੨੩੮
ਜ੍ਞਾਨਂ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮਿਤਿ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਕਰ੍ਮਕਰਣਾਨਾਮਜ੍ਞਾਨਂ ਦਰ੍ਸ਼ਨਮਿਤਿ ਕਰ੍ਤ੍ਰੁਕਰ੍ਮਕਰਣਾਨਾਮਭੇਦਾਨ੍ਨਿਸ਼੍ਚਿਤੋ ਭਵਤਿ. ਅਤਸ਼੍ਚਾਰਿਤ੍ਰਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਰੂਪਤ੍ਵਾਜ੍ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਨਿਯਤਚਰਿਤਤ੍ਵਲਕ੍ਸ਼ਣਂ ਨਿਸ਼੍ਚਯਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਤ੍ਵਮਾਤ੍ਮਨੋ ਨਿਤਰਾਮੁਪਪਨ੍ਨਮਿਤਿ.. ੧੬੨..
ਇਦਿ ਤਂ ਜਾਣਦਿ ਭਵਿਓ ਅਭਵਿਯਸਤ੍ਤੋ ਣ ਸਦ੍ਦਹਦਿ.. ੧੬੩..
ਸਰ੍ਵਸ੍ਯਾਤ੍ਮਨਃ ਸਂਸਾਰਿਣੋ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਾਰ੍ਹਤ੍ਵਨਿਰਾਸੋਯਮ੍. -----------------------------------------------------------------------------
ਅਵਲੋਕਤਾ ਹੈ, ਵਹ ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਹੈ, ਜ੍ਞਾਨ ਹੈ, ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੈ–ਐਸਾ ਕਰ੍ਤਾ–ਕਰ੍ਮ–ਕਰਣਕੇ ਅਭੇਦਕੇ ਕਾਰਣ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਹੈ. ਇਸਸੇ [ਐਸਾ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਹੁਆ ਕਿ] ਚਾਰਿਤ੍ਰ–ਜ੍ਞਾਨ–ਦਰ੍ਸ਼ਨਰੂਪ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਨਿਯਤ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਐਸਾ ਨਿਸ਼੍ਚਯਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਪਨਾ ਅਤ੍ਯਨ੍ਤ ਘਟਿਤ ਹੋਤਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ ਚਾਰਿਤ੍ਰ–ਜ੍ਞਾਨ–ਦਰ੍ਸ਼ਨ ਹੋਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਆਤ੍ਮਾ ਹੀ ਜ੍ਞਾਨਦਰ੍ਸ਼ਨਰੂਪ ਜੀਵਸ੍ਵਭਾਵਮੇਂ ਦ੍ਰਢਰੂਪਸੇ ਸ੍ਥਿਤ ਚਾਰਿਤ੍ਰ ਜਿਸਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ ਐਸਾ ਨਿਸ਼੍ਚਯਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗ ਹੈ].. ੧੬੨..
ਅਨ੍ਵਯਾਰ੍ਥਃ– [ਯੇਨ] ਜਿਸਸੇ [ਆਤ੍ਮਾ ਮੁਕ੍ਤ ਹੋਨੇਪਰ] [ਸਰ੍ਵਂ ਵਿਜਾਨਾਤਿ] ਸਰ੍ਵਕੋ ਜਾਨਤਾ ਹੈ ਔਰ [ਪਸ਼੍ਯਤਿ] ਦੇਖਤਾ ਹੈੇ, [ਤੇਨ] ਉਸਸੇ [ਸਃ] ਵਹ [ਸੌਖ੍ਯਮ੍ ਅਨੁਭਵਤਿ] ਸੌਖ੍ਯਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤਾ ਹੈ; – [ਇਤਿ ਤਦ੍] ਐਸਾ [ਭਵ੍ਯਃ ਜਾਨਾਤਿ] ਭਵ੍ਯ ਜੀਵ ਜਾਨਤਾ ਹੈ, [ਅਭਵ੍ਯਸਤ੍ਤ੍ਵਃ ਨ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਤ੍ਤੇ] ਅਭਵ੍ਯ ਜੀਵ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ.
ਟੀਕਾਃ– ਯਹ, ਸਰ੍ਵ ਸਂਸਾਰੀ ਆਤ੍ਮਾ ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਾਰ੍ਗਕੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੋਨੇਕਾ ਨਿਰਾਕਰਣ [ਨਿਸ਼ੇਧ] ਹੈ ------------------------------------------------------------------------- ੧. ਜਬ ਆਤ੍ਮਾ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਆਤ੍ਮਾਸੇ ਆਚਰਤਾ ਹੈ–ਜਾਨਤਾ ਹੈ–ਦੇਖਤਾ ਹੈ, ਤਬ ਕਰ੍ਤਾ ਭੀ ਆਤ੍ਮਾ, ਕਰ੍ਮ ਭੀ ਆਤ੍ਮਾ ਔਰ