ਵ੍ਯਵਹਾਰਜੀਵਤ੍ਵੈਕਾਂਤਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿਨਿਰਾਸੋਯਮ੍.
ਯ ਇਮੇ ਏਕੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਯਃ ਪ੍ਰੁਥਿਵੀਕਾਯਿਕਾਦਯਸ਼੍ਚਾਨਾਦਿਜੀਵਪੁਦ੍ਗਲਪਰਸ੍ਪਰਾਵਗਾਹਮਵਲੋਕ੍ਯ ਵ੍ਯ– ਵਹਾਰਨਯੇਨ ਜੀਵਪ੍ਰਾਧਾਨ੍ਯਾਞ੍ਜੀਵਾ ਇਤਿ ਪ੍ਰਜ੍ਞਾਪ੍ਯਂਤੇ. ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯੇਨ ਤੇਸ਼ੁ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਦੀਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਣਿ ਪ੍ਰੁਥਿਵ੍ਯਾਦਯਸ਼੍ਚ ਕਾਯਾਃ ਜੀਵਲਕ੍ਸ਼ਣਭੂਤਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਾਭਾਵਾਨ੍ਨ ਜੀਵਾ ਭਵਂਤੀਤਿ. ਤੇਸ਼੍ਵੇਵ ਯਤ੍ਸ੍ਵਪਰਪਰਿਚ੍ਛਿਤ੍ਤਿਰੂਪੇਣ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨਂ ਜ੍ਞਾਨਂ ਤਦੇਵ ਗੁਣਗੁਣਿਨੋਃ ਕਥਞ੍ਚਿਦਭੇਦਾਜ੍ਜੀਵਤ੍ਵੇਨ ਪ੍ਰਰੂਪ੍ਯਤ ਇਤਿ.. ੧੨੧..
ਕੁਵ੍ਵਦਿ ਹਿਦਮਹਿਦਂ ਵਾ ਭੁਂਜਦਿ ਜੀਵੋ ਫਲਂ ਤੇਸਿਂ.. ੧੨੨..
ਕਰੋਤਿ ਹਿਤਮਹਿਤਂ ਵਾ ਭੁਂਕ੍ਤੇ ਜੀਵਃ ਫਲਂ ਤਯੋਃ.. ੧੨੨..
----------------------------------------------------------------------------- ਪ੍ਰਕਾਰਕੀ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰੋਕ੍ਤ ਕਾਯੇਂ ਭੀ ਜੀਵ ਨਹੀਂ ਹੈ; [ਤੇਸ਼ੁ] ਉਨਮੇਂ [ਯਦ੍ ਜ੍ਞਾਨਂ ਭਵਤਿ] ਜੋ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ [ਤਤ੍ ਜੀਵਃ] ਵਹ ਜੀਵ ਹੈ [ਇਤਿ ਚ ਪ੍ਰਰੂਪਯਨ੍ਤਿ] ਐਸੀ [ਜ੍ਞਾਨੀ] ਪ੍ਰਰੂਪਣਾ ਕਰਤੇ ਹੈਂ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਵ੍ਯਵਹਾਰਜੀਵਤ੍ਵਕੇ ਏਕਾਨ੍ਤਕੀ ਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿਕਾ ਖਣ੍ਡਨ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜਿਸੇ ਮਾਤ੍ਰ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਜੀਵ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਉਸਕਾ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਜੀਵਰੂਪਸੇ ਸ੍ਵੀਕਾਰ ਕਰਨਾ ਉਚਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਐਸਾ ਯਹਾਁ ਸਮਝਾਯਾ ਹੈ].
ਯਹ ਜੋ ਏਕੇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿ ਤਥਾ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀਕਾਯਿਕਾਦਿ, ‘ਜੀਵ’ ਕਹੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ, ਅਨਾਦਿ ਜੀਵ –ਪੁਦ੍ਗਲਕਾ ਪਰਸ੍ਪਰ ਅਵਗਾਹ ਦੇਖਕਰ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਯਸੇ ਜੀਵਕੇ ਪ੍ਰਾਧਾਨ੍ਯ ਦ੍ਵਾਰਾ [–ਜੀਵਕੋ ਮੁਖ੍ਯਤਾ ਦੇਕਰ] ‘ਜੀਵ’ ਕਹੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ. ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਉਨਮੇਂ ਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਨਾਦਿ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਁ ਤਥਾ ਪ੍ਰੁਥ੍ਵੀ–ਆਦਿ ਕਾਯੇਂ, ਜੀਵਕੇ ਲਕ੍ਸ਼ਣਭੂਤ ਚੈਤਨ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ, ਜੀਵ ਨਹੀਂ ਹੈਂ; ਉਨ੍ਹੀਂਮੇਂ ਜੋ ਸ੍ਵਪਰਕੋ ਜ੍ਞਪ੍ਤਿਰੂਪਸੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਮਾਨ ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ ਵਹੀ, ਗੁਣ–ਗੁਣੀਕੇ ਕਥਂਚਿਤ੍ ਅਭੇਦਕੇ ਕਾਰਣ, ਜੀਵਰੂਪਸੇ ਪ੍ਰਰੂਪਿਤ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ.. ੧੨੧..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਜੀਵਃ] ਜੀਵ [ਸਰ੍ਵਂ ਜਾਨਾਤਿ ਪਸ਼੍ਯਤਿ] ਸਬ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਔਰ ਦੇਖਤਾ ਹੈ, [ਸੌਖ੍ਯਮ੍ ਇਚ੍ਛਤਿ] ਸੁਖਕੀ ਇਚ੍ਛਾ ਕਰਤਾ ਹੈ, [ਦੁਃਖਾਤ੍ ਬਿਭੇਤਿ] ਦੁਃਖਸੇ ਡਰਤਾ ਹੈ, [ਹਿਤਮ੍ ਅਹਿਤਮ੍ ਕਰੋਤਿ] -------------------------------------------------------------------------- ਪ੍ਰਤਿਪਤ੍ਤਿ = ਸ੍ਵੀਕ੍ਰੁਤਿ; ਮਾਨ੍ਯਤਾ.
ਹਿਤ–ਅਹਿਤ ਜੀਵ ਕਰੇ ਅਨੇ ਹਿਤ–ਅਹਿਤਨੁਂ ਫਲ਼ ਭੋਗਵੇ. ੧੨੨.
੧੮੦