] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
੨੩੨
ਧਮ੍ਮਾਦੀਸਦ੍ਦਹਣਂ ਸਮ੍ਮਤ੍ਤਂ ਣਾਣਮਂਗਪੁਵ੍ਵਗਦਂ.
ਚੇਟ੍ਠਾ ਤਵਮ੍ਹਿ ਚਰਿਯਾ ਵਵਹਾਰੋ ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੋ ਤ੍ਤਿ.. ੧੬੦..
ਚੇਟ੍ਠਾ ਤਵਮ੍ਹਿ ਚਰਿਯਾ ਵਵਹਾਰੋ ਮੋਕ੍ਖਮਗ੍ਗੋ ਤ੍ਤਿ.. ੧੬੦..
ਧਰ੍ਮਾਦਿਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਂ ਜ੍ਞਾਨਮਙ੍ਗਪੂਰ੍ਵਗਤਮ੍.
ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਤਪਸਿ ਚਰ੍ਯਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰੋ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਇਤਿ.. ੧੬੦..
ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਤਪਸਿ ਚਰ੍ਯਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰੋ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਇਤਿ.. ੧੬੦..
ਨਿਸ਼੍ਚਯਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਸਾਧਨਭਾਵੇਨ ਪੂਰ੍ਵੋਦ੍ਦਿਸ਼੍ਟਵ੍ਯਵਹਾਰਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ੋਯਮ੍. -----------------------------------------------------------------------------
ਗਾਥਾ ੧੬੦
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਧਰ੍ਮਾਦਿਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਂ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵਮ੍] ਧਰ੍ਮਾਸ੍ਤਿਕਾਯਾਦਿਕਾ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ ਸੋ ਸਮ੍ਯਕ੍ਤ੍ਵ [ਅਙ੍ਗਪੂਰ੍ਵਗਤਮ੍ ਜ੍ਞਾਨਮ੍] ਅਂਗਪੂਰ੍ਵਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਜ੍ਞਾਨ ਸੋ ਜ੍ਞਾਨ ਔਰ [ਤਪਸਿ ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਚਰ੍ਯਾ] ਤਪਮੇਂ ਚੇਸ਼੍ਟਾ [–ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿ] ਸੋੇ ਚਾਰਿਤ੍ਰ; [ਇਤਿ] ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ [ਵ੍ਯਵਹਾਰਃ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਃ] ਵ੍ਯਵਹਾਰਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਹੈ.
ਟੀਕਾਃ– ਨਿਸ਼੍ਚਯਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕੇ ਸਾਧਨਰੂਪਸੇ, ਪੂਰ੍ਵੋਦ੍ਸ਼੍ਟਿ [੧੦੭ ਵੀਂ ਗਾਥਾਮੇਂ ਉਲ੍ਲਿਖਿਤ] ਵ੍ਯਵਹਾਰਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕਾ ਯਹ ਨਿਰ੍ਦੇਸ਼ ਹੈ. -------------------------------------------------------------------------
[ਯਹਾਁ ਏਕ ਉਦਾਹਰਣ ਲਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈਃ–
ਸਾਧ੍ਯ–ਸਾਧਨ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧੀ ਸਤ੍ਯਾਰ੍ਥ ਨਿਰੂਪਣ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ ਕਿ ‘ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ ਵਰ੍ਤਤੀ ਹੁਈ ਆਂਸ਼ਿਕ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ
ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ.’ ਅਬ, ‘ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ ਕੈਸੀ ਅਥਵਾ ਕਿਤਨੀ
ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ ਹੈੇ’– ਇਸ ਬਾਤਕੋ ਭੀ ਸਾਥ ਹੀ ਸਾਥ ਸਮਝਨਾ ਹੋ ਤੋ ਵਿਸ੍ਤਾਰਸੇ ਏੈਸਾ ਨਿਰੂਪਣ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਕਿ
‘ਜਿਸ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਮੇਂ, ਉਸਕੇ ਸਾਥ–ਸਾਥ ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭਵਿਕਲ੍ਪ ਹਠ ਵਿਨਾ ਸਹਜਰੂਪਸੇ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਹੋ ਵਹ
ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ.’ ਐਸੇ ਲਮ੍ਬੇ ਕਥਨਕੇ
ਬਦਲੇ, ਐਸਾ ਕਹਾ ਜਾਏ ਕਿ ‘ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭ ਵਿਕਲ੍ਪ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ
ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ,’ ਤੋ ਵਹ ਉਪਚਰਿਤ ਨਿਰੂਪਣ ਹੈ. ਐਸੇ ਉਪਚਰਿਤ ਨਿਰੂਪਣਮੇਂਸੇ ਐਸਾ ਅਰ੍ਥ
ਨਿਕਾਲਨਾ ਚਾਹਿਯੇ ਕਿ ‘ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭ ਵਿਕਲ੍ਪ ਨਹੀਂ ਕਿਨ੍ਤੁ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜਿਸ ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ
ਬਤਾਨਾ ਥਾ ਵਹ ਸ਼ੂਦ੍ਧਿ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ.’]
ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਹੋਤੀ ਹੈੇ’– ਇਸ ਬਾਤਕੋ ਭੀ ਸਾਥ ਹੀ ਸਾਥ ਸਮਝਨਾ ਹੋ ਤੋ ਵਿਸ੍ਤਾਰਸੇ ਏੈਸਾ ਨਿਰੂਪਣ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਕਿ
‘ਜਿਸ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੇ ਸਦ੍ਭਾਵਮੇਂ, ਉਸਕੇ ਸਾਥ–ਸਾਥ ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭਵਿਕਲ੍ਪ ਹਠ ਵਿਨਾ ਸਹਜਰੂਪਸੇ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਹੋ ਵਹ
ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ.’ ਐਸੇ ਲਮ੍ਬੇ ਕਥਨਕੇ
ਬਦਲੇ, ਐਸਾ ਕਹਾ ਜਾਏ ਕਿ ‘ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਮੇਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭ ਵਿਕਲ੍ਪ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ
ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ,’ ਤੋ ਵਹ ਉਪਚਰਿਤ ਨਿਰੂਪਣ ਹੈ. ਐਸੇ ਉਪਚਰਿਤ ਨਿਰੂਪਣਮੇਂਸੇ ਐਸਾ ਅਰ੍ਥ
ਨਿਕਾਲਨਾ ਚਾਹਿਯੇ ਕਿ ‘ਮਹਾਵ੍ਰਤਾਦਿਕੇ ਸ਼ੁਭ ਵਿਕਲ੍ਪ ਨਹੀਂ ਕਿਨ੍ਤੁ ਉਨਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਜਿਸ ਛਠਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ
ਬਤਾਨਾ ਥਾ ਵਹ ਸ਼ੂਦ੍ਧਿ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਸਾਤਵੇਂ ਗੁਣਸ੍ਥਾਨਯੋਗ੍ਯ ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਪਰਿਣਤਿਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ.’]
ਧਰ੍ਮਾਦਿਨੀ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਸੁਦ੍ਰਗ, ਪੂਰ੍ਵਾਂਗਬੋਧ ਸੁਬੋਧ ਛੇ,
ਤਪਮਾਂਹਿ ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਚਰਣ–ਏਕ ਵ੍ਯਵਹਾਰਮੁਕ੍ਤਿਮਾਰ੍ਗ ਛੇ. ੧੬੦.
ਤਪਮਾਂਹਿ ਚੇਸ਼੍ਟਾ ਚਰਣ–ਏਕ ਵ੍ਯਵਹਾਰਮੁਕ੍ਤਿਮਾਰ੍ਗ ਛੇ. ੧੬੦.