ਪ੍ਰੁਥਗੁਪਲਬ੍ਧਿਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਣਿ ਕੁਵੈਤ੍ਯੇਕਤ੍ਵਮਨ੍ਯਤ੍ਵਮ੍.. ੯੬..
ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਲੋਕਾਕਾਸ਼ਾਨਾਮਵਗਾਹਵਸ਼ਾਦੇਕਤ੍ਵੇਪਿ ਵਸ੍ਤੁਤ੍ਵੇਨਾਨ੍ਯਤ੍ਵਮਤ੍ਰੋਕ੍ਤਮ੍.
ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਲੋਕਾਕਾਸ਼ਾਨਿ ਹਿ ਸਮਾਨਪਰਿਮਾਣਤ੍ਵਾਤ੍ਸਹਾਵਸ੍ਥਾਨਮਾਤ੍ਰੇਣੈਵੈਕਤ੍ਵਭਾਞ੍ਜਿ. ਵਸ੍ਤੁਤਸ੍ਤੁ ਵ੍ਯਵਹਾਰੇਣ ਗਤਿਸ੍ਥਿਤ੍ਯਵਗਾਹਹੇਤੁਤ੍ਵਰੂਪੇਣ ਨਿਸ਼੍ਚਯੇਨ ਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਰੂਪੇਣ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ੇਣ ਪ੍ਰੁਥਗੁਪ– ਲਭ੍ਯਮਾਨੇਨਾਨ੍ਯਤ੍ਵਭਾਞ੍ਜ੍ਯੇਵ ਭਵਂਤੀਤਿ.. ੯੬..
-----------------------------------------------------------------------------
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਧਰ੍ਮਾਧਰ੍ਮਾਕਾਸ਼ਾਨਿ] ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਆਕਾਸ਼ [ਲੋਕਾਕਾਸ਼] [ਸਮਾਨਪਰਿਮਾਣਾਨਿ] ਸਮਾਨ ਪਰਿਮਾਣਵਾਲੇ [ਅਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭੂਤਾਨਿ] ਅਪ੍ਰੁਥਗ੍ਭੂਤ ਹੋਨੇਸੇ ਤਥਾ [ਪ੍ਰੁਥਗੁਪਲਬ੍ਧਿਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਣਿ] ਪ੍ਰੁਥਕ–ਉਪਲਬ੍ਧ [ਭਿਨ੍ਨ–ਭਿਨ੍ਨ] ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਵਾਲੇ ਹੋਨੇਸੇ [ਏਕਤ੍ਵਮ੍ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਮ੍] ਏਕਤ੍ਵ ਤਥਾ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਕੋ [ਕੁਰ੍ਵਂਤਿ] ਕਰਤੇ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾਁ, ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਲੋਕਾਕਾਸ਼ਕਾ ਅਵਗਾਹਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਏਕਤ੍ਵ ਹੋਨੇ ਪਰ ਭੀ ਵਸ੍ਤੁਰੂਪਸੇ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ .
ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਲੋਕਾਕਾਸ਼ ਸਮਾਨ ਪਰਿਮਾਣਵਾਲੇ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਸਾਥ ਰਹਨੇ ਮਾਤ੍ਰਸੇ ਹੀ [–ਮਾਤ੍ਰ ਏਕਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਾਵਗਾਹਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਹੀ] ਏਕਤ੍ਵਵਾਲੇ ਹੈਂ; ਵਸ੍ਤੁਤਃ ਤੋ [੧] ਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ ਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵ, ਸ੍ਥਿਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵ ਔਰ ਅਵਗਾਹਹੇਤੁਤ੍ਵਰੂਪ [ਪ੍ਰੁਥਕ੍–ਉਪਲਬ੍ਧ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ] ਤਥਾ [੨] ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ੧ਵਿਭਕ੍ਤਪ੍ਰਦੇਸ਼ਤ੍ਵਰੂਪ ਪ੍ਰੁਥਕ੍–ਉਪਲਬ੍ਧ ੨ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ, ਵੇ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵਵਾਲੇ ਹੀ ਹੈਂ.
ਭਾਵਾਰ੍ਥਃ– ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਲੋਕਾਕਾਸ਼ਕਾ ਏਕਤ੍ਵ ਤੋ ਮਾਤ੍ਰ ਏਕਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰਾਵਗਾਹਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਹੀ ਕਹਾ ਜਾ ਸਕਤਾ ਹੈ; ਵਸ੍ਤੁਰੂਪਸੇ ਤੋ ਉਨ੍ਹੇਂ ਅਨ੍ਯਤ੍ਵ ਹੀ ਹੈ, ਕ੍ਯੋਂਕਿ [੧] ਉਨਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਗਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵ, ਸ੍ਥਿਤਿਹੇਤੁਤ੍ਵ ਔਰ ਅਵਗਾਹਹੇਤੁਤ੍ਵਰੂਪ ਭਿਨ੍ਨ–ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ ਤਥਾ [੨] ਉਨਕੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭੀ ਭਿਨ੍ਨ–ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ.. ੯੬..
ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਆਕਾਸ਼ਦ੍ਰਵ੍ਯਾਸ੍ਤਿਕਾਯਕਾ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨ ਸਮਾਪ੍ਤ ਹੁਆ. --------------------------------------------------------------------------
੧੪੮
੧. ਵਿਭਕ੍ਤ=ਭਿਨ੍ਨ. [ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਆਕਾਸ਼ਕੋ ਭਿਨ੍ਨਪ੍ਰਦੇਸ਼ਪਨਾ ਹੈ.]
੨. ਵਿਸ਼ੇਸ਼=ਖਾਸਿਯਤ; ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਤਾ; ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ. [ਵ੍ਯਵਹਾਰਸੇ ਤਥਾ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਧਰ੍ਮ, ਅਧਰ੍ਮ ਔਰ ਆਕਾਸ਼ਕੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪ੍ਰੁਥਕ੍
ਉਪਲਬ੍ਧ ਹੈਂ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਭਿਨ੍ਨ–ਭਿਨ੍ਨ ਦਿਖਾਈ ਦੇਤੇ ਹੈਂ.]