ਕਹਾਨਜੈਨਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਮਾਲਾ] ਸ਼ਡ੍ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਵਰ੍ਣਨ
ਤਦਭਾਵਾਨ੍ਨਿਃਕ੍ਰਿਯਤ੍ਵਂ ਸਿਦ੍ਧਾਨਾਮ੍. ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਂ ਸਕ੍ਰਿਯਤ੍ਵਸ੍ਯ ਬਹਿਰਙ੍ਗਸਾਧਨਂ ਪਰਿਣਾਮਨਿਰ੍ਵਰ੍ਤਕਃ ਕਾਲ ਇਤਿ ਤੇ ਕਾਲਕਰਣਾਃ ਨ ਚ ਕਾਰ੍ਮਾਦੀਨਾਮਿਵ ਕਾਲਸ੍ਯਾਭਾਵਃ. ਤਤੋ ਨ ਸਿਦ੍ਧਾਨਾਮਿਵ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਤ੍ਵਂ ਪੁਦ੍ਗਲਾਨਾਮਿਤਿ.. ੯੮..
ਸੇਸਂ ਹਵਦਿ ਅਮੂਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਉਭਯਂ ਸਮਾਦਿਯਦਿ.. ੯੯..
ਸ਼ੇਸ਼ਂ ਭਵਤ੍ਯਮੂਰ੍ਤਂ ਚਿਤਮੁਭਯਂ ਸਮਾਦਦਾਤਿ.. ੯੯..
----------------------------------------------------------------------------
ਜੀਵੋਂਕੋ ਸਕ੍ਰਿਯਪਨੇਕਾ ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨ ਕਰ੍ਮ–ਨੋਕਰ੍ਮਕੇ ਸਂਚਯਰੂਪ ਪੁਦ੍ਗਲ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਜੀਵ ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਵਾਲੇ ਹੈਂ. ਉਸਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ [–ਪੁਦ੍ਗਲਕਰਣਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ] ਸਿਦ੍ਧੋਂਕੋ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਪਨਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਸਿਦ੍ਧੋਂਕੋ ਕਰ੍ਮ–ਨੋਕਰ੍ਮਕੇ ਸਂਚਯਰੂਪ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ ਵੇ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯ ਹੈਂ.] ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੋ ਸਕ੍ਰਿਯਪਨੇਕਾ ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨ ਪਰਿਣਾਮਨਿਸ਼੍ਪਾਦਕ ਕਾਲ ਹੈ; ਇਸਲਿਯੇ ਪੁਦ੍ਗਲ ਕਾਲਕਰਣਵਾਲੇ ਹੈਂ.
ਕਰ੍ਮਾਦਿਕਕੀ ਭਾਁਤਿ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਰ੍ਮ–ਨੋਕਰ੍ਮਰੂਪ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ] ਕਾਲਕਾ ਅਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; ਇਸਲਿਯੇ ਸਿਦ੍ਧੋਂਕੀ ਭਾਁਤਿ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਿਦ੍ਧੋਂਕੋ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਪਨਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ] ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੋ ਨਿਸ਼੍ਕ੍ਰਿਯਪਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ.. ੯੮..
[ਤੇ ਮੂਰ੍ਤਾਃ ਭਵਨ੍ਤਿ] ਵੇ ਮੂਰ੍ਤ ਹੈਂ ਔਰ [ਸ਼ੇਸ਼ਂ] ਸ਼ੇਸ਼ ਪਦਾਰ੍ਥਸਮੂਹ [ਅਮੂਰ੍ਤਂ ਭਵਤਿ] ਅਮੂਰ੍ਤ ਹੈਂ. [ਚਿਤ੍ਤਮ੍] ਚਿਤ੍ਤ [ਉਭਯਂ] ਉਨ ਦੋਨੋਂਕੋ [ਸਮਾਦਦਾਤਿ] ਗ੍ਰਹਣ ਕਰਤਾ ਹੈ [ਜਾਨਤਾ ਹੈ]. -------------------------------------------------------------------------- ਪਰਿਣਾਮਨਿਸ਼੍ਪਾਦਕ=ਪਰਿਣਾਮਕੋ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਕਰਨੇਵਾਲਾ; ਪਰਿਣਾਮ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਨੇਮੇਂ ਜੋ ਨਿਮਿਤ੍ਤਭੂਤ [ਬਹਿਰਂਗ ਸਾਧਨਭੂਤ]
ਛੇ ਜੀਵਨੇ ਜੇ ਵਿਸ਼ਯ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਗ੍ਰਾਹ੍ਯ, ਤੇ ਸੌ ਮੂਰ੍ਤ ਛੇ;
ਬਾਕੀ ਬਧੁਂਯ ਅਮੂਰ੍ਤ ਛੇ; ਮਨ ਜਾਣਤੁਂ ਤੇ ਉਭਯ ਨੇ. ੯੯.