੨੫੪
ਨ੍ਯਾਯ੍ਯਪਥਪ੍ਰਵਰ੍ਤਨਾਯ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤਪ੍ਰਚਣ੍ਡਦਣ੍ਡਨੀਤਯਃ, ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ਦੋਸ਼ਾਨੁਸਾਰੇਣ ਦਤ੍ਤਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤਾਃ ਸਨ੍ਤ–ਤੋਦ੍ਯਤਾਃ ਸਨ੍ਤੋਥ ਤਸ੍ਯੈਵਾਤ੍ਮਨੋ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸ਼ਯਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰੈਰਧਿਰੋਪ੍ਯਮਾਣਸਂਸ੍ਕਾਰਸ੍ਯ ਭਿਨ੍ਨਸਾਧ੍ਯ–ਸਾਧਨਭਾਵਸ੍ਯ ਰਜਕਸ਼ਿਲਾਤਲਸ੍ਫਾਲ੍ਯਮਾਨਵਿਮਲਸਲਿਲਾਪ੍ਲੁਤਵਿਹਿਤੋਸ਼ਪਰਿਸ਼੍ਵਙ੍ਗਮਲਿਨਵਾਸਸ ਇਵ ਮਨਾਙ੍ਮਨਾਗ੍ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਿਮਧਿਗਮ੍ਯ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸ੍ਯ ਭਿਨ੍ਨਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਭਾਵਾਭਾਵਾਦ੍ਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਸਮਾਹਿਤਤ੍ਵ–ਰੂਪੇ ਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਸਕਲਕ੍ਰਿਯਾਕਾਣ੍ਡਾਡਮ੍ਬਰਨਿਸ੍ਤਰਙ੍ਗਪਰਮਚੈਤਨ੍ਯਸ਼ਾਲਿਨਿ ਨਿਰ੍ਭਰਾਨਨ੍ਦਮਾਲਿਨਿ ਭਗਵਤ੍ਯਾ–ਤ੍ਮਨਿ ਵਿਸ਼੍ਰਾਨ੍ਤਿਮਾਸੂਤ੍ਰਯਨ੍ਤਃ ਕ੍ਰਮੇਣ ਸਮੁਪਜਾਤ ਸਮਰਸੀਭਾਵਾਃ ਪਰਮਵੀਤਰਾਗਭਾਵਮਧਿਗਮ੍ਯ, ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਨ੍ਮੋਕ੍ਸ਼ਮਨੁਭਵਨ੍ਤੀਤਿ.. ----------------------------------------------------------------------------- [ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਅਧਿਕਾਰ] ਸ਼ਿਥਿਲ ਹੋ ਜਾਨੇਪਰ ਅਪਨੇਕੋ ਨ੍ਯਾਯਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਿਤ ਕਰਨੇਕੇ ਲਿਏ ਵੇ ਪ੍ਰਚਣ੍ਡ ਦਣ੍ਡਨੀਤਿਕਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰਤੇ ਹੈਂ; ਪੁਨਃਪੁਨਃ [ਅਪਨੇ ਆਤ੍ਮਾਕੋ] ਦੋਸ਼ਾਨੁਸਾਰ ਪ੍ਰਾਯਸ਼੍ਚਿਤ੍ਤ ਦੇਤੇ ਹੁਏ ਵੇ ਸਤਤ ਉਦ੍ਯਮਵਨ੍ਤ ਵਰ੍ਤਤੇ ਹੈਂ; ਔਰ ਭਿਨ੍ਨਵਿਸ਼ਯਵਾਲੇ ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨ–ਜ੍ਞਾਨ–ਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [–ਆਤ੍ਮਾਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਜਿਸਕੇ ਵਿਸ਼ਯ ਹੈਂ ਐਸੇ ਭੇਦਰਤ੍ਨਤ੍ਰਯ ਦ੍ਵਾਰਾ] ਜਿਸਮੇਂ ਸਂਸ੍ਕਾਰ ਆਰੋਪਿਤ ਹੋਤੇ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਐਸੇ ਭਿਨ੍ਨਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਭਾਵਵਾਲੇ ਅਪਨੇ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ –ਧੋਬੀ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ਼ਿਲਾਕੀ ਸਤਹ ਪਰ ਪਛਾੜੇ ਜਾਨੇਵਾਲੇ, ਨਿਰ੍ਮਲ ਜਲ ਦ੍ਵਾਰਾ ਭਿਗੋਏ ਜਾਨੇਵਾਲੇ ਔਰ ਕ੍ਸ਼ਾਰ [ਸਾਬੁਨ] ਲਗਾਏ ਜਾਨੇਵਾਲੇ ਮਲਿਨ ਵਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਭਾਁਤਿ–ਥੋੜੀ–ਥੋੜੀ ਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ, ਉਸੀ ਅਪਨੇ ਆਤ੍ਮਾਕੋ ਨਿਸ਼੍ਚਯਨਯਸੇ ਭਿਨ੍ਨਸਾਧ੍ਯਸਾਧਨਭਾਵਕੇ ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ, ਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਕਾ ਸਮਾਹਿਤਪਨਾ [ਅਭੇਦਪਨਾ] ਜਿਸਕਾ ਰੂਪ ਹੈ, ਸਕਲ ਕ੍ਰਿਯਾਕਾਣ੍ਡਕੇ ਆਡਮ੍ਬਰਕੀ ਨਿਵ੍ਰੁਤ੍ਤਿਕੇ ਕਾਰਣ [–ਅਭਾਵਕੇ ਕਾਰਣ] ਜੋ ਨਿਸ੍ਤਰਂਗ ਪਰਮਚੈਤਨ੍ਯਸ਼ਾਲੀ ਹੈ ਤਥਾ ਜੋ ਨਿਰ੍ਭਰ ਆਨਨ੍ਦਸੇ ਸਮ੍ਰੁਦ੍ਧ ਹੈ ਐਸੇ ਭਗਵਾਨ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਵਿਸ਼੍ਰਾਂਤਿ ਰਚਤੇ ਹੁਏ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਦਰ੍ਸ਼ਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਐਕਯਸ੍ਵਰੂਪ, ਨਿਰ੍ਵਿਕਲ੍ਪ ਪਰਮਚੈਤਨ੍ਯਸ਼ਾਲੀ ਹੈ ਤਥਾ ਭਰਪੂਰ ਆਨਨ੍ਦਯੁਕ੍ਤ ਐਸੇ ਭਗਵਾਨ ਆਤ੍ਮਾਮੇਂ ਅਪਨੇਕੋ ਸ੍ਥਿਰ ਕਰਤੇ ਹੁਏ], ਕ੍ਰਮਸ਼ਃ ਸਮਰਸੀਭਾਵ ਸਮੁਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਏ ਪਰਮ ਵੀਤਰਾਗਭਾਵਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਕਰਕੇ ਸਾਕ੍ਸ਼ਾਤ੍ ਮੋਕ੍ਸ਼ਕਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਤੇ ਹੈਂ.
------------------------------------------------------------------------- ੧. ਵ੍ਯਵਹਾਰ–ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਜ੍ਞਾਨਚਾਰਿਤ੍ਰਕੇ ਵਿਸ਼ਯ ਆਤ੍ਮਾਸੇ ਭਿਨ੍ਨ ਹੈਂ; ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਵ੍ਯਵਹਾਰਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾਨਕਾ ਵਿਸ਼ਯ ਨਵ ਪਦਾਰ੍ਥ ਹੈ,
੨. ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਧੋਬੀ ਪਾਸ਼ਾਣਸ਼ਿਲਾ, ਪਾਨੀ ਔਰ ਸਾਬੁਨ ਦ੍ਵਾਰਾ ਮਲਿਨ ਵਸ੍ਤ੍ਰਕੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਕਰਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ, ਉਸੀ ਪਕਾਰ
ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਕਰਤਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਐਸਾ ਵ੍ਯਵਹਾਰਨਸੇ ਕਹਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਪਰਮਾਰ੍ਥ ਐਸਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਭੇਦਰਤ੍ਨਤ੍ਰਯਵਾਲੇ ਜ੍ਞਾਨੀ ਜੀਵਕੋ
ਸ਼ੁਭ ਭਾਵੋਂਕੇ ਸਾਥ ਜੋ ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਆਂਸ਼ਿਕ ਆਲਮ੍ਬਨ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ ਵਹੀ ਉਗ੍ਰ ਹੋਤੇ–ਹੋਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਕਰਤਾ
ਜਾਤਾ ਹੈ. ਇਸਲਿਏ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ ਤੋ, ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਕਾਂ ਆਲਮ੍ਬਨ ਕਰਨਾ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨੇਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ ਔਰ ਉਸ
ਆਲਮ੍ਬਨਕੀ ਉਗ੍ਰਤਾ ਕਰਨਾ ਹੀ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿ ਕਰਨੇਕਾ ਸਾਧਨ ਹੈ. ਸਾਥ ਰਹੇ ਹੁਏ ਸ਼ੁਭਭਾਵੋਂਕੋ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕਾ
ਸਾਧਨ ਕਹਨਾ ਵਹ ਤੋ ਮਾਤ੍ਰ ਉਪਚਾਰਕਥਨ ਹੈ. ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕੇ ਉਪਚਰਿਤਸਾਧਨਪਨੇਕਾ ਆਰੋਪ ਭੀ ਉਸੀ ਜੀਵਕੇ
ਸ਼ੁਭਭਾਵੋਂਮੇਂ ਆ ਸਕਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਜੀਵਨੇ ਸ਼ੁਦ੍ਧਿਕੀ ਵ੍ਰੁਦ੍ਧਿਕਾ ਯਥਾਰ੍ਥ ਸਾਧਨ [–ਸ਼ੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਸ੍ਵਰੂਪਕਾ ਯਥੋਚਿਤ
ਆਲਮ੍ਬਨ] ਪ੍ਰਗਟ ਕਿਯਾ ਹੋ.