Panchastikay Sangrah-Hindi (Punjabi transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 22 of 264
PDF/HTML Page 51 of 293

 

background image
੨੨
] ਪਂਚਾਸ੍ਤਿਕਾਯਸਂਗ੍ਰਹ
[ਭਗਵਾਨਸ਼੍ਰੀਕੁਨ੍ਦਕੁਨ੍ਦ
ਦ੍ਵਿਵਿਧਾ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ– ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ–ਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ ਚ. ਤਤ੍ਰ ਸਵਪਦਾਰ੍ਥਸਾਰ੍ਥਵ੍ਯਾਪਿਨੀ ਸਾਦ੍ਰਸ਼੍ਯਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸੂਚਿਕਾ
ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਪ੍ਰੋਕ੍ਤੈਵ. ਅਨ੍ਯਾ ਤੁ ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤਵਸ੍ਤੁਵਰ੍ਤਿਨੀ ਸ੍ਵਰੂਪਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਸੂਚਿਕਾਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ. ਤਤ੍ਰ
ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾਰੂਪੇਣਾ–ਸਤ੍ਤਾਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ ਚ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪੇਣਾਸਤ੍ਤੇਤ੍ਯਸਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਤਾਯਾਃ. ਯੇਨ
ਸ੍ਵਰੂਪੇਣੋਤ੍ਤ੍ਪਾਦਸ੍ਤਤ੍ਤਥੋ–ਤ੍ਪਾਦੈਕਲਕ੍ਸ਼ਣਮੇਵ, ਯੇਨ ਸ੍ਵਰੂਪੇਣੋਚ੍ਛੇਦਸ੍ਤਤ੍ਤਥੋਚ੍ਛੇੁਦੈਕਲਕ੍ਸ਼ਣਮੇਵ, ਯੇਨ ਸ੍ਵਰੂਪੇਣ
ਧ੍ਰੋਵ੍ਯਂ ਤਤ੍ਤਥਾ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯੈਕਲਕ੍ਸ਼ਣਮੇਵ, ਤਤ ਉਤ੍ਪਦ੍ਯਮਾਨੋਚ੍ਛਿਦ੍ਯਮਾਨਾਵਤਿਸ਼੍ਠਮਾਨਾਨਾਂ ਵਸ੍ਤੁਨਃ ਸ੍ਵਰੂਪਾਣਾਂ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕਂ
ਤ੍ਰੈਲਕ੍ਸ਼ਣ੍ਯਾਭਾਵਾਦਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਤ੍ਵਂਃ ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾਯਾਃ. ਏਕਸ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਨਃ ਸ੍ਵਰੂਪਸਤ੍ਤਾ ਨਾਨ੍ਯਸ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਨਃ ਸ੍ਵਰੂਪਸਤ੍ਤਾ
ਭਵਤੀਤ੍ਯਨੇਕਤ੍ਵਮੇਕਸ੍ਯਾਃ. ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਤਪਦਾਰ੍ਥਸ੍ਥਿਤਾਭਿਰੇਵ ਸਤ੍ਤਾਭਿਃ ਪਦਾਰ੍ਥਾਨਾਂ ਪ੍ਰਤਿਨਿਯਮੋ
-----------------------------------------------------------------------------

[ਉਪਰ੍ਯੁਕ੍ਤ ਸਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਪਨਾ ਸ੍ਪਸ਼੍ਟ ਸਮਝਾਯਾ ਜਾਤਾ ਹੈਃ–]

