] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਚੇਤ੍, ਸਰ੍ਵੇ ਹਿ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤਿਮਂਤਃ ਪਦਾਰ੍ਥਾਃ ਸ੍ਵਪਰਿਣਾਮੈਰੇਵ ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤੀ ਕੁਰ੍ਵਂਤੀਤਿ.. ੮੯..
–ਇਤਿ ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਂ ਸਮਾਪ੍ਤਮ੍.
ਅਥ ਆਕਾਸ਼ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਮ੍.
ਸਵ੍ਵੇਸਿਂ ਜੀਵਾਣਂ ਸੇਸਾਸਂ ਤਹ ਯ ਪੁਗ੍ਗਲਾਣਂ ਚ.
ਜਂ ਦੇਦਿ ਵਿਵਰਮਖਿਲਂ ਤਂ ਲੋਗੇ ਹਵਦਿ ਆਗਾਸਂ.. ੯੦..
ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਂ ਜੀਵਾਨਾਂ ਸ਼ੇਸ਼ਾਣਾਂ ਤਥੈਵ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਚ.
ਯਦ੍ਰਦਾਤਿ ਵਿਵਰਮਖਿਲਂ ਤਲ੍ਲੋਕੇ ਭਵਤ੍ਯਾਕਾਸ਼ਮ੍.. ੯੦..
ਯਦ੍ਰਦਾਤਿ ਵਿਵਰਮਖਿਲਂ ਤਲ੍ਲੋਕੇ ਭਵਤ੍ਯਾਕਾਸ਼ਮ੍.. ੯੦..
-----------------------------------------------------------------------------
ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ– ਐਸਾ ਹੋ ਤੋ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤਿਮਾਨ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕੋ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤਿ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੋਤੀ ਹੈ?
ਉਤ੍ਤਰਃ– ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਮਸ੍ਤ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤਿਮਾਨ ਪਦਾਰ੍ਥ ਅਪਨੇ ਪਰਿਣਾਮੋਂਸੇ ਹੀ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤਿ ਕਰਤੇ ਹੈਂ.. ੮੯..
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧਰ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯ ਔਰ ਅਧਰ੍ਮਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ.
ਅਬ ਆਕਾਸ਼ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਹੈ.
ਗਾਥਾ ੯੦
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਲੋਕੇ] ਲੋਕਮੇਂ [ਜੀਵਾਨਾਮ੍] ਜੀਵੋਂਕੋ [ਚ] ਔਰ [ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਮ੍] ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੋ [ਤਥਾ ਏਵ] ਵੈਸੇ ਹੀ [ਸਰ੍ਵੇਸ਼ਾਮ੍ ਸ਼ੇਸ਼ਾਣਾਮ੍] ਸ਼ੇਸ਼ ਸਮਸ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੋ [ਯਦ੍] ਜੋ [ਅਖਿਲਂ ਵਿਵਰਂ] ਸਮ੍ਪੂਰ੍ਣ ਅਵਕਾਸ਼ [ਦਦਾਤਿ] ਦੇਤਾ ਹੈ, [ਤਦ੍] ਵਹ [ਆਕਾਸ਼ਮ੍ ਭਵਤਿ] ਆਕਾਸ਼ ਹੈ. --------------------------------------------------------------------------
ਜੇ ਲੋਕਮਾਂ ਜੀਵ–ਪੁਦ੍ਗਲੋਨੇ, ਸ਼ੇਸ਼ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਮਸ੍ਤਨੇ
ਅਵਕਾਸ਼ ਦੇ ਛੇ ਪੂਰ੍ਣ, ਤੇ ਆਕਾਸ਼ਨਾਮਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਛੇ. ੯੦.
ਅਵਕਾਸ਼ ਦੇ ਛੇ ਪੂਰ੍ਣ, ਤੇ ਆਕਾਸ਼ਨਾਮਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਛੇ. ੯੦.
੧੪੨