੧੫੦
ਅਚੇਤਨਃ ਕਾਲਃ ਅਚੇਤਨੋ ਧਰ੍ਮਃ ਅਚੇਤਨੋਧਰ੍ਮਃ ਅਚੇਤਨਃ ਪੁਦ੍ਗਲਃ, ਚੇਤਨੋ ਜੀਵ ਏਵੈਕ ਇਤਿ.. ੯੭..
ਪੁਗ੍ਗਲਕਰਣਾ ਜੀਵਾ ਖਂਧਾ ਖਲੁ ਕਾਲਕਰਣਾ ਦੁ.. ੯੮..
ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਾ ਜੀਵਾਃ ਸ੍ਕਂਧਾ ਖਲੁ ਕਾਲਕਰਣਾਸ੍ਤੁ.. ੯੮..
ਅਤ੍ਰ ਸਕ੍ਰਿਯਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਵਮੁਕ੍ਤਮ੍. ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਂਤਰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਹੇਤੁਃ ਪਰਿਸ੍ਪਂਦਨਰੂਪਪਰ੍ਯਾਯਃ ਕ੍ਰਿਯਾ. ਤਤ੍ਰ ਸਕ੍ਰਿਯਾ ਬਹਿਰਙ੍ਗਸਾਧਨੇਨ ਸਹਭੂਤਾਃ ਜੀਵਾਃ, ਸਕ੍ਰਿਯਾ ਬਹਿਰਙ੍ਗਸਾਧਨੇਨ ਸਹਭੂਤਾਃ ਪੁਦ੍ਗਲਾਃ. ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਮਾਕਾਸ਼ਂ, ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯੋ ਧਰ੍ਮਃ, ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯੋਧਰ੍ਮਃ, ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਃ ਕਾਲਃ. ਜੀਵਾਨਾਂ ਸਕ੍ਰਿਯਤ੍ਵਸ੍ਯ ਬਹਿਰਙ੍ਗ– ਸਾਧਨਂ ਕਰ੍ਮਨੋਕਰ੍ਮੋਪਚਯਰੂਪਾਃ ਪੁਦ੍ਗਲਾ ਇਤਿ ਤੇ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਾਃ. -----------------------------------------------------------------------------
ਪਰਰੂਪਮੇਂ ੧ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਦ੍ਵਾਰਾ [–ਮੂਰ੍ਤਦ੍ਰਵ੍ਯਕੇ ਸਂਯੋਗਕੀ ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ] ਮੂਰ੍ਤ ਭੀ ਹੈ, ਧਰ੍ਮ ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈ, ਅਧਰ੍ਮ ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈੇ; ਪੁਦ੍ਗਲ ਹੀ ਏਕ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈ. ਆਕਾਸ਼ ਅਚੇਤਨ ਹੈ, ਕਾਲ ਅਚੇਤਨ ਹੈ, ਧਰ੍ਮ ਅਚੇਤਨ ਹੈ, ਅਧਰ੍ਮ ਅਚੇਤਨ ਹੈ, ਪੁਦ੍ਗਲ ਅਚੇਤਨ ਹੈ; ਜੀਵ ਹੀ ਏਕ ਚੇਤਨ ਹੈ.. ੯੭..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਸਹ ਜੀਵਾਃ ਪੁਦ੍ਗਲਕਾਯਾਃ] ਬਾਹ੍ਯ ਕਰਣ ਸਹਿਤ ਸ੍ਥਿਤ ਜੀਵ ਔਰ ਪੁਦ੍ਗਲ [ਸਕ੍ਰਿਯਾਃ ਭਵਨ੍ਤਿ] ਸਕ੍ਰਿਯ ਹੈ, [ਨ ਚ ਸ਼ੇਸ਼ਾਃ] ਸ਼ੇਸ਼ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਸਕ੍ਰਿਯ ਨਹੀਂ ਹੈਂ [ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈਂ]; [ਜੀਵਾਃ] ਜੀਵ [ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਾਃ] ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਵਾਲੇ [–ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਸਕ੍ਰਿਯਪਨੇਮੇਂ ਪੁਦ੍ਗਲ ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨ ਹੋ ਐਸੇ] ਹੈਂ[ਸ੍ਕਂਧਾਃ ਖਲੁ ਕਾਲਕਰਣਾਃ ਤੁ] ਔਰ ਸ੍ਕਨ੍ਧ ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਪੁਦ੍ਗਲ ਤੋ ਕਾਲਕਰਣਵਾਲੇ [–ਜਿਨ੍ਹੇਂ ਸਕ੍ਰਿਯਪਨੇਮੇਂ ਕਾਲ ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨ ਹੋ ਐਸੇ] ਹੈਂ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹਾਁ [ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਂਕਾ] ਸਕ੍ਰਿਯ–ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਪਨਾ ਕਹਾ ਗਯਾ ਹੈ.
ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਾਨ੍ਤਰਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕਾ ਹੇਤੁ [–ਅਨ੍ਯ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ਕੀ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤਿਕਾ ਕਾਰਣ] ਐਸੀ ਜੋ ਪਰਿਸ੍ਪਂਦਰੂਪ ਪਰ੍ਯਾਯ, ਵਹ ਕ੍ਰਿਯਾ ਹੈ. ਵਹਾਁ, ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨਕੇ ਸਾਥ ਰਹਨੇਵਾਲੇ ਜੀਵ ਸਕ੍ਰਿਯ ਹੈਂ; ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨਕੇ ਸਾਥ ਰਹਨੇਵਾਲੇ ਪੁਦ੍ਗਲ ਸਕ੍ਰਿਯ ਹੈਂ. ਆਕਾਸ਼ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈ; ਧਰ੍ਮ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈ; ਅਧਰ੍ਮ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈ ; ਕਾਲ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------- ੧. ਜੀਵ ਨਿਸ਼੍ਚਯਸੇ ਅਮੂਰ੍ਤ–ਅਖਣ੍ਡ–ਏਕਪ੍ਰਤਿਭਾਸਮਯ ਹੋਨੇਸੇ ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈ, ਰਾਗਾਦਿਰਹਿਤ ਸਹਜਾਨਨ੍ਦ ਜਿਸਕਾ ਏਕ ਸ੍ਵਭਾਵ
ਛੇ ਕਾਲ ਪੁਦ੍ਗਲਨੇ ਕਰਣ, ਪੁਦ੍ਗਲ ਕਰਣ ਛੇ ਜੀਵਨੇ. ੯੮.