ਸਤ੍ਤਾ ਦ੍ਵਿਵਿਧ ਹੈਃ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਔਰ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ . ਉਨਮੇਂ ਸਰ੍ਵ ਪਦਾਰ੍ਥਸਮੂਹਮੇਂ ਵ੍ਯਾਪ੍ਤ ਹੋਨੇਵਾਲੀ,
ਸਾਦ੍ਰਸ਼੍ਯ ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਕੋ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨੇਵਾਲੀ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ [ਸਾਮਾਨ੍ਯਸਤ੍ਤਾ] ਤੋ ਕਹੀ ਜਾ ਚੁਕੀ ਹੈ. ਦੂਸਰੀ,
ਪ੍ਰਤਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤ [–ਏਕ–ਏਕ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ] ਵਸ੍ਤੁਮੇਂ ਰਹੇਨੇਵਾਲੀ, ਸ੍ਵਰੂਪ–ਅਸ੍ਤਿਤ੍ਵਕੋ ਸੂਚਿਤ ਕਰਨੇਵਾਲੀ
ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ [ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਸਤ੍ਤਾ] ਹੈ. [੧] ਵਹਾਁ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾਰੂਪਸੇ ਅਸਤ੍ਤਾ ਹੈੇ ਔਰ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾ
ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪਸੇ ਅਸਤ੍ਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਸਤ੍ਤਾਕੋ ਅਸਤ੍ਤਾ ਹੈ [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੋ ਸਾਮਾਨ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਸਤ੍ਤਾ
ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਸਤ੍ਤਾ’ ਹੈ ਵਹੀ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਭੀ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਅਸਤ੍ਤਾ’ ਭੀ ਹੈ]. [੨] ਜਿਸ
ਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਉਤ੍ਪਾਦ ਹੈ ਉਸਕਾ [–ਉਸ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ] ਉਸਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਉਤ੍ਪਾਦ ਏਕ ਹੀ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ, ਜਿਸ
ਸ੍ਵਰੂਪਸੇ ਵ੍ਯਯ ਹੈੇ ਉਸਕਾ [–ਉਸ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ] ਉਸਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਵ੍ਯਯ ਏਕ ਹੀ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਔਰ ਜਿਸ ਸ੍ਵਰੂਪਸੇ
ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਹੈ ਉਸਕਾ [–ਉਸ ਸ੍ਵਰੂਪਕਾ] ਉਸਪ੍ਰਕਾਰਸੇ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਏਕ ਹੀ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਵਸ੍ਤੁਕੇ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ
ਹੋੇਨੇਵਾਲੇ, ਨਸ਼੍ਟ ਹੋੇਨੇਵਾਲੇ ਔਰ ਧ੍ਰੁਵ ਰਹਨੇਤਵਾਲੇ ਸ੍ਵਰੂਪੋਂਮੇਂਸੇ ਪ੍ਰਤ੍ਯੇਕਕੋ ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਕਾ ਅਭਾਵ ਹੋਨੇਸੇ
ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ [ਸਤ੍ਤਾ] ਕੋ ਅਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਪਨਾ ਹੈ. [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੋ ਸਾਮਾਨ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਸਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ
‘ਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ’ ਹੈ ਵਹੀ ਯਹਾਁ ਕਹੀ ਹੁਈ ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਭੀ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਅਤ੍ਰਿਲਕ੍ਸ਼ਣਾ’ ਭੀ ਹੈ]. [੩] ਏਕ
ਵਸ੍ਤੁਕੀ ਸ੍ਵਰੂਪਸਤ੍ਤਾ ਅਨ੍ਯ ਵਸ੍ਤੁਕੀ ਸ੍ਵਰੂਪਸਤ੍ਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ ਏਕ [ਸਤ੍ਤਾ] ਕੋ ਅਨੇਕਪਨਾ ਹੈ.
[ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੋ ਸਾਮਾਨ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਸਤ੍ਤਾ ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਏਕ’ ਹੈ ਵਹੀ ਯਹਾਁ ਕਹੀ ਹੁਈ
ਅਵਾਨ੍ਤਰਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਭੀ ਹੋਨੇਸੇ ‘ਅਨੇਕ’ ਭੀ ਹੈ]. [੪] ਪ੍ਰਤਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤ [ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਗਤ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ] ਪਦਾਰ੍ਥਮੇਂ ਸ੍ਥਿਤ
ਸਤ੍ਤਾਓਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਹੀ ਪਦਾਰ੍ਥੋਂਕਾ ਪ੍ਰਤਿਨਿਸ਼੍ਚਿਤਪਨਾ [–ਭਿਨ੍ਨ–ਭਿਨ੍ਨ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਵ੍ਯਕ੍ਤਿਤ੍ਵ] ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸਲਿਯੇ
ਸਰ੍ਵਪਦਾਰ੍ਥਸ੍ਥਿਤ [ਸਤ੍ਤਾ] ਕੋ ਏਕਪਦਾਰ੍ਥਸ੍ਥਿਤਪਨਾ ਹੈ. [ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਜੋ ਸਾਮਾਨ੍ਯਵਿਸ਼ੇਸ਼ਾਤ੍ਮਕ ਸਤ੍ਤਾ
ਮਹਾਸਤ੍ਤਾਰੂਪ ਹੋਨੇਸੇ