਸਂਖ੍ਯ ਅਣੁ ਇਤ੍ਯਾਦਿ] ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਖ੍ਯਾਕੇ ਵਿਭਾਗ ਸ੍ਕਂਧੋਂਮੇਂ ਕਰਤਾ ਹੈ, [੨] ਵਹ ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਸਕੀ ਜਿਤਨੀ ਮਰ੍ਯਾਦਾਵਾਲੇ ਏਕ ‘੨ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼’ ਸੇ ਲੇਕਰ [ਦੋ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਤੀਨ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਅਸਂਖ੍ਯ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਇਤ੍ਯਾਦਿ] ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਸਂਖ੍ਯਾਕੇ ਵਿਭਾਗ ਕਰਤਾ ਹੈ, [੩] ਵਹ ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਏਕ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕਾ ਅਤਿਕ੍ਰਮ ਕਰਨੇਵਾਲੇ ਉਸਕੇ ਗਤਿਪਰਿਣਾਮ ਜਿਤਨੀ ਮਰ੍ਯਾਦਾਵਾਲੇ ‘੩ਸਮਯ’ ਸੇ ਲੇਕਰ [ਦੋਸਮਯ, ਤੀਨ ਸਮਯ, ਅਸਂਖ੍ਯ ਸਮਯ ਇਤ੍ਯਾਦਿ] ਕਾਲਸਂਖ੍ਯਾਕੇ ਵਿਭਾਗ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਔਰ [੪] ਵਹ ਏਕ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ ਉਸਮੇਂ ਵਿਵਰ੍ਤਨ ਪਾਨੇਵਾਲੇ [–ਪਰਿਵਰ੍ਤਿਤ, ਪਰਿਣਮਿਤ] ਜਘਨ੍ਯ ਵਰ੍ਣਾਦਿਭਾਵਕੋ ਜਾਨਨੇਵਾਲੇ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਲੇਕਰ ਭਾਵਸਂਖ੍ਯਾਕੇ ਵਿਭਾਗ ਕਰਤਾ ਹੈ.. ੮੦.. --------------------------------------------------------------------------
੧. ਵਿਭਾਜਕ = ਵਿਭਾਗ ਕਰਨੇਵਾਲਾ; ਮਾਪਨੇਵਾਲਾ. [ਸ੍ਕਂਧੋਂਮੇਂ ਦ੍ਰਵ੍ਯਸਂਖ੍ਯਾਕਾ ਮਾਪ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵੇ ਕਿਤਨੇ ਅਣੁਓਂ–
ਪਰਮਾਣੁਓਂਸੇ ਬਨੇ ਹੈਂ ਐਸਾ ਮਾਪ] ਕਰਨੇਮੇਂ ਅਣੁਓਂਕੀ–ਪਰਮਾਣੁਓਂਕੀ–ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਆਤੀ ਹੈ, ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਵੈਸਾ ਮਾਪ ਪਰਮਾਣੁ
ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾ ਮਾਪਕਾ ਏਕਕ ‘ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼’ ਹੈ ਔਰ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕੀ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਮੇਂ ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਆਤੀ
ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਕ੍ਸ਼ੇਲ਼ਕਾ ਮਾਪ ਭੀ ਪਰਮਾਣੁ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਕਾਲਕੇ ਮਾਪ ਏਕਕ ‘ਸਮਯ’ ਹੈ ਔਰ ਸਮਯਕੀ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਮੇਂ
ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ ਆਤੀ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਕਾਲਕਾ ਮਾਪ ਭੀ ਪਰਮਾਣੁ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਜ੍ਞਾਨਭਾਵਕੇ [ਜ੍ਞਾਨਪਰ੍ਯਾਯਕੇ]
ਮਾਪਕਾ ਏਕਕ ‘ਪਰਮਾਣੁਮੇਂਂ ਪਰਿਣਮਿਤ ਜਘਨ੍ਯ ਵਰ੍ਣਾਦਿਭਾਵਕੋ ਜਾਨੇ ਉਤਨਾ ਜ੍ਞਾਨ’ ਹੈ ਔਰ ਉਸਮੇਂ ਪਰਮਾਣੁਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾ
ਆਤੀ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਭਾਵਕਾ [ਜ੍ਞਾਨਭਾਵਕਾ] ਮਾਪ ਭੀ ਪਰਮਾਣੁ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੋਤਾ ਹੈ. ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਰਮਾਣੁ ਦ੍ਰਵ੍ਯ, ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ, ਕਾਲ
ਔਰ ਭਾਵ ਮਾਪ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਯੇ ਗਜ ਸਮਾਨ ਹੈ]
੨. ਏਕ ਪਰਮਾਣੁਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਜਿਤਨੇ ਆਕਾਸ਼ਕੇ ਭਾਗਕੋ [ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕੋ] ‘ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼’ ਕਹਾ ਜਾਤ ਹੈ. ਵਹ ‘ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼’
ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਕਾ ‘ਏਕਕ’ ਹੈ. [ਗਿਨਤੀਕੇ ਲਿਯੇ, ਕਿਸੀ ਵਸ੍ਤੁਕੇ ਜਿਤਨੇ ਪਰਿਮਾਣਕੋ ‘ਏਕ ਮਾਪ’ ਮਾਨਾ ਜਾਯੇ, ਉਤਨੇ
ਪਰਿਮਾਣਕੋ ਉਸ ਵਸ੍ਤੁਕਾ ‘ਏਕਕ’ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ.]
੩. ਪਰਮਾਣੁਕੋ ਏਕ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ੇਸੇ ਦੂਸਰੇ ਅਨਨ੍ਤਰ ਆਕਾਸ਼ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਮੇਂ [ਮਂਦਗਤਿਸੇ] ਜਾਤੇ ਹੁਏ ਜੋ ਕਾਲ ਲਗਤਾ ਹੈ ਉਸੇ
‘ਸਮਯ’ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ.