ਧਰ੍ਮਸ੍ਯ ਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵੇ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਾਂਤੋਯਮ੍.
ਯ੍ਥੋਦਕਂ ਸ੍ਵਯਮਗਚ੍ਛਦਗਮਯਚ੍ਚ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਾਂ ਮਤ੍ਸ੍ਯਾਨਾਮੁਦਾਸੀਨਾਵਿਨਾਭੂਤਸਹਾਯ– ਕਾਰਣਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵੇਨ ਗਮਨਮਨੁਗ੍ਰੁਹ੍ਣਾਤਿ, ਤਥਾ ਧਰ੍ਮੋਪਿ ਸ੍ਵਯਮਗਚ੍ਛਨ੍ ਅਗਮਯਂਸ਼੍ਚ ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਗਚ੍ਛਤਾਂ ਜੀਵਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਮੁਦਾਸੀਨਾਵਿਨਾਭੂਤਸਹਾਯਕਾਰਣਮਾਤ੍ਰਤ੍ਵੇਨ ਗਮਨਮੁਨਗ੍ਰੁਹ੍ਣਾਤਿ ਇਤਿ..੮੫..
ਠਿਦਿਕਿਰਿਯਾਜੁਤ੍ਤਾਣਂ ਕਾਰਣਭੂਦਂ ਤੁ ਪੁਢਵੀਵ.. ੮੬..
ਸ੍ਥਿਤਿਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤਾਨਾਂ ਕਾਰਣਭੂਤਂ ਤੁ ਪ੍ਰੁਥਿਵੀਵ.. ੮੬..
-----------------------------------------------------------------------------
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਧਰ੍ਮਕੇ ਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵਕਾ ਦ੍ਰਸ਼੍ਟਾਨ੍ਤ ਹੈ.
ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪਾਨੀ ਸ੍ਵਯਂ ਗਮਨ ਨ ਕਰਤਾ ਹੁਆ ਔਰ [ਪਰਕੋ] ਗਮਨ ਨ ਕਰਾਤਾ ਹੁਆ, ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਗਮਨ ਕਰਤੀ ਹੁਈ ਮਛਲਿਯੋਂਕੋ ਉਦਾਸੀਨ ਅਵਿਨਾਭਾਵੀ ਸਹਾਯਰੂਪ ਕਾਰਣਮਾਤ੍ਰਰੂਪਸੇ ਗਮਨਮੇਂ ਅਨੁਗ੍ਰਹ ਕਰਤਾ ਹੈ, ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧਰ੍ਮ [ਧਰ੍ਮਾਸ੍ਤਿਕਾਯ] ਭੀ ਸ੍ਵਯਂ ਗਮਨ ਨ ਕਰਤਾ ਹੁਆ ਐਰ [ਪਰਕੋ] ਗਮਨ ਨ ਕਰਾਤਾ ਹੁਆ, ਸ੍ਵਯਮੇਵ ਗਮਨ ਕਰਤੇ ਹੁਏ ਜੀਵ–ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੋ ਉਦਾਸੀਨ ਅਵਿਨਾਭਾਵੀ ਸਹਾਯਰੂਪ ਕਾਰਣਮਾਤ੍ਰਰੂਪਸੇ ਗਮਨਮੇਂ ਅਨੁਗ੍ਰਹ ਕਰਤਾ ਹੈ.. ੮੫..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯਥਾ] ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ [ਧਰ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਂ ਭਵਤਿ] ਧਰ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯ ਹੈ [ਤਥਾ] ਉਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ [ਅਧਰ੍ਮਾਖ੍ਯਮ੍ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮ੍] ਅਧਰ੍ਮ ਨਾਮਕਾ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਭੀ [ਜਾਨੀਹਿ] ਜਾਨੋ; [ਤਤ੍ ਤੁ] ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹ [ਗਤਿਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤਕੋ ਕਾਰਣਭੂਤ ਹੋਨੇਕੇ ਬਦਲੇ] [ਸ੍ਥਿਤਿਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤਾਨਾਮ੍] ਸ੍ਥਿਤਿਕ੍ਰਿਯਾਯੁਕ੍ਤਕੋ [ਪ੍ਰੁਥਿਵੀ ਇਵ] ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀਕੀ ਭਾਁਤਿ [ਕਾਰਣਭੂਤਮ੍] ਕਾਰਣਭੂਤ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸ੍ਥਿਤਿਕ੍ਰਿਯਾਪਰਿਣਤ ਜੀਵ–ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ ਹੈ].
-------------------------------------------------------------------------- ਗਮਨਮੇਂ ਅਨੁਗ੍ਰਹ ਕਰਨਾ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਗਮਨਮੇਂ ਉਦਾਸੀਨ ਅਵਿਨਾਭਾਵੀ ਸਹਾਯਰੂਪ [ਨਿਮਿਤ੍ਤਰੂਪ] ਕਾਰਣਮਾਤ੍ਰ ਹੋਨਾ.
ਪਣ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਆ ਛੇ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ ਮਾਫਕ ਹੇਤੁ ਥਿਤਿਪਰਿਣਮਿਤਨੇ. ੮੬.
੧੩੬