੬
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਸ਼ੁਦ੍ਧ ਜੀਵਾਸ੍ਤਿਕਾਯਾਦਿ ਸਾਤ ਤਤ੍ਤ੍ਵ, ਨਵ ਪਦਾਰ੍ਥ, ਛਹ ਦ੍ਰਵ੍ਯ ਔਰ ਪਾਁਚ ਅਸ੍ਤਿਕਾਯਕਾ ਸਂਸ਼ਯ–ਵਿਮੋਹ–
ਵਿਭ੍ਰਮ ਰਹਿਤ ਨਿਰੂਪਣ ਕ੍ਰਤੀ ਹੈ ਇਸਲਿਏ ਅਥਵਾ ਪੂਰ੍ਵਾਪਰਵਿਰੋਧਾਦਿ ਦੋਸ਼ ਰਹਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਅਥਵਾ ਯੁਗਪਦ੍ ਸਰ੍ਵ
ਜੀਵੋਂਕੋ ਅਪਨੀ–ਅਪਨੀ ਭਾਸ਼ਾਮੇਂ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਅਰ੍ਥਕਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਨ ਕਰਤੀ ਹੈ ਇਸਲਿਏ ਵਿਸ਼ਦ–ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ– ਵ੍ਯਕ੍ਤ ਹੈ.
ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਜਿਨਭਗਵਾਨਕੀ ਵਾਣੀ ਹੀ ਪ੍ਰਮਾਣਭੂਤ ਹੈ; ਏਕਾਨ੍ਤਰੂਪ ਅਪੌਰੁਸ਼ੇਯ ਵਚਨ ਯਾ ਵਿਚਿਤ੍ਰ ਕਥਾਰੂਪ
ਕਲ੍ਪਿਤ ਪੁਰਾਣਵਚਨ ਪ੍ਰਮਾਣਭੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ. [੩] ਤੀਸਰੇ, ਅਨਨ੍ਤ ਦ੍ਰਵ੍ਯ–ਕ੍ਸ਼ੇਤ੍ਰ–ਕਾਲ–ਭਾਵਕਾ ਜਾਨਨੇਵਾਲਾ
ਅਨਨ੍ਤ ਕੇਵਲਜ੍ਞਾਨਗੁਣ ਜਿਨਭਗਵਨ੍ਤੋਂਕੋ ਵਰ੍ਤਤਾ ਹੈ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਬੁਦ੍ਧਿ ਆਦਿ ਸਾਤ ਰੁਦ੍ਧਿਯਾਁ ਤਥਾ
ਮਤਿਜ੍ਞਾਨਾਦਿ ਚਤੁਰ੍ਵਿਧ ਜ੍ਞਾਨਸੇ ਸਮ੍ਪਨ੍ਨ ਗਣਧਰਦੇਵਾਦਿ ਯੋਗਨ੍ਦ੍ਰੋਂਸੇ ਭੀ ਵੇ ਵਂਦ੍ਯ ਹੈਂ. [੪] ਚੌਥੇ, ਪਾਁਚ ਪ੍ਰਕਾਰਕੇ
ਸਂਸਾਰਕੋ ਜਿਨਭਗਵਨ੍ਤੋਂਨੇ ਜੀਤਾ ਹੈ. ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਕ੍ਰੁਤਕ੍ਰੁਤ੍ਯਪਨੇਕੇ ਕਾਰਣ ਵੇ ਹੀ ਅਨ੍ਯ ਅਕ੍ਰੁਤਕ੍ਰੁਤ੍ਯ ਜੀਵੋਂਕੋ
ਸ਼ਰਣਭੂਤ ਹੈ, ਦੂਸਰਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ.– ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਚਾਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਣੋਂਸੇ ਯੁਕ੍ਤ ਜਿਨਭਗਵਨ੍ਤੋਂਕੋ ਗ੍ਰਂਥਕੇ ਆਦਿਮੇਂ
ਭਾਵਨਮਸ੍ਕਾਰ ਕਰਕੇ ਮਂਗਲ ਕਿਯਾ.
ਪ੍ਰਸ਼੍ਨਃ– ਜੋ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰ ਸ੍ਵਯਂ ਹੀ ਮਂਗਲ ਹੈਂ, ਉਸਕਾ ਮਂਗਲ ਕਿਸਲਿਏ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ?
ਉਤ੍ਤਰਃ– ਭਕ੍ਤਿਕੇ ਹੇਤੁਸੇ ਮਂਗਲਕਾ ਭੀ ਮਂਗਲ ਕਿਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈ. ਸੂਰ੍ਯਕੀ ਦੀਪਕਸੇ , ਮਹਾਸਾਗਰਕੀ
ਜਲਸੇ, ਵਾਗੀਸ਼੍ਵਰੀਕੀ [ਸਰਸ੍ਵਤੀ] ਕੀ ਵਾਣੀਸੇ ਔਰ ਮਂਗਲਕੀ ਮਂਗਲਸੇ ਅਰ੍ਚਨਾ ਕੀ ਜਾਤੀ ਹੈ .. ੧..
--------------------------------------------------------------------------
ਇਸ ਗਾਥਾਕੀ ਸ਼੍ਰੀਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਕ੍ਰੁਤ ਟੀਕਾਮੇਂ, ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਮਂਗਲ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਨਿਮਿਤ੍ਤ, ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਹੇਤੁ [ਫਲ], ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ
ਪਰਿਮਾਣ, ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕਾ ਨਾਮ ਤਥਾ ਸ਼ਾਸ੍ਤ੍ਰਕੇ ਕਰ੍ਤਾ– ਇਨ ਛਹ ਵਿਸ਼ਯੋਂਕਾ ਵਿਸ੍ਤ੍ਰੁਤ ਵਿਵੇਚਨ ਕਿਯਾ ਹੈ.
ਪੁਨਸ਼੍ਚ, ਸ਼੍ਰੀ ਜਯਸੇਨਾਚਾਰ੍ਯਦੇਵਨੇ ਇਸ ਗਾਥਾਕੇ ਸ਼ਬ੍ਦਾਰ੍ਥ, ਨਯਾਰ੍ਥ, ਮਤਾਰ੍ਥ, ਆਗਮਾਰ੍ਥ ਏਵਂ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਸਮਝਾਕਰ,
‘ਇਸਪ੍ਰਕਾਰ ਵ੍ਯਾਖ੍ਯਾਨਕਾਲਮੇ ਸਰ੍ਵਤ੍ਰ ਸ਼ਬ੍ਦਾਰ੍ਥ, ਨਯਾਰ੍ਥ, ਮਤਾਰ੍ਥ, ਆਗਮਾਰ੍ਥ ਔਰ ਭਾਵਾਰ੍ਥ ਪ੍ਰਯੁਕ੍ਤ ਕਰਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਹੈਂ’ –––
ਐਸਾ ਕਹਾ ਹੈ